امیدواریم مطالب و محصولات ارزشمندی در اختیار شما عزیزان قرار داده باشیم.

search

نظم و ترتیب آیات قرآن از چه زمانی انجام شده و نام گذاری سوره‌ها به چه صورت بوده است؟


توضیحات کوتاه:

پرسش:نظم و ترتیب آیات قرآن از چه زمانی انجام شده و نام گذاری سوره‌ها به چه صورت بوده است؟ پاسخ:برای روشن شدن پاسخ لازم است سه بحث را از هم جدا بکنیم؛1. چینش کلمات: این ...


توضیحات:

پرسش:
نظم و ترتیب آیات قرآن از چه زمانی انجام شده و نام گذاری سوره‌ها به چه صورت بوده است؟
پاسخ:
برای روشن شدن پاسخ لازم است سه بحث را از هم جدا بکنیم؛
1. چینش کلمات: این چینش بر اساس وحی الهی است و اعجاز قرآن متوقف بر آن است، یعنی وقتی قرآن می‌فرماید «بسم الله الرحمن الرحیم»، چینش رحمان و رحیم پشت سر الله (اوّل رحمان بعد رحیم) به دستور خدا بود و پیامبر اسلام (ص) بر آن اساس برای مردم خواند. و این قابل تغییر نبود.
اگر بگوییم پیامبر واژه‌ها را جا به جا کرد، اعجاز قرآن زیر سئوال می‌رود و اگر بگوییم مردم جا به جا کردند، موجب تحریف می‌شود.
2. چینش آیات: چه شد که مثلًا اوّل «بسم الله الرحمن الرحیم» گفتند بعد «الحمدلله رب العالمین» و ... چینش آیات در هر سوره به دلخواه مردم یا پیامبر بود یا به امر خداوند؟ بر اساس روایاتی که نقل شده، این چینش هم به دستور پیامبر اکرم (ص) و بر اساس وحی الهی بود.برای مثال، آیات سوره بقره در زمانهای مختلف نازل شده و گاه پیامبر به امر خداوند به کاتبان وحی دستور می‌داد: آیه‌ای را که تازه نازل شده بود، در سوره‌ای دیگر یا بین آیاتی دیگر قرار دهند. مثلًا به نقل برخی، آیه 281 سوره بقره «وَاتَّقُوْا یَوْمَاً تُرْجَعُونَ فِیهِ إِلَی اللّهِ»
که بر پیامبر (ص) نازل شد؛ آخرین سوره نازل شده بر پیامبر در سوره بقره نیست.
در روایات هم داریم که هر سوره با «بسم الله الرحمن الرحیم» شروع می‌شد و چون «بسم الله الرحمن الرحیم» بعدی نازل می‌شد، معلوم شد ابتدای سوره بعدی است. این روایات هم گویای بحث ترتیب آیات است این که این آیه در این سوره باشد یا سوره بعدی.
بنابراین جایگاه آیات بر اساس وحی الهی و دستور پیامبر (ص) مشخص می‌شد و کاتبان وحی به دستور ایشان آیات را چینش می‌کردند، حافظان وحی هم حفظ می‌کردند و به صورت متواتر و نسل در نسل به ما رسید.
برخی از این آیات عبارت است از: آیه تطهیر، اکمال و ... جای این آیات به دستور پیامبر بر اساس حکمت‌های ویژه تعیین شده.
هر چند در این جا اختلاف نظری هست؛ به هر حال به عقیده ما و بسیاری از مفسرین اعجاز قرآن متوقف بر چینش آیات است و اگر جا به جا شود، نظم سوره به هم می‌ریزد و نوعی تحریف معنوی و ترتیبی در قرآن ایجاد می‌شود.
2. ترتیب سوره‌ها: در بحث جمع‌آوری قرآن دو دیدگاه در مورد ترتیب سوره‌ها مطرح می‌شود. 1) جایگاه سوره‌های قرآن در زمان پیامبر (ص) مشخص بود و چینش قرآن فعلی که از سوره حمد شروع و به سوره ناس ختم می‌شود، به دستور پیامبر اکرم (ص) است. 2) برخی از محققان و قرآن پژوهان بر این باورند که ترتیب سوره‌ها و نام گذاری سوره‌ها در زمان پیامبر (ص) تحقق پیدا کرده است.
3. چینش سوره‌ها چون ضربه‌ای به جایی نمی‌زد، در زمان پیامبر (ص) مشخص نشد و چینش فعلی سوره‌ها در زمان جمع آوری قرآن بعد از آن حضرت صورت گرفت، یعنی در زمان ابابکر و یک بار هم در زمان عثمان که توحید مصاحف صورت گرفت.
نامگذاری سوره‌ها
سوره‌ها ظاهراً در زمان پیامبر اکرم (ص) نامگذاری شدند. هر چند سورههای قرآن امروزه بدین نامها مثل بقره، مائده و ... مشهور شده اند، در اوائل به این صورت بود که می‌گفتند سوره‌ای که در آن داستان گاوبنی اسرائیل آمده است و ... بعد کم کم گفتند سوره بقره، سوره آل عمران و ... در حقیقت مشهور شدن سوره‌ها عموماً بر اساس محتوای آن‌ها بود.
برخی خواستند بگویند نامگذاری سوره‌ها توقیفی و غیر قابل تغییر است، ولی قبول آن مقداری مشکل است.

پرسش و پاسخ‌های قرآنی ویژه جوانان (شبنم مهر)/ زیر نظر محمدعلی رضایی‌اصفهانی و جمعی از پژوهشگران قرآنی/ قم: انتشارات پژوهش‌های تفسیر و علوم قرآن ۱۳۸۶

سایر اطلاعات:
کد مطلب: t24de
وضعیت مطلب: فعال
گروه اصلی: مذهبی     زیرگروه: قرآن

دفعات بازدید: 16    
محبوبیت: 4   (کمترین=0 و بیشترین=5)    تعداد شرکت کننده در نظر سنجی مجبوبیت: 
تاریخ ثبت: 1401/10/14 ب.ظ 6:18:00


لینک صفحه ی مطلب: https://tadanesh.ir/t?c=t24de


هم گروهی ها
پرسش رفتار پیامبر با خانواده چگونه بوده است؟پاسخ:درآمدستایش بیکران مخصوص آن پروردگار «رحمان و رحیمی» که برای بشر از جنس خودش پیامبر رحمت فرستاد و با رحمت واسعه‌اش ...
پرسش:آیه بلاغ (یا ایها الرسول بلغ ما انزل) و آیه اکمال (الیوم اکملت) در کجا و چه زمانی نازل شد؟وقتی پیامبر در حج مطالب را بیان کردند و از مردم اقرار گرفتند که آیا من ...
پرسش:چرا در بسیاری از آیات قرآن «سمع» مفرد آمده و «ابصار و قلوب و افئده» به صورت جمع آمده است؟ پاسخ:در بسیاری از آیات قرآن، از گوش و چشم و دل یاد شده که گوش با لفظ مفرد ...
پرسش:چرا در آیه اول سوره‌ی جن «نفر» مفرد آمده ولی «قالو» جمع است؟ راجع به کلمه‌ی «قُلْ أُوحِیَ إِلَیَّ أَنَّهُ اسْتَمَعَ نَفَرٌ مِنَ الْجِنِّ» کلمه‌ی «نَفَر»، ...
پرسش:آیا وجود اختلاف قرائتها به معنای تحریف قرآن است؟ پاسخ:برای رسیدن به پاسخ باید به چند نکته توجه داشته باشیم.1. قرائت چیست؟ و با قرآن چه تفاوتی دارد؟ در مورد قرآن ...
پیش از بررسی مسئله یادآور می‌شویم که جنس مؤنثی که در ازدواج مد نظر می‌باشد، یکی از موارد زیر است:1. ازدواج مجدد باشد.2. صغیر و پیش از رسیدن به رشدِ کافی باشد.3. رشید و ...
‏در آیات متعددی چنین آمده است:«یَسْأَلُونَکَ عَنِ الْأَنْفَالِ قُلِ الْأَنْفَالُ لِلّهِ وَالرَّسُولِ فَاتَّقُوا اللّهَ وَ ...؛ (ای پیامبر) از تو درباره غنائم (جنگی ...
کسی که گمان کند همه چیز را می‏داند نیازی به مشورت با دیگران نمی‏بیند و خود را از دستیابی به نظرات و پیشنهادهای خوب دیگران محروم می‏کند. چرا که مشورت موجب بهره‏گیری ...
«یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا یَسْخَرْ قَوْمٌ مِن قَوْمٍ عَسَی أَن یَکُونُوا خَیْراً مِنْهُمْ وَلَا نِسَاءٌ مِن نِسَاءٍ عَسَی أَن یَکُنَّ خَیْراً ...
روایات فراوانی در کتب حدیثی شیعه و اهل سنت در مورد خاتمیت پیامبر وجود دارد که بعضی از آن‌ها را ذکر می‌کنیم:الف. حدیث منزلت پیامبر گرامی (ص) خطاب به علی (ع) ...