تا دانش: سال سرمایه گذاری برای تولید
 
مطالب
 
امیدواریم مطالب و محصولات ارزشمندی در اختیار شما عزیزان قرار داده باشیم.

search

ارزش نظری و عملی نظریات

توضیحات کوتاه:

ص: 12362 ارزش هر عقیده ای دو گونه است: یکی ارزش نظری و دیگر ارزش عملی.ارزش نظری یک عقیده یعنی میزان انطباق آن عقیده با حقیقت و واقعیت. ارزش نظری یک نظریه فلسفی یا نظریه ...

توضیحات:

ص: 12362

ارزش هر عقیده ای دو گونه است: یکی ارزش نظری و دیگر ارزش عملی.
ارزش نظری یک عقیده یعنی میزان انطباق آن عقیده با حقیقت و واقعیت. ارزش نظری یک نظریه فلسفی یا نظریه اجتماعی یا جهانی و یا غیره، یعنی آیا این نظریه با واقعیت انطباق دارد یا نه؟ راه اینکه یک نظریه با واقعیت انطباق دارد یا ندارد، در مواردی تجربه و آزمایش و مشاهده است و در مواردی استدلال.
مثلا بطلمیوس گفته بود که زمین مرکز عالم است و افلاک بر یکدیگر محیط اند و گرد زمین می چرخند. بعد دانشمندان آمدند این نظریه را عوض کردند. ارزش نظری فکر بطلمیوس یعنی آیا واقعا زمین مرکز است و همه افلاک و ستارگان به دور آن می چرخند یا نه؟ آیا ارزش نظری از آن فکر بطلمیوس است یا خیر؟ ارزش نظری مال فکر کپرنیک است که زمین مرکز عالم نیست، خورشید مرکز است، آن هم نه مرکز عالم، مرکز منظومه شمسی ما.
ارزش عملی معنایش این است که حالا کار نداریم کدام یک از اینها مطابق با حقیقت و واقعیت است، در عمل کدام یک از این ها برای بشر مفیدتر است؟ آیا آن عقیده برای بشر نافع تر و مفیدتر است یا این عقیده؟ و یا از این جهت فرقی ندارد؟
از آن جمله اعتقادات دین است. اولین اصل دینی وجود خداوند و یکتایی اوست. این، دو ارزش دارد: یکی ارزش نظری یعنی اینکه واقعا و حقیقتا هم مطلب از همین قرار است، یعنی دلیل برهان و استدلال هم همین مطلب را تأیید می کند و حقیقت همین است. و دیگر در ارزش عملی، یعنی این عقیده چه آثاری در زندگی بشر می گذارد؟ آیا چنین عقیده ای به سود بشر است یا خیر؟
به طور کلی درباره دین از دو نظر باید بحث شود و بحث می شود، از دو راه سخن هست. یکی ارزش نظری دین یعنی همان حقیقت بودن و واقعی بودن آن. علم کلام عهده دار این مطلب است. علم کلام -خصوصا کلام قدیم- به ارزش عملی کاری ندارد، فقط دنبال ارزش نظری است، دنبال راه ها و استدلال هایی است مثلا بر یگانگی خدا، نبوت، عدل، امامت و معاد. ادله ای ذکر می کند بر اینکه اینها حقیقت است.
ولی ارزش عملی این است که حالا اعم از اینکه ما حقیقت بودن را به دست آورده ایم یا به دست نیاورده ایم، برویم دنبال این جهت که این فکر و عقیده، این ایمان به انسان چه می دهد، یعنی در زندگی انسان چه اثری می گذارد؟
حال مطلب دیگر این است که آیا باقی ماندن یک فکر و عقیده تابع ارزش نظری آن است یا ارزش عملی و یا هر دو؟
اگر یک عقیده بخواهد در میان بشر باقی بماند، آیا تابع این است که هر دو ارزش را داشته باشد یا یکی از این دو ارزش را هم داشته باشد کافی است برای باقی ماندن و یا هیچ کدام را هم نداشته باشد می تواند باقی بماند و باقی ماندن دایر مدار هیچ کدام از ارزش نظری و ارزش عملی نیست؛ یعنی ممکن است یک فکری، یک عقیده ای حقیقت نباشد، به سود بشر نباشد، مع ذلک برای همیشه هم باقی بماند؟

منابع
مرتضی مطهری- فلسفه اخلاق- صفحه 173-174
سایر اطلاعات:
کد مطلب: tc45
وضعیت مطلب: فعال
گروه اصلی: مذهبی     زیرگروه: اصول اعتقادی

دفعات بازدید: 5     محبوبیت: 4   (کمترین=0 و بیشترین=5)    تعداد شرکت کننده در نظر سنجی مجبوبیت: 
تاریخ ثبت: 1401/10/12 ب.ظ 5:28:00


لینک صفحه ی مطلب: https://tadanesh.ir/t?c=tc45


هم گروهی ها
image
عصر ما، عصر بازنگری و بازگشت به دین است. دو قائمه بزرگ مادیگری و مادی نگری، یعنی پوزیتیویسم (در زمینه اندیشه و علم) و مارکسیسم و کمونیسم (در زمینه عمل و اقتصاد و جامعه ...


image
فیلسوفان دین وجه حاجت بشر را به دین با نیازهای انسان مرتبط می دانند و در این باره، گفته اند که رمز پایداری دین، آن است که دین با نیازهایی از انسان سر و کار دارد که این ...


image
پرسش «جایگاه دین در عرصه زندگی» هم از سوی افرادی مطرح می شود که به مبدأ و معاد عقیده ندارند، هم توسط کسانی که به خدا و معاد ایمان دارند.دیدگاه ها درباره نیاز به دین ...


image
شارع فقط خداستخداوند در قرآن می فرماید: «کان الناس امه واحده فبعث الله النبیین مبشرین و منذرین و انزل معهم الکتاب بالحق لیحکم بین الناس فی ما اختلفوا فیه وما ختلف ...


image
ضرورت و لزوم دین در زندگی انسان ها دین از الفاظی است که بسیار بر زبان ها جاری می باشد و معمولا به کسی دیندار گفته می شود که خدایی برای جهان اثبات کند و برای خشنودی او، ...


image
استاد جعفری در پاسخ به این پرسش که آیا دینی کردن همه امور به این معنی است که هر چیزی را می توان، ابزار و مرکبی برای فهم یا تحقق اندیشه دینی کرد آیا همه چیز به این کار تن ...


image
در اسلام دین و دنیا با هم در ارتباط می باشند و اکثر مفسرین به این موضوع اشاره نموده اند و با توجه به حقیقت دین و محتوای شریعت الهیه میتوان ادعا کرد که هرگز همای سعادت ...


image
پدیده «عرفی شدن » (Secularization) که به همراه صنعتی شدن، رشد شهرنشینی، عقلانیت و... به همچون بسیاری از «ایسم » های مدرن با «نهضت اصلاح دینی» آغاز گردید و در طرح ایدئولوژیک ...


image
ص: 12943 موضوع بحث و بررسی، رابطه دین و اخلاق به صورت مستقل در جامعه ما کمتر مطرح شده است. در مباحث مختلف کلامی و اخلاقی بحثهایی مربوط به این موضوع وجود دارد ولی اینکه ...


image
رابطه دین و اخلاق در جوامع کنونی دچار چالش هایی شده است. از جمله این چالش ها عبارت است از:عدم التزام به اخلاق دینی اخلاق دینی در جوامع دینی گسترش نمی یابد و به همین ...