تغذیه و آداب آن

حدیث1
امام صادق (علیه السلام) فرمودند:
ما اتخمت قط و ذلک انی لم ابداء بطعام الا قلت بسم الله و لم افرغ من طعام الا قلت الحمدلله.
هرگز هضم غذا بر من مشکل نشده است، زیرا هیچ گاه شروع به غذا نکردم مگر اینکه ((بسم الله)) گفتم و هیچ گاه از غذا خوردن فارغ نشدم مگر آنکه ((الحمدلله)) گفتم.
وسائل الشیعه، 16 ص 586 ح 7
حدیث2
امام هادی علیه‌السلام :
خَیرُ الأَشیاءِ لِحُمَّی الرِّبعِ أن یُؤکَلَ فی یَومِهَا الفالوذَجُ المَعمولُ بِالعَسَلِ ویُکثَرَ زَعفَرانُهُ ، ولا یُؤکَلَ فی یَومِها غَیرُهُ .
بهترین چیز برای تبِ رِبع آن است که در روز غلبه تب ، فالوده‌ای که با عسل ساخته شده و زعفران فراوانی دارد ، خورده شود و در آن روز ، چیزی دیگر خورده نشود .
طبّ الأئمّة لابنی بسطام ، صفحه 51 عن أبی جعفر ، بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 100 ، حدیث 24 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 406
حدیث3
الإمام الصادق علیه‌السلام :
المَحمومُ یُغسَلُ لَهُ السَّویقُ ثَلاثَ مَرّاتٍ ویُعطاهُ ؛ فَإِنَّهُ یَذهَبُ بِالحُمّی ، ویُنَشِّفُ المِرارَ وَالبَلغَمَ ، ویُقَوِّی السّاقَینِ .
امام صادق علیه‌السلام :
به تبدار ، سه بار سویق شسته شده ، داده می‌شود . این ، تب را می‌بَرَد ، تلخه و بلغم را می‌خشکانَد و ساق پاها را تقویت می‌کند .
مستدرک الوسائل ، جلد 16 ، صفحه 337 ، حدیث 20077 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 566
حدیث4
امام کاظم علیه‌السلام :
أطعِمُوا المَحمومَ لَحمَ القِباجِ ؛ فَإِنَّهُ یُقَوِّی السّاقَینِ ، ویَطرُدُ الحُمّی طَرداً .
به تبدار ، گوشت کبک بخورانید ؛ چرا که پاها را نیرو می‌دهد و تب را کاملاً دور می‌کند .
بحارالأنوار ، جلد 65 ، صفحه 43 ، حدیث 1 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 566
حدیث5
الإمام الرضا علیه‌السلام :
مَن أرادَ دَفَعَ الزُّکامِ فِی الشِّتاءِ أجمَعَ ، فَلیَأکُل کُلَّ یَومٍ ثَلاثَ لُقَمِ شَهدٍ . . .
وَلیَشُمَّ النَّرجِسَ ؛ فَإِنَّهُ یَأمَنُ الزُّکامَ ، وکَذلِکَ الحَبَّةُ السَّوداءُ .
وإذا جاءَ الزُّکامُ فِی الصَّیفِ ، فَلیَأکُل کُلَّ یَومٍ خِیارَةً واحِدَةً ، وَلیَحذَرِ الجُلوسَ فِی الشَّمسِ .
امام رضا علیه‌السلام :
هر کس می‌خواهد در همه زمستان از زکام ایمن بماند ، هر روز ، سه لقمه عسل با موم آن بخورد . . . و نرگس ببوید ؛ چرا که از زکام ، ایمنی می‌دهد . سیاه‌دانه نیز چنین است .
امّا اگر زکام در تابستان پیش آید ، در هر روز ، یک خیار بخورد و از نشستن در آفتاب ، خودداری ورزد .
طبّ الإمام الرضا علیه‌السلام ، صفحه 37 وص 38 ، بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 324 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 334
حدیث6
الإمام الرضا علیه‌السلام :
إدمانُ أکلِ کُلَی الغَنَمِ وأجوافِها ، یَعکِسُ المَثانَةَ .
امام رضا علیه‌السلام :
عادت داشتن به خوردن قلوه و شکمبه (سیرابی) گوسفند ، مثانه را دیگرگون می‌کند .
طبّ الإمام الرضا علیه‌السلام ، صفحه 64 ، بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 321 ، دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 586
حدیث7
رسول اللّه صلی الله علیه و آله و سلّم :
لا تُکرِهوا مَرضاکُم عَلَی الطَّعامِ وَالشَّرابِ ؛ فَإِنَّ اللّه‌َ یُطعِمُهُم ویَسقیهِم .
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
بیمارانتان را به خوردنی و نوشیدنی وادار مکنید ؛ چرا که خداوند ، به آنان می‌خورانَد و می‌نوشانَد .
بحارالأنوار ، جلد 62 ، صفحه 142 ، حدیث 13 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 182
حدیث8
الإمام الکاظم علیه‌السلام :
مَن أکَلَ اللَّحمَ بِالبَیضِ کَبُرَ عَظمُ وَلَدِهِ .
امام کاظم علیه‌السلام :
هر کس تخم‌مرغ و پیاز و روغن زیتون بخورد ، استخوان فرزندش درشت خواهد شد .
بحار الأنوار ، جلد 104 ، صفحه 84 ، حدیث 41 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 228
حدیث9
الإمامُ الباقرُ علیه‌السلام :
اِستَرضِعْ لِولدِکَ بِلَبَنِ الحِسانِ ، وإیّاکَ والقِباحَ ؛ فإنّ اللَّبَنَ قد یُعدِی .
امام باقر علیه‌السلام :
برای شیر دادن کودک خود دایه خوش اخلاق استخدام کن و از دایه‌های بد اخلاق کن ؛ زیرا شیر (ویژگیها را) سرایت می‌دهد .
الکافی : 6 / 44 / 12
حدیث10
الإمام علیّ علیه‌السلام :
اُنظُروا مَن تُرضِعُ أولادَکُم ؛ فَإِنَّ الوَلَدَ یَشِبُّ عَلَیهِ .
امام علی علیه‌السلام :
بنگرید که چه کسی فرزندانتان را شیر می‌دهد ؛ چرا که کودک ، به همین شیر ، رشد می‌کند .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 44 ، حدیث 10، دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 680
حدیث11
الإمام الباقر علیه‌السلام :
اِستَرضِع لِوَلَدِکَ بِلَبَنِ الحِسانِ ، وإیّاکَ وَالقِباحَ ؛ فَإِنَّ اللَّبَنَ قَد یُعدی .
امام باقر علیه‌السلام :
برای فرزند خود ، از زنان زیبا ، شیردهی بخواه و از زشتان بپرهیز ؛ چرا که شیر ، گاه سرایت می‌کند .
تهذیب الأحکام ، جلد 8 ، صفحه 110 ، حدیث 376 ، دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 682
حدیث12
رسول اللّه صلی الله علیه و آله و سلّم :
لا تَستَرضِعُوا الحَمقاءَ ولاَ العَمشاءَ ؛ فِإِنَّ اللَّبَنَ یُعدی .
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
زن کودن و نیز زنی را که چشمش ضعیف است و آب‌ریزش دارد ، به دایگی مگیرید ؛ چرا که شیر ، سرایت می‌کند .
بحار الأنوار ، جلد 103 ، صفحه 323 ، حدیث 13،دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 682
حدیث13
رسول اللّه صلی الله علیه و آله و سلّم :
مِن سُنَّتِی التَّزویجُ ، وَاطلُبُوا الوَلَدَ ؛ فَإِنّی اُکاثِرُ بِکُمُ الاُمَمَ غَداً . وتَوَقَّوا عَلی أولادِکُم لَبَنَ البَغِیِّ مِنَ النِّساءِ ، وَالمَجنونَةِ ؛ فَإِنَّ اللَّبَنَ یُعدی .
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
همسر دادن و همسر گرفتن ، از سنّت من است . فرزند بجویید ؛ چرا که من ، فردا به شما بر دیگر امّت‌ها فراوانی می‌جویم . درباره فرزندانتان ، از شیر زنان بدکاره و دیوانه ، اجتناب کنید ؛ چرا که شیر ، سرایت می‌کند .
بحار الأنوار ، جلد 103 ، صفحه 323 ، حدیث 9 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 684
حدیث14
الإمام الصادق علیه‌السلام :
عَلَیکَ بِالهِندَباءِ ؛ فَإِنَّهُ یَزیدُ فِی الماءِ ، ویُحَسِّنُ الوَلَدَ ، وهُوَ حارٌّ لَیِّنٌ ، یَزیدُ فِی الوَلَدِ الذُّکورَةَ .
امام صادق علیه‌السلام :
بر تو باد کاسنی ؛ چرا که آب (مَنی) را می‌افزاید ، فرزند را نکو می‌سازد ، و گرم و نرم است و بیشتر ، فرزند ، پسر می‌شود .
بحار الأنوار ، جلد 104 ، صفحه 83 ، حدیث 38 ، دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 660
حدیث15
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
مُصُّوا الماءَ مَصّا ولاتَعُبّوهُ عَبّا ؛ فَإِنَّهُ یوجَدُ مِنهُ الکُبادُ .
آب را بمکید و آن را یکجا سر نکشید ؛ چرا که درد جگر ، از آن می‌خیزد .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 381 ، حدیث 1 ، بحار الأنوار ،ج 66 ، صفحه 466 ، حدیث 23 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 148
حدیث16
امام صادق علیه‌السلام :
شُربُ الماءِ مِن قِیامٍ بِالنَّهارِ یُمرِئُ الطَّعامَ ، وشُربُ الماءِ مِن قِیامٍ بِاللَّیلِ ، یورِثُ الماءَ الأَصفَرَ .
ایستاده آشامیدن آب در روز ، غذا را گوارا می‌سازد و ایستاده آشامیدن آب در شب ، زرداب می‌آورد .
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 471 ، حدیث 49 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 144
حدیث17
امام صادق علیه‌السلام :
شُربُ الماءِ مِن قِیامٍ بِالنَّهارِ أقویَ وأصَحُّ لِلبَدَنِ .
ایستاده آشامیدن آب در روز ، مایه قدرت افزون‌تر و تن‌درستی بیشتر است .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 382 ، حدیث 1 عن السکونی دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 144
حدیث18
امام صادق علیه‌السلام :
شُربُ الماءِ مِن قِیامٍ بِالنَّهارِ أدَرُّ لِلعَرَقِ ، وأقوی لِلبَدَنِ .
ایستاده آشامیدن آب در روز ، موجب عرق کردن بیشتر و توان افزون‌تر بدن است .
کتاب من لا یحضره الفقیه ، جلد 3 ، صفحه 353 ، حدیث 4243 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 459 ، حدیث 2 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 144
حدیث19
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
إذا شَرِبَ أحَدُکُمُ الماءَ وتَنَفَّسَ ثَلاثاً کانَ آمِناً .
اگر کسی آب بخورد و [در میان آن ،] سه نفَس بکشد ، [از بیماریِ ناشی از یکجا سر کشیدن] در امان است .
طبّ النبیّ صلی الله علیه و آله و سلّم ، صفحه 5 ، بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 293 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 142
حدیث20
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
عَلَیکُم بِاللَّحمِ ؛ فَإِنَّ اللَّحمَ یُنمِی اللَّحمَ ، ومَن مَضی لَهُ أربَعونَ صَباحاً لَم یَأکُل لَحماً ساءَ خُلُقُهُ ، ومَن ساءَ خُلُقُهُ فَأَطعِموهُ اللَّحمَ ، ومَن أکَلَ شَحمَةً أنزَلَت مِثلَها مِنَ الدّاءِ .
بر شما باد گوشت ؛ چرا که گوشت ، گوشت می‌رویانَد . هر کس بر او چهل صبح بگذرد و گوشت نخورد ، بدخوی می‌شود . هر کس بدخوی شد ، به او گوشت بخورانید . هر کس چربی بخورد ، آن چربی به اندازه خود برای او بیماری فرود می‌آورد .
المحاسن، جلد 2، صفحه 256، حدیث 1807 عن‌أبیاُسامة عن‌الإمام الصادق علیه‌السلام ، بحار الأنوار، جلد 66، ص67، حدیث 43 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 128
حدیث21
امام صادق علیه‌السلام :
کُلُوا اللَّحمَ فی کُلِّ اُسبوعٍ ، ولا تُعَوِّدوهُ أنفُسَکُم وأولادَکُم ؛ فَإِنَّ لَهُ ضَراوَةً کَضَراوَةِ الخَمرِ ، ولا تَمنَعوهُم فَوقَ الأَربَعینَ یَوماً ؛ فَإِنَّهُ یُسیءُ أخلاقَهُم .
در هر هفته ، یک بار گوشت بخورید و خود و فرزندانتان را بدان عادت ندهید ؛ زیرا موجب اعتیادی همچون اعتیاد به شراب می‌گردد . نیز آنان را بیش از چهل روز ، از آن محروم مدارید ؛ چرا که آنان را بدخوی می‌کند .
الاُصول الستّة عشر ، صفحه 12 عن زید الزرّاد دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 126
حدیث22
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
لا تَأکُلوا بِالشِّمالِ ؛ فَإِنَّ الشَّیطانَ یَأکُلُ بِالشِّمالِ .
با دست چپ نخورید ؛ چرا که شیطان با دست چپ می‌خورد .
کنز العمّال ، جلد 15 ، صفحه 261 ، حدیث 40872 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 98
حدیث23
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
مَن أکَلَ بِشِمالِهِ أکَلَ مَعَهُ الشَّیطانُ ، ومَن شَرِبَ بِشِمالِهِ ، شَرِبَ مَعَهُ الشَّیطانُ .
هر کس با دست چپ بخورد ، شیطان نیز همراه با او می‌خورد و هر کس با دست چپ بنوشد ، شیطان نیز همراه با او می‌نوشد .
کنز العمّال ، جلد 15 ، صفحه 262 ، حدیث 40876 وراجع : سنن الترمذی ، جلد 4 ، صفحه 257 ، حدیث 1799 و صفحه 258 ، حدیث 1800 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 98
حدیث24
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
الأَکلُ بِالشِّمالِ مِنَ الجَفا .
خوردن با دست چپ ، از نافرهیختگی است .
الجعفریّات، صفحه 162 عن الإمام الکاظم عن آبائه علیهم‌السلام دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 96
حدیث25
امام علی علیه‌السلام :
لا یَنفُخُ الرَّجُلُ فی مَوضِعِ سُجودِهِ ، ولا یَنفُخُ فی طَعامِهِ ولا فی شَرابِهِ .
نباید کسی بر محلّ سجده خود و نه در غذای خود و نه در آنچه می‌نوشد ، بدمد .
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 458 ، حدیث 1 وج 79 ، صفحه 212 ، حدیث 8 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 96
حدیث26
امام علی علیه‌السلام :
مَن أرادَ ألاّ یَضُرَّهُ طَعامٌ فَلا یَأکُل حَتّی یَجوعَ ، فَإِذا أَکَلَ فَلیَقُل : بِاسمِ اللّه‌ِ وبِاللّه‌ِ .
هر کس که می‌خواهد غذایی او را آزار ندهد ، تا گرسنه نشده ، چیزی نخورَد و آن‌گاه هم که خواست بخورد ، بگوید : «بسم اللّه و باللّه» .
طبّ الأئمّة لابنی بسطام ، صفحه 60 عن جابر عن الإمام الباقر علیه‌السلام ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 380 ، حدیث 46 وراجع: الإمساک قبل الشبع ، حدیث 1329 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 78
حدیث27
امام علی علیه‌السلام :
مَن أرادَ ألاّ یَضُرَّهُ طَعامٌ فَلا یَأکُل ، حَتّی یَجوعَ وتَنقی مَعِدَتُهُ ، فَإِذا أکَلَ فَلیُسَمِّ اللّه‌َ وَلیُجِدِ المَضغَ وَلیَکُفَّ عَنِ‌الطَّعامِ وهُوَ یَشتَهیهِ ، ویَحتاجُ إلَیهِ.
هر کس می‌خواهد هیچ غذایی به او زیان نرساند ، تنها هنگامی غذا بخورد که گرسنه شده و معده او [از خوراک پیشین ، ]پاک شده باشد . پس چون خواست بخورد ، نام خدا را بر زبان آورَد ، خوب غذا را بجَوَد و در حالی از غذا خوردن دست بکشد که هنوز میل به خوردن دارد و به آن ، احساس نیاز می‌کند .
بحارالأنوار ، جلد 66 ، صفحه 380 ، حدیث 46 وص 410 ، حدیث 5 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 88
حدیث28
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
کُلُّ طَعامٍ لا یُذکَرُ اسمُ اللّه‌ِ عَلَیهِ ، فَإِنَّما هُوَ داءٌ ولا بَرَکَةَ فیهِ .
هر غذایی که بر آن نام خدا برده نشود ، درد است و هیچ برکتی در آن نیست .
کنز العمّال ، جلد 15 ، صفحه 238 ، حدیث 40741 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 74
حدیث29
امام صادق علیه‌السلام :
لِکُلِّ شَیءٍ حِلیَةٌ ، وحِلیَةٌ الخِوانِ البَقلُ .
هر چیز را زیوری است و زیور سفره ، سبزی است .
الأمالی للطوسی ، صفحه 304 ، حدیث 606 عن أبی قتادة ، مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 382 ، حدیث 1280 ، بحار الأنوار ،جلد 66 ، صفحه 199 ، حدیث 1 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 72
حدیث30
الإمام الصادق علیه‌السلام :
مَن أحَبَّ أن یَکثُرَ ماؤُهُ ووَلَدُهُ ؛ فَلیُدمِن أکلَ الهِندَباءِ .
امام صادق علیه‌السلام :
هر کس دوست دارد آب (منی) او و فرزندانش فراوان شود ، بر خوردن کاسنی ، مداومت ورزد .
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 207 ، حدیث 10 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 504
حدیث31
الإمام علیّ علیه‌السلام :
کُلُوا الهِندَباءَ ، فَما مِن صَباحٍ إلاّ وتَنزِلُ عَلَیها قَطرَةٌ مِنَ الجَنَّةِ ، فَإِذا أکَلتُموها فَلا تَنفُضوها .
امام علی علیه‌السلام :
کاسنی بخورید ، که هیچ صبحی نیست ، مگر این که قطره‌ای از بهشت بر آن ، فرو می‌افتد . چون خواستید آن را بخورید ، قطره‌های آب را از رویش فرو متکانید .
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 207 ، حدیث 6 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 502
حدیث32
الإمام الصادق علیه‌السلام :
نِعمَ البَقلُ الهِندَباءُ ، ولَیسَ مِن وَرَقَةٍ إلاّ وعَلَیها قَطرَةٌ مِنَ الجَنَّةِ ، فَکُلوها ولا تَنفُضوها عِندَ أکلِها . وکانَ أبی علیه‌السلام یَنهانا أن نَنفُضَهُ إذا أکَلناهُ .
امام صادق علیه‌السلام :
کاسنی ، نکو سبزی‌ای است . هیچ برگی از آن نیست که قطره‌ای از بهشت بر آن نباشد. آن را بخورید و به گاه خوردن، متکانید . پدرم علیه‌السلام ما را نهی می‌فرمودند که به هنگام خوردن کاسنی ، آن را بتکانیم .
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 207 ، حدیث 9 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 502
حدیث33
الإمام الصادق علیه‌السلام :
الغُبَیراءُ لَحمُهُ یُنبِتُ اللَّحمَ ، وعَظمُهُ یُنبِتُ العَظمَ ، وجِلدُهُ یُنبِتُ الجِلدَ ، ومَعَ ذلِکَ ؛ فَإِنَّهُ یُسَخِّنُ الکُلیَتَینِ ، ویَدبَغُ المَعِدَةَ ، وهُوَ أمانٌ مِنَ البَواسیرِ وَالتَّقتیرِ ، ویُقَوِّی السّاقَینِ ، ویَق مَعُ عِرقَ الجُذامِ .
امام صادق علیه‌السلام :
سنجد ، گوشتش گوشت می‌رویانَد ، استخوانش استخوان را رشد می‌دهد و پوستش پوست را می‌پرورد . علاوه بر این ، سنجد ، کلیه‌ها را گرم می‌کند ، معده را پاک می‌سازد ، مایه ایمنی از بواسیر و تقطیر البول است ، ساق پا را قوی می‌کند و رگ جذام را به‌کلّی قطع می‌نماید .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 361 ، حدیث 1 ، دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 414
حدیث34
الإمام الرضا علیه‌السلام :
أطعِموا حَبالاکُم ذَکَرَ اللُّبانِ ، فَإِن یَکُ فی بَطنِها غُلامٌ خَرَجَ ذَکِیَّ القَلبِ عالِما شُجاعاً ، وإن تَکُ جارِیَةٌ حَسُنَ خَلقُها وخُلُقُها ، وعَظُمَت عَجیزَتُها ، وحَظِیَت عِندَ زَوجِها .
امام رضا علیه‌السلام :
به زنان باردارتان ، کندر نر بدهید . در این صورت ، اگر آنچه در شکم زن است ، پسر باشد ، بیداردل ، آگاه و دلیر می‌گردد ، و اگر دختر باشد ، روی و خویِ وی نکو می‌شود و سرین او سترگ می‌گردد و نزد همسرش بهره می‌یابد .
بحارالأنوار ، جلد 66 ، صفحه 444 ، حدیث 8؛ دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 456
حدیث35
رسول اللّه صلی الله علیه و آله و سلّم - لِعَلِیٍّ علیه‌السلام: یا عَلِیُّ ، ثَلاثَةٌ یَزِدنَ فِی الحِفظِ ویُذهِبنَ البَلغَمَ : اللُّبانُ ، وَالسِّواکُ ، وقِراءَةُ القُرآنِ .
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم- خطاب به امام علی علیه‌السلام فرمودند: ای علی ! سه چیز بر حافظه می‌افزاید و بلغم را می‌برد : کُندُر ، مسواک و قرائت قرآن .
بحارالأنوار ، جلد 66 ، صفحه 443 ، حدیث 3 ، دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 452
حدیث36
رسول الله صلی الله علیه و آله و سلّم :
عَلَیکُم بِاللُّبانِ ؛ فَإِنَّهُ . . . یَزیدُ فی العَقلِ ، ویُذَکِّی الذِّهنَ ، ویَجلُو البَصَرَ ، ویُذهِبُ النِّسیانَ .
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
بر شما باد کُندُر؛ چرا که... عقل را افزون می‌کند ، ذهن را ذکاوت می‌دهد ، چشم را جلا می‌بخشد و فراموشی را از میان می‌بَرَد.
طبّ النبیّ صلی الله علیه و آله و سلّم ، صفحه 6 ، بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 294 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 248
حدیث37
رسول اللّه صلی الله علیه و آله و سلّم :
أطعِموا نِساءَکُم الحَوامِلَ اللُّبانَ ؛ فَإِنَّهُ یَزیدُ فی عَقلِ الصَّبِیِّ .
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
به زنان آبستن خود ، کُندُر بدهید؛ چرا که عقل کودک را افزون می‌کند.
بحارالأنوار ، جلد 66 ، صفحه 444 ، حدیث 8 ؛ الفردوس ، جلد 1 ، صفحه 101 ، حدیث 331 عن ابن عمر دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 248
حدیث38
الإمام الصادق علیه‌السلام :
شُربُ السَّویقِ بِالزَّیتِ یُنبِتُ اللَّحمَ ، ویَشُدُّ العَظمَ ، ویُرِقُّ البَشَرَةَ ، ویَزیدُ فِی الباهِ .
امام صادق علیه‌السلام :
خوردن سویق با روغن زیتون ، گوشت برمی‌رویاند ، استخوان را استحکام می‌بخشد ، پوست را نازک می‌کند و بر توان جنسی می‌افزاید .
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 276 ، حدیث 6 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 564
حدیث39
رسول الله صلی الله علیه و آله و سلّم :
کُلُوا الزَّیتَ ؛ فَإِنَّهُ مُبارَکٌ ، وَائتَدِموا بِهِ وَادَّهِنوا بِهِ ؛ فَإِنَّهُ یَخرُجُ مِن شَجَرَةٍ مُبارَکَةٍ .
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
روغن زیتون بخورید ؛ چرا که خجسته است . از آن ، خورش بسازید و از روغن آن بر خویش بمالید ؛ چرا که از درختی خجسته بیرون می‌آید .
کنز العمّال ، جلد 15 ، صفحه 279 ، حدیث 40984 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 328
حدیث40
امام علی علیه‌السلام فرمودند:
لا تُنالُ الصِّحَّةُ إلاّ بِالحِمیَةِ .
تن‌درستی ، جز با پرهیز ، به دست نمی‌آید .
غرر الحکم ، حدیث 10605 ، دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 26
حدیث41
امام علی علیه‌السلام فرمودند:
صَلاحُ البَدَنِ الحِمیَةُ .
پرهیز ، مایه درستیِ تن است .
غرر الحکم ، حدیث 5793 ، دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 26
حدیث42
الإمام الرضا علیه‌السلام :
لَیسَ الحِمیَةُ مِنَ الشَّیءِ تَرکَهُ ، إنَّمَا الحِمیَةُ مِنَ الشَّیءِ الإِقلالُ مِنهُ .
امام رضا علیه‌السلام :
پرهیز از یک چیز ، وا گذاردن آن نیست . پرهیز از یک چیز ، تنها کم خوردن از آن است .
بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 140 ، حدیث 1 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 22
حدیث43
امام کاظم علیه‌السلام فرمودند:
لَیسَ الحِمیةُ أن تَدَعَ الشیءَ أصلاً لا تَأکُلَهُ ، ولکنَّ الحِمیَةَ أن تَأکُلَ مِنَ الشیءِ وتُخَفِّفَ .
پرهیز این نیست که چیزی را اصلاً نخوری ، بلکه پرهیز آن است که از هر چیزی سبک بخوری .
الکافی : 8 / 291 / 443
حدیث44
رسول الله صلی الله علیه و آله و سلّم :
مَن أکَلَ قَبلَ أن یَشرَبَ و تَسَحَّرَ ، و مَسَّ شَیئا مِنَ الطِّیبِ ؛ قَوِیَ عَلَی الصِّیامِ .
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
هر کس پیش از نوشیدن چیزی ، غذا بخورد و سَحَری میل کند و قدری بوی خوش [بر خود] بمالد ، بر روزه گرفتن ، توان بیشتری یابد .
کنز العمّال ، جلد 8 ، صفحه 510 ، حدیث 23882 نقلاً عن شُعب الإیمان عن أنس دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 108
حدیث45
الإمام العسکریّ علیه‌السلام :
کُلِ الرُّمّانَ بَعدَ الحِجامَةِ رُمّانا حُلوا ؛ فَإِنَّهُ یُسَکِّنُ الدَّمَ ، ویُصَفِّی الدَّمَ فِی الجَوفِ .
امام حسن عسکری علیه‌السلام :
پس از حجامت ، انار بخور ، اناری شیرین ؛ چرا که خون را فرو می‌نشانَد و خون را در درون ، تصفیه می‌کند .
طبّ الأئمّة لابنی بسطام ، صفحه 59 ، بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 123 ، حدیث 52 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 464
حدیث46
رسول اللّه صلی الله علیه و آله و سلّم
- مِن وَصِیَّتِهِ لِعَلِیٍ علیه‌السلام: یا عَلِیُّ ، تِسعَةُ أشیاءَ تورِثُ النِّسیانَ : أکلُ التُّفّاحِ الحامِضِ ، وأکلُ الکُزبُرَةِ ، وَالجُبنِ ، وسُؤرِ الفَأرَةِ ، وقِراءَةُ کِتابَةِ القُبورِ ، وَالمَشیُ بَینَ امرَأَتَینِ ، وطَرحُ القَملَةِ ، وَالحِجامَةُ فی النُّقرَةِ ، وَالبَولُ فِی الماءِ الرّاکِدِ .
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم
- در سفارش‌های ایشان به علی علیه‌السلام: ای علی! نه چیز است که فراموشی می‌آورَد: خوردن سیب تُرش ، خوردن گشنیز ، پنیر و پس‌مانده موش ، خواندن نوشته‌های روی قبر ، راه رفتن میان دو زن ، افکندن شپش ، حجامت در گودیِ پسِ سر ، و ادرار کردن در آب راکد.
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 245 ، حدیث 2 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 254
حدیث47
الإمام الرضا علیه‌السلام :
أکلُ المَملوحَةِ وَاللَّحمانِ المَملوحَةِ وأکلُ السَّمَکِ المَملوحِ ، بَعدَ الحِجامَةِ والفَصدِ لِلعُروقِ ، یُوَلِّدَا البَهَقَ وَالجَرَبَ .
امام رضا علیه‌السلام :
خوردن غذای نمکْ‌سود ، گوشت نمکْ‌سود و خوردن ماهی نمکْ‌سود ، پس از رگزنی و حجامت ، بَهَک و گَری ایجاد می‌کند .
طبّ الإمام الرضا علیه‌السلام ، صفحه 64 ، بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 321 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 494
حدیث48
رسول اللّه صلی الله علیه و آله و سلّم
- لِعَلِیٍّ علیه‌السلام: یا عَلِیُّ ، اِفتَتِح طَعامَکَ بِالمِلحِ وَاختِم بِالمِلحِ ؛ فَإِنَّ مَنِ افتَتَحَ طَعامَهُ بِالمِلحِ وخَتَمَ بِالمِلحِ عوفِیَ مِنِ اثنَینِ وسَبعینَ نَوعاً مِن أنواعِ البَلاءِ ، مِنهُ الجُذامُ ، وَالجُنونُ ، وَالبَرَصُ .
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم
در سفارش‌های ایشان به امام علی علیه‌السلام - فرمودند: ای علی! غذا را با نمک ، آغاز کن و با نمک ، پایان ده؛ چه ، هر کس غذای خویش را با نمک آغاز کند و با نمک پایان دهد ، از هفتاد و دو نوع از انواع بلا که جذام ، دیوانگی و پیسی از آن جمله است ، به دور باشد.
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 326 ، حدیث 2
حدیث49
رسول اللّه صلی الله علیه و آله و سلّم :
ثَلاثَةٌ یَفرَحُ بِهِنَّ الجِسمُ ویَربو : الطِّیبُ ، ولِباسُ اللَّیِّنِ ، وشُربُ العَسَلِ .
رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم :
سه چیز است که تن ، به واسطه آنها شاداب می‌شود و رشد می‌کند : بوی خوش ، جامه نرم و نوشیدن عسل .
بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 295 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 94
حدیث50
رسول الله صلی الله علیه و آله و سلّم :
الطِّیبُ یَسُرُّ ، والعَسَلُ یَسُرُّ ، وَالنَّظَرُ إلَی الخُضرَةِ یَسُرُّ ، وَالرُّکُوبُ یَسُرُّ .
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
بوی خوش ، شادی می‌آورد . عسل ، شادی می‌آورد . نگریستن به سبزه ، شادی می‌آورد . و سواری ، شادی می‌آورد .
صحیفة الإمام الرضا علیه‌السلام ، صفحه 239 ، حدیث 144 ، دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 96
حدیث51
رسول اللّه صلی الله علیه و آله و سلّم :
لِکُلِّ شَیءٍ حیلَةٌ ، وحیلَةُ الصِّحَّةِ فِی الدُّنیا أربَعُ خِصالٍ : قِلَّةُ الکَلامِ ، و قِلَّةُ المَنامِ ، و قِلَّةُ المَشیِ ، و قِلَّةُ الطَّعامِ .
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
هر کاری را چاره‌ای است و چاره تن‌درستی در دنیا ، چهار چیز است : کم سخن گفتن ، کم خفتن ، کم راه رفتن و کم خوردن .
بحار الأنوار ، جلد 8 ، صفحه 144 ، حدیث 67 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 92
حدیث52
الإمام علیّ علیه‌السلام
- وسُئِلَ فَقیلَ : إنَّ فِی القُرآنِ کُلَّ عِلمٍ إلاَّ الطِّبَّ؟: أما إنَّ فِی القُرآنِ لاَیَةً تَجمَعُ الطِّبَّ کُلَّهُ : « وَکُلُواْ وَاشْرَبُواْ وَلاَ تُسْرِفُواْ » .
امام علی علیه‌السلام
- در پاسخ این پرسش که : «آیا در قرآن ، همه دانش‌ها بجز دانش طب هست؟» -: زنهار ! در قرآن ، آیه‌ای هست که همه طب را یکجا در خود گرد آورده است : (بخورید و بیاشامید ؛ ولی زیاده‌روی نکنید) .
الدعوات ، صفحه 75 ، حدیث 174 ، بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 267 ، حدیث 42 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 96
حدیث53
امام حسین علیه‌السلام :
قالَ لی رَسولُ اللّه صلی الله علیه و آله و سلّم : یا بُنَیَّ ، نَم عَلی قَفاکَ یَخمَص بَطنُکَ ، وَاشرَبِ الماءَ مَصّا یَمرَأکَ أکلُکَ ، وَاکتَحِل وَترا یُضِئ لَکَ بَصَرُکَ ، وَادَّهِن غِبّا تَتَشَبَّه بِسُنَّةِ نَبِیِّکَ .
پیامبر خدا به من فرمودند: «فرزندم! به پشت بخواب تا شکمت کوچک شود ، آب را به مکیدن بنوش تا خوردنت بر تو گوارا آید ، به شمارِ دفعات فرد ، سرمه بکش تا چشمانت روشن شود و یک روز در میان ، روغن بزن تا به سنّت پیامبر خویش ، عمل کرده باشی».
دعائم الإسلام ، جلد 2 ، صفحه 164 ، حدیث 591 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 300
حدیث54
الإمام علیّ علیه‌السلام :
العَسَلُ شِفاءٌ مِن کُلِّ داءٍ ولا داءَ فیهِ ؛ یُقِلُّ البَلغَمَ ، ویَجلُو القَلبَ .
امام علی علیه‌السلام :
عسل ، شفای هر بیماری‌ای است و بیماری‌ای هم در آن نیست؛ بلغم را کم می‌کند و دل را جلا می‌دهد.
مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 359 ، حدیث 1172 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 294 ، حدیث 18 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 234
حدیث55
امام علی علیه‌السلام :
کُلُّ داءٍ مِنَ التُّخَمَةِ ما خَلاَ الحُمّی ؛ فَإِنَّها تَرِدُ وُروداً .
هر بیماری‌ای از پُرخوری است ، مگر تب ، که ناگاه به بدن درمی‌آید .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 269 ، حدیث 8 ، المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 232 ، حدیث 1711 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 336 ، حدیث 29 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 46
حدیث56
امام علی علیه‌السلام :
إیّاکَ وإدمانَ الشِّبَعِ ؛ فَإِنَّهُ یُهَیِّجُ الأَسقامَ ویُثیرُ العِلَلَ .
از اعتیاد به سیری حذر کن ؛ چرا که ناتن‌درستی‌ها را تحریک می‌کند و بیماری‌ها را برمی‌انگیزد .
غرر الحکم ، حدیث 2681 ، عیون الحکم والمواعظ ، صفحه 97 ، حدیث 2248 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 44
حدیث57
امام علی علیه‌السلام :
إدمانُ الشِّبَعِ یورِثُ أنواعَ الوَجَعِ .
اعتیاد به سیری ، انواع دردها را به همراه می‌آورد .
غرر الحکم ، حدیث 1363 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 44
حدیث58
امام علی (علیه‌السلام ) فرمودند:
مَن أکَلَ الطَّعامَ عَلَی النَّقاءِ ، وأجادَ الطَّعامَ تَمَضُّغاً ، وتَرَکَ الطَّعامَ وهُوَ یَشتَهیهِ ، ولَم یَحبِسِ الغائِطَ إذا أتی ؛ لَم یَمرَض إلاّ مَرَضَ المَوتِ .
هر کس در گرسنگی کامل ، غذا بخورد ، غذا را خوب بجَوَد ، در حالی که هنوز میل خوردن دارد ، غذا را وا گذارد و چون احساس قضای حاجت کرد ، آن را محبوس ندارد ، به هیچ بیماری‌ای جز بیماری مرگ ، مبتلا نمی‌شود .
مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 314 ، حدیث 1003 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 422 ، حدیث 37
حدیث59
قال رسول الله - صلی الله علیه و آله - : اَرْبَعةٌ تَزیدُ فِی الْعُمْرِ: اَلتَّزویجُ بِالاَْبْکارِ، وَ الاِْغْتِسالُ بِالْماءِ الحارِّ وَ النَّوْمُ عَلَی الْیَسارِ وَاَکْلُ التُّفاحِ بِالاَْسْحارِ.
پیامبر اکرم - صلی الله علیه و آله - : چهار چیز، بر عمر می افزایند: ازدواج با دختران، شستشو با آب گرم، خوابیدن بر شانه چپ و خوردن سیب در سحرگاهان.
«مواعظ العددیه، ص 211»
حدیث60
قال رسول الله - صلّی الله علیه و آله - : من قَلَّ اکلُه قَلَّ حسابُه.
رسول خدا - صلّی الله علیه و آله - فرمودند: هر کس خوراکش کم باشد حسابش )در روز قیامت) اندک (و آسان) خواهد بود.
«بحارالانوار، ج 62، ص 292»
حدیث61
قال الامام الصادق - علیه السّلام - : کثرةُ الاکل مکروه.
امام صادق - علیه السّلام - فرمودند: پرخوری، مکروه (و امری ناپسند) است.
«فروع کافی، ج 6، ص 269»
حدیث62
قال رسول الله - صلّی الله علیه و آله - جاءَنی جبرئیل ... فقال: ... یقول لک ربّک: یا محمد ما اَبغضتُ وِعاءً قطُّ کبُغضی بطناً مَلْاناً.
پیامبر اکرم - صلّی الله علیه و آله - فرمودند: جبرئیل نزد من آمد و ... عرض کرد: پروردگارت می فرماید: ای محمد! هرگز ظرفی را به اندازه شکم پر، مبغوض و ناپسند نداشته ام.
«مستدرک الوسائل، ج 16، ص 212»
حدیث63
قال الامام الصادق - علیه السّلام - : لیس شیءٌ اَضرَّ لقلب المؤمن من کثرة الاکل و هی مُورِثةُ شیئین: قسوةُ القلب و هیجانُ الشهوة.
امام صادق - علیه السّلام - فرمودند: برای دل (روح) مؤمن چیزی زیانبارتر از پرخوری نیست، زیرا پرخوری باعث سنگدلی و قساوت قلب و تحریک شهوت می گردد.
«مستدرک الوسائل، ج 3، ص 80»
حدیث64
قال رسول الله - صلّی الله علیه و آله - : من کثر تسبیحُه و تمجیدُه و قَلَّ طعامُه و شرابُه و منامُه إشتاقَتْه الملائکة.
رسول خدا - صلّی الله علیه وآله - فرمودند: هر کس زیاد تسبیح و تمجید حق کند و خوراک و نوشیدنی و خوابش اندک باشد فرشتگان مشتاق او گردند.
«تنبیه الخواطر، ص 356»
حدیث65
قال رسول الله - صلّی الله علیه وآله - : لا تَسْبعوُا فیطفئ نور المعرفةِ من قلوبِکم.
رسول خدا - صلّی الله علیه وآله - فرمودند: شکم خود را از غذا سیر نکنید که نور معرفت در دل هایتان خاموش میشود.
بحارالانوار، ج 70، ص 71
حدیث66
قال رسول الله - صلّی الله علیه وآله - : من وقیَ شرَّ لَقْلَقةٍ و قبقبةٍ و ذَبْذَبةٍ وجبتْ له الجنة ... .
رسول خدا - صلّی الله علیه و آله - فرمودند: هر کس از شر بد زبانی، شکم باره گی و شهوت رانی در امان بماند بهشت بر او واجب گردد.
«بحارالانوار، ج 63، ص 315»
حدیث67
قال الامام علی - علیه السّلام - : لا تجتمع الصّحةُ و النَّهَمُ.
امام علی - علیه السّلام - فرمودند: سلامتی و شکم بارگی با هم جمع نمی شوند.
«مستدرک الوسائل، ج 3، ص 82»
حدیث68
قال الامام علی - علیه السّلام - : لا تَجتمعُ الفِطْنةُ و البِطْنَة.
امام علی - علیه السّلام - فرمودند: زیرکی و تیزهوشی با پرخوری جمع نمی شوند.
«مستدرک الوسائل، ج 3، ص 82»
حدیث69
قال الامام علی - علیه السّلام - : الشِّبَعُ یُکثِّر الادواء.
امام علی - علیه السّلام - فرمودند: پرخوری و سیری شکم، بیماری ها را زیاد می کند.
«غرر الحکم، ص 37»
حدیث70
قال الامام علی - علیه السّلام - : إیّاک و البطنة فمن لزمها کثرتْ اَسقامُه و فسَدَتْ احلامُه.
امام علی - علیه السّلام - فرمودند: از پرخوری بپرهیز، زیرا کسی که پرخوری را عادت خود قرار دهد بیماری هایش فراوان و رؤیاهایش فاسد و ناشایست می گردد.
«غرر الحکم، ص 94»
حدیث71
قال الامام علی - علیه السّلام - : المستثقل النائم تکذبُ اَحلامُه.
امام علی - علیه السّلام - فرمودند: کسی که با شکم سنگین بخوابد، رؤیا و خواب هایش کاذب و دروغین خواهد بود.
« غررالحکم، ص 62»
حدیث72
قال الامام علی - علیه السّلام - : بئس قَرینُ الوَرَعِ الشِّبَع.
امام علی - علیه السّلام - فرمودند: پرخوری و سیری شکم، همدم بدی برای پارسایی است.
«غرر الحکم، ص 170»
حدیث73
قال امیرالمؤمنین - علیه السلام - : قال الله تعالی (فی المعراج): یا احمد اِنّ العبد اذا اَجاع بطنه و حفظ لسانه علَّمتُه الحکمة.
امیرالمؤمنین - علیه السلام - فرمودند: خداوند متعال (در معراج به پیامبر - صلّی الله علیه وآله -) فرمودند: ای احمد! بنده اگر شکمش را گرسنه دارد و زبانش را حفظ کند به او حکمت آموزم.
«بحارالانوار، ج 77، ص 29»
حدیث74
قال الامام علی - علیه السّلام - : اذا مَلِئَ البطنُ من المباح عَمِیَ القلبُ عن الصلاح.
امام علی - علیه السّلام - فرمودند: هرگاه شکم از خوردنی های مباح انباشته شود، دل از دیدن خیر و صلاح نابینا گردد.
«غرر الحکم، ص 162»
حدیث75
قال الامام علی - علیه السّلام - : قِلَّة الاکل مِنَ العَفاف و کثرتُه من الاسراف.
امام علی - علیه السّلام - فرمودند: کم خوری از مصادیق پاکدامنی و پرخوری از مصادیق اسراف و زیاده روی است.
«غرر الحکم، ص 284»
حدیث76
قال الامام علی - علیه السّلام - : إیّاکم و البِطْنةَ فانّها مَقْساةٌ للقلب مکسَلَةٌ عن الصلاة، مفْسَدَةٌ للجسد.
امام علی - علیه السّلام - فرمودند: از پرخوری برحذر باشید، زیرا پرخوری مایه قساوت و سنگدلی، تنبلی نسبت به نماز و تباهی بدن است.
«غرر الحکم، ص 98»
حدیث77
قال الامام علی - علیه السّلام - للحسن ابنه - علیه السّلام - : یا بُنیَّ اَلا اُعلِّمک اَربعَ خِصالٍ تَستغنِی بها عن الطِّب فقال: بَلی یا أمیرالمؤمنین. قال: لا تَجْلِسْ علی الطعام إلاّ و أنت جائع و لا تَقُمْ عن الطعام ألاّ و أنت تَشْتَهیهِ و ... .
امام علی - علیه السّلام - به فرزندش امام حسن - علیه السّلام - فرمودند: فرزندم! آیا می خواهی چهار چیز به تو یاد دهم که به وسیله آنها از مراجعه به پزشک بی نیاز شوی؟ عرض کرد: بله یا امیرالمومنین!، حضرت فرمودند: بر سر سفره منشین مگر آنکه گرسنه باشی، در حالی که هنوز میل به غذا داری دست از غذا خوردن بکش، عمل جویدن غذا را به خوبی انجام ده و قبل از خواب، خود را از ادرار و مدفوع تخلیه نما.
«بحارالانوار، ج 70، ص 187»
حدیث78
عن الامام الرّضا - علیه السّلام - قال: اَلتّینُ یَذهَبُ بِالْبَخرِ وَ یَشُدُّ الْعَظْمَ وَ یُنْبِتُ الشَّعْرَ وَ یَذْهَبُ بِالدّاءِ وَ لایَحْتاجُ مَعَهُ إلی دَواء.
امام رضا - علیه السّلام - فرمودند: انجیر بوی بد دهان را برده و استخوانها را محکم و رویش موها را زیاد نموده، دردها را برطرف می کند و با وجود آن احتیاجی به دوا نیست.
«وسائل الشیعه، ج 17، ح 1»
حدیث79
علی ابن محمد ابن اشیم قال: شَکَوْتُ إلَی الامام الرّضا - علیه السّلام - قِلَّةَ اسْتِمْرائی الطَّعامَ فَقال - علیه السّلام - : کُلْ مُحَّ البیضِ.
علی ابن محمد ابن اشیم گفت: نزد امام رضا - علیه السّلام - از کمی گوارایی و لذّت نبردن از غذا شکایت نمودم. پس حضرت - علیه السّلام - فرمودند: زرده تخم مرغ بخور.
«مکارم الاخلاق، ص 168»
حدیث80
عن الامام الباقر - علیه السّلام - قال: إنّا لَنَأکُلُ الثُّومَ وَ الْبَصَلَ وَ الْکُرّاثَ.
امام باقر - علیه السّلام - فرمودند: همانا ما سیر و پیاز و تره را با هم می خوریم.
«مکارم الاخلاق، ص 185»
حدیث81
عن الامام الباقر - علیه السّلام - قال: فِی الکُرّاثِ اَرْبَعُ خصالٍ: یَطْرُدُ الرّیحَ وَ یَطیبُ النَّکْهَةَ وَ یَقْطَعُ الْبَواسیرَ وَ هُوَ اَمانٌ مِنَ الْجُذامِ لِمَنْ اَدْمَنَ.
امام باقر - علیه السّلام - فرمودند: در تره چهار خاصیت است: بادها را دفع، بوی دهان را خوش، بواسیر را درمان و جلوی ابتلای به جذام (سرطان) را برای کسانی که به خوردن آن مداومت می کنند، می گیرد.
«مکارم الاخلاق، ص 185»
حدیث82
قال الامام علی - علیه السّلام - : عَلَیْکُمْ بِالْقَرْعِ فَاِنَّهُ یَزیدُ فِی الدِّماغِ.
امام علی - علیه السّلام - فرمودند: بر شما باد به خوردن کدو که قوای دماغی و فکری را زیاد می کند.
«وسائل الشیعه، ج 17، ح 33»
حدیث83
عن الامام علی - علیه السّلام - قال: اَلْعَنّابُ یَذْهَبُ بِالْحُمّی.
امام علی - علیه السّلام - فرمودند: عناب تب را برطرف می کند.
«مکارم الاخلاق، ص 182»
حدیث84
عن امیرالمؤمنین - علیه السّلام - قال: اَلْعَسَلُ شِفاءٌ مِنْ کُلِّ داءٍ وَ لا داءَ فیهِ یَقِلُّ البَلْغَمَ وَ یَجْلُو الْقَلْبَ.
امام علی - علیه السّلام - فرمودند: عسل شفای هر دردی است و هیچ درد و آسیبی در آن نیست. خوردن آن صفرا را تقلیل داده و کار قلب را آسان می سازد.
«وسائل الشیعه، ج 17، ح 7»
حدیث85
قال اَمیرالْمُؤمنین - علیه السّلام - : اِشْربُوا ماءَ السَّماءِ فَإنَّهُ طَهُورٌ لِلْبَدَنِ وَ یَدْفَعُ الأسْقامَ.
امام علی - علیه السّلام - فرمودند: آب باران بیاشامید؛ زیرا که پاک کننده بدن از امراض و ناراحتی ها است.
«مکارم الاخلاق، ص 161»
حدیث86
عن امیرالمؤمنین علی - علیه السّلام - قال: اَکْلُ السَّفَرْجَلِ قُوَّةٌ لِلْقَلْبِ الضَّعیفِ وَ یطیبُ الْمِعْدَةَ وَ یَزیدُ فی قوةِ الفُؤادِ وَ یُشَجّعُ الْجَبانَ وَ یُحْسِنُ الْوَلَدَ.
امام علی - علیه السّلام - فرمودند: خورن گلابی قلب ضعیف را قوی، معده را پاکیزه، دهان را خوشبو، ترسو را شجاع و فرزندان را نیکو می گرداند.
«وسائل الشیعه، ج 17، ح 43»
حدیث87
قال النَّبِیُّ - صلّی الله علیه و آله - : کُلُوا التُّفاحَ عَلَی الرّیقِ فَإنَّهُ نَصُوحُ المِعدَةِ.
پیامبر اکرم - صلّی الله علیه و آله - فرمودند: سیب را در حال ناشتا بخورید، زیرا معده را پاکیزه می گرداند.
«مکارم الاخلاق، ص 179»
حدیث88
عن الامام الصّادق - علیه السّلام - : عَلَیْکُمْ بِالإجاصِ الْعَتیقِ قَدْ بَقِیَ نَفْعُهُ وَ ذَهَبَ قَدْرُهُ وَ کُلُوهُ مُقْشَراً فَإنَّهُ نافُعٌ لِکُلِّ مِرارٍ وَ حَرارَةٍ وَ وَهَجَ مِنْها یَهیجُ.
امام صادق - علیه السّلام - فرمودند: بر شما باد به خوردن آلوی سیاه و خشک شده آن، زیرا برای هر نوع عارضه و گرمازدگی بدن، مفید و نیز هیجان آفرین است.
«مکارم الاخلاق، ص 181»
حدیث89
عن الامام الصادق - علیه السّلام - قال: اَلْخِلُّ یَشُدُّ الْعَقلَ.
امام صادق - علیه السّلام - فرمودند: سرکه عقل را تقویت می کند.
«وسائل الشیعه، ج 17، ح 1»
حدیث90
سمعت الامام أبا عبدالله - علیه السّلام - یقول فی الغبیرا: إنَّ لَحْمَهُ یُنْبِتُ اللّحْمُ و عَظْمُهُ یُنْبِتُ الْعَظْمَ وَ جِلْدُهُ یُنْبِتُ الْجِلْدَ وَ مَعَ ذلِکَ فَإنَّهُ یُسَخِّنُ الکُلْیَتَیْنِ وَ یَدَبِّغُ المِعْدَةَ وَ هُوَ اَمانٌ مِنَ الْبَواسیرِ وَ التَّقْطیرِ وَ یُقَوِّی السّاقَیْنِ وَ یَقْمَعُ عِرْقَ الْجُذامِ.
از امام صادق - علیه السّلام - شنیدم که درباره سنجد می فرمودند: پوست سنجد برای پوست بدن و قسمت وسط آن برای گوشت و هسته آن برای استخوان مفید است و در عین حال کلیه ها را گرم و معده را ضدّ عفونی و باز دارنده از بواسیر و تسلسل بول است و نیز ساق پاها را تقویت و جذام را از بدن ریشه کن می کند.
«مکارم الاخلاق، ص 182»
حدیث91
عن الامام الصادق - علیه السّلام - قال: اَلْهَندباءُ شِفاءٌ مِنْ ألْفِ داءٍ، وَ ما مِنْ داءٍ فی جَوْفِ الانْسانِ إلا قَمَعَهُ الْهَندباءُ.
امام صادق - علیه السّلام - فرمودند: کاسنی شفای هزار درد است و هر مرضی که در درون انسان باشد آن را ریشه کن می کند.
«مکارم الاخلاق، ص 184»
حدیث92
عن الامام الصادق - علیه السّلام - قال: مَنْ اَصابَهُ ضَعْفٌ فی قَلْبِهِ أوْ بَدَنِهِ فَلْیَأکُلْ لَحْمَ الضَّأنِ بِاللَّبَنِ.
امام صادق - علیه السّلام - فرمودند: کسی که در قلب یا بدنش ضعفی عارض شده، گوشت گوسفند را به همراه شیر بخورد.
«مکارم الاخلاق، ص 163»
حدیث93
عن الامام الصادق - علیه السّلام - قال: اَلْجَزَرُ اَمانٌ مِنَ الْقُولَنْجِ وَ الْبَواسیرِ وَ یُعینُ عَلَی الْجِماعِ.
امام صادق - علیه السّلام - فرمودند: خوردن هویج باعث مصونیت از بیمارهای قولنج و بواسیر است و قوای جنسی را کمک می کند.
«مکارم الاخلاق، ص 192»
حدیث94
قال النَّبِیُّ - صلّی الله علیه و آله - : نَزَلَ عَلَیَّ جبریل - علیه السّلام - فَأمَرنی بِأکْلِ الْهَریسة لأشُدَّ ظَهْری وَ اُقَوِّیَ بِها عَلی عِبادَةِ رَبّی.
پیامبر اکرم - صلّی الله علیه و آله - فرمودند: جبرئیل - علیه السلام - بر من نازل شد و امر نمود که هریسه (حلیم) بخورم تا قدرت و نیرویم برای عبادت پروردگار افزون گردد.
«مکارم الاخلاق، ص 168»
حدیث95
قال رَسُولُ اللهِ - صلّی الله علیه و آله - : إذا اَتَیْتُمْ بِالْخُبْزِ فَابْدَؤا بِالْخُبْزِ فَسَدُّوا خِلالَ الْجُوعِ ثُمَّ کُلُوا اللَّحْمَ.
پیامبر اکرم - صلّی الله علیه و آله - فرمودند: زمانی که برای شما نان آوردند، در ابتدا برای رفع گرسنگی، نان بخورید سپس گوشت تناول کنید.
«وسائل الشیعه، ج 16، ح 2»
حدیث96
قال رَسُولُ اللهِ - صلّی الله علیه و آله - : عَلَیْکُمْ بِالزَّبیبِ فَاِنَّهُ یَکْشِفُ الْمُرَّةَ وَ یَذْهَبُ بِالْبَلْغَمِ وَ یَشُدُّ العَصَبَ وَ یَذْهَبُ بِالأعْیاءِ و یُحْسِنُ الخُلْقَ و یطیبُ النَّفَسَ وَ یَذْهَبُ بِالْفَمِ وَ یَصْفَی اللَّوْنَ.
پیامبر اکرم - صلّی الله علیه و آله - فرمودند: بر شما باد به خوردن مویز؛ زیرا تلخی دهان و بلغم را برطرف، اعصاب را قوی، فرسودگی و خستگی را برطرف، اخلاق را خوب، نفس را راحت، بوی بد دهان را از بین برده و رنگ پوست را طراوت می بخشد.
«وسائل الشیعه، ج 17، ح 3»
حدیث97
قال النَّبِیُّ - صلّی الله علیه و آله - لعلیٍّ - علیه السّلام - : کُلِ الْکَرَفْسَ فَاِنَّها بَقْلَةُ الأنْبِیاءِ.
پیامبر اکرم - صلّی الله علیه و آله - به علی - علیه السّلام - فرمودند: کرفس بخور، زیرا کرفس سبزی پیامبران است.
«مکارم الاخلاق، ص 187»
حدیث98
قال رَسُولُ اللهِ - صلّی الله علیه و آله - : عَلَیْکُمْ بِالْعَدَسِ فَاِنَّهُ مُبارَکٌ مُقَدَّسٌ وَ اِنَّهُ یَرِقُّ الْقَلْبَ وَ یَکْثُرُ الدَّمْعَةَ.
پیامبر اکرم - صلّی الله علیه و آله - فرمودند: بر شما باد به خوردن عدس، زیرا مبارک و بزرگ داشته شده است و به درستی که قلب را رقیق و اشک را زیاد می کند.
«وسائل الشیعه، ج 17، ح 32»
حدیث99
قال رَسُولُ اللهِ - صلّی الله علیه و آله - : کُلُوا الزَّیْتَ وَ اَدْهِنُوا بِهِ، فَإنَّهُ مِنْ شَجَرَةٍ مُبارَکَةٍ.
پیامبر اکرم - صلّی الله علیه و آله - فرمودند: زیتون بخورید و روغن آن را به بدن بمالید، چون زیتون از درختان برگزیده و مبارک است.
«مکارم الاخلاق، ص 199»
حدیث100
قال رَسُولُ اللهِ - صلّی الله علیه و آله - : کُلُوا التَّمْرَ عَلَی الرّیق فَإنَّهُ یَقْتُلُ الدُّودَ.
پیامبر اکرم - صلّی الله علیه و آله - فرمودند: در حال ناشتا خرما بخورید، زیرا کرم و انگلهای (روده و معده) را می کشد.
«مکارم الاخلاق، ص 174»
حدیث101
قال رَسُولُ اللهِ - صلّی الله علیه و آله - : إذا دَخَلْتُمْ بِلاداً فَکُلُوا مِنْ بَصَلِها یَطْرُدُ عَنْکُمْ وَباها.
پیامبر اکرم - صلّی الله علیه و آله - فرمودند: هر گاه وارد شهری شدید از پیاز آن جا بخورید؛ زیرا با خوردن پیاز آن شهر از امراض عمومی آنجا در امان هستید.
«وسائل الشیعه، ج 17، ح 1»
حدیث102
رسولُ اللّه صلی الله علیه و آله و سلّم :
مَن تَرَکَ الخَمرَ لغَیرِ اللّه سَقاهُ اللّه‌ُ مِن الرَّحیقِ الَمخْتومِ ، فقالَ علیٌّ علیه‌السلام : لغَیرِ اللّه ؟! قالَ : نَعَم واللّه ، صِیانَةً لنفسهِ .
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
هر که برای غیر خدا (هم که شده) شرابخواری را رها کند ، خداوند او را از شراب خالص و مُهر شده بنوشاند . علی علیه‌السلامعرض کرد : برای غیر خدا ؟ فرمودند: آری ، به خدا قسم ؛ برای حفظ (سلامتی) خویش .
بحار الأنوار : 79 / 150 / 64 منتخب میزان الحکمة : 186
حدیث103
امام علی علیه‌السلام :
مَن شَرِبَ المُسْکِرَ لَم تُقْبَلْ صَلاتُهُ أربَعینَ یَوما ولَیلَةً .
کسی که مست کننده بنوشد تا چهل شبانه‌روز نمازش پذیرفته نشود .
الخصال : 632 / 10 منتخب میزان الحکمة : 186
حدیث104
امام صادق علیه‌السلام :
الاِصطِباغُ بِالخَلِّ یَقطَعُ شَهوَةَ الزِّنی .
خورش ساختن سرکه ، شهوت زنا را ریشه‌کن می‌کند .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 330 ، حدیث 10 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 304
حدیث105
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
لا تَدَعُوا العَشاءَ ولَو عَلی حَشَفَةٍ ، إنّی أخشی عَلی اُمَّتی مِن تَرکِ العَشاءِ الهَرَمَ ؛ فَإِنَّ العَشاءَ قُوَّةُ الشَّیخِ وَالشّابِّ .
خوردن شام را وا مگذارید ، هر چند به خوردن دانه‌ای خرمای خشکیده باشد . من بر امّت خویش ، از این ، بیم دارم که از وا گذاردن شام ، پیری (در هم شکستگی) به سراغشان آید ؛ چرا که شام ، مایه نیرومندیِ پیر و جوان است .
المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 196 ، حدیث 1571 عن جابر بن عبد اللّه ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 343 ، حدیث 10 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 162
حدیث106
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
تَعَشَّوا ولَو بِکَفٍّ مِن حَشَفٍ ؛ فَإِنَّ تَرکَ العَشاءِ مَهرَمَةٌ .
شام بخورید ، هر چند به مشتی خرمای خشکیده باشد ؛ چرا که وا گذاردن شام ، مایه پیری است .
سنن الترمذی ، جلد 4 ، صفحه 287 ، حدیث 1856 ، مسند أبی یعلی ، جلد 4 ، صفحه 240 ، حدیث 4336 ، تاریخ بغداد ، جلد 3 ، صفحه 396 ، حدیث 1520 ، مسند الشهاب ، جلد 1 ، صفحه 429 ، حدیث 735 کلّها عن أنس ، کنز العمّال ، جلد 10 ، صفحه 46 ، حدیث 28289 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 162
حدیث107
امام صادق علیه‌السلام :
لا تَدَعِ العَشاءَ ولَو بِثَلاثِ لُقَمٍ بِمِلحٍ .
خوردن شام را وا مگذار ، هر چند به سه لقمه [نان ]با نمک باشد .
مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 424 ، حدیث 1447 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 345 ، حدیث 20 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 162
حدیث108
امام صادق علیه‌السلام :
مَن تَرَکَ العَشاءَ لَیلَةً ماتَ عِرقٌ فی جَسَدِهِ ولا یَحیا أبَداً .
هر کس شام را وا گذارد ، رگی در بدن وی می‌میرد و هرگز زنده نمی‌شود .
مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 424 ، حدیث 1448 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 345 ، حدیث 20 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 166
حدیث109
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
مَن تَرَکَ العَشاءَ لَیلَةَ السَّبتِ ولَیلَةَ الأَحَدِ مُتَوالِیَتَینِ ، ذَهَبَ عَنهُ ما لا یَرجِعُ إلَیهِ أربَعینَ یَوماً .
هر کس شام را در شب شنبه و شب یکشنبه ، پشت سر هم وا گذارد ، چیزی از کف او می‌رود که تا چهل روز به وی باز نمی گردد .
مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 424 ، حدیث 1445 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 345 ، حدیث 20 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 166
حدیث110
امام صادق علیه‌السلام :
مَن تَرَکَ العَشاءَ لَیلَةَ السَّبتِ ولَیلَةَ الأَحَدِ مُتَوالِیَتَینِ ، ذَهَبَت عَنهُ قُوَّتُهُ فَلَم تَرجَع إلَیهِ أربَعینَ یَوماً .
هر کس شام را در شب شنبه و شب یکشنبه ، پشت سر هم وا گذارد ، نیروی وی از کف می‌رود و این نیرو تا چهل روز به وی باز نمی‌گردد .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 289 ، حدیث 8 ، المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 198 ، حدیث 1578 کلاهما عن جمیل بن درّاج ، بحار الأنوار ،ج 66 ، صفحه 345 ، حدیث 17 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 166
حدیث111
امام صادق علیه‌السلام :
مَن تَرَکَ العَشاءَ نَقَصَت مِنهُ قُوَّةٌ ولا تَعودُ إلَیهِ .
هر کس شام خوردن را وا گذارد ، نیرویی از او کاسته می‌شود و به او باز نمی‌گردد .
المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 198 ، حدیث 1579 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 345 ، حدیث 18 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 166
حدیث112
امام صادق علیه‌السلام :
أصلُ خَرابِ البَدَنِ تَرکُ العَشاءِ .
سرچشمه ویرانی تن ، وا گذاردن شام است .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 288 ، حدیث 2
حدیث113
امام علی علیه‌السلام :
عَشاءُ الأَنبِیاءِ علیهم‌السلام بَعدَ العَتَمَةِ فَلا تَدَعوهُ ؛ فَإِنَّ تَرکَ العَشاءِ خَرابُ البَدَنِ .
شام خوردن پیامبران ، پس از تاریکیِ شب بوده است . آن را وا مگذارید ؛ چرا که واگذاردن آن ، ویرانی تن است .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 288 ، حدیث 1 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 342 ، حدیث 6 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 162
حدیث114
امام صادق علیه‌السلام :
إذا صَلَّیتَ الفَجرَ فَکُل کِسرَةً تُطَیِّبُ بِها نَکهَتَکَ ، وتُطفِئُ بِها حَرارَتَکَ ، وتُقَوِّمُ بِها أضراسَکَ ، وتَشُدُّ بِها لِثَتَکَ ، وتَجلِبُ بِها رِزقَکَ ، وتُحَسِّنُ بِها خُلُقَکَ .
چون نماز صبح را خواندی ، پاره نانی بخور تا با آن : دهان خویش را خوش‌بو سازی ، حرارت خود را فرو بنشانی ، دندان‌هایت را استوار سازی ، لثه‌ات را استحکام بخشی ، روزیِ خویش را به چنگ آوری و خوی خود را نکو سازی .
الدعوات ، صفحه 140 ، حدیث 352 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 345 ، حدیث 21 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 160
حدیث115
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
مَن شَرِبَ الماءَ عَلَی الرّیقِ ، انتَقَصَت قُوَّتُهُ .
هر کس ناشتا آب بیاشامد ، نیرویش کاستی می‌یابد .
کنز العمّال ، جلد 16 ، صفحه 82 ، حدیث 44016 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 154
حدیث116
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
لا تَشرَب فِی النُّحاسِ ؛ فَإِنَّهُ یورِثُ السَّهلَ - یَعنِی الوَسواسَ وَالخَبالَ - .
در ظرف مسین منوش ؛ چرا که «سهل» (یعنی وسواس و پریشان‌عقلی) بر جای می‌نهد .
الفردوس ، جلد 5 ، صفحه 69 ، حدیث 7484 عن أنس دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 154
حدیث117
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
شُربُ الماءِ عَلی أثَرِ الدَّسَمِ یُهَیَّجُ الدّاءَ .
آشامیدن آب در پی چربی ، بیماری را برمی‌انگیزاند .
المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 398 ، حدیث 2390 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 456 ، حدیث 41 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 152
حدیث118
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
الشُّربُ عَلی أثَرِ الدَّسَمِ داءٌ فِی البَطنِ .
آشامیدن در پی چربی ، بیماری‌ای در شکم است .
الفردوس ، جلد 2 ، صفحه 362 ، حدیث 3616 عن دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 152
حدیث119
امام رضا علیه‌السلام :
مَن أرادَ ألاّ تُؤذِیَهُ مَعِدَتُهُ فَلا یَشرَب عَلی طَعامِهِ ماءً حَتّی یَفرُغَ مِنهُ ، ومَن فَعَلَ ذلِکَ رَطِبَ بَدَنُهُ ، وضَعُفَ مَعِدَتُهُ ، ولَم تَأخُذِ العُروقُ قُوَّةَ الطَّعامِ ؛ لِأَنَّهُ یَصیرُ فِی المَعِدَةِ فِجّا إذا صُبَّ الماءُ عَلَی الطَّعامِ أوَّلاً فَأَوّلاً .
هر کس می‌خواهد معده‌اش او را آزار ندهد ، بر روی غذا آب نخورد تا هنگامی که غذا خوردن را به پایان می‌برد . هر کس چنین کند ، بدنش به رطوبت می‌گراید ، معده‌اش ضعیف می‌شود و رگ‌هایش نیروی غذا را به خود نمی‌گیرند ؛ زیرا اگر پشت سر هم روی غذا آب ریخته شود ، آن غذا در معده نارس و بدگوارش می‌گردد .
بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 323 نحوه دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 150
حدیث120
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
زَیِّنوا مَوائِدَکُم بِالبَقلِ ؛ فَإِنَّها مَطرَدَةٌ لِلشَّیاطینِ مَعَ التَّسمِیَةِ .
سفره‌هایتان را به سبزی آذین کنید ؛ زیرا آن ، همراه با گفتن بسم اللّه ، شیطان را می‌راند .
کنز العمّال ، جلد 15 ، صفحه 246 ، حدیث 40781 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 72
حدیث121
امام علی علیه‌السلام :
الأَلوانُ یُعَظِّمنَ البَطنَ ویُخَدِّرنَ الأَلیَتَینِ .
غذاهای رنگارنگ ، شکم را بزرگ و سرین را سست می‌کند .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 317 ، حدیث 8 عن السکونی عن الإمام الصادق علیه‌السلام ، المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 165 ، حدیث 1453 عن السکونی عن الإمام الصادق عن آبائه عنه علیهم‌السلام ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 84 ، حدیث 18 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 44
حدیث122
امام صادق علیه‌السلام :
لَیْسَ شَیْءٌ أضَرَّ لِقَلْبِ المُؤْمِنِ مِنْ کَثْرَةِ الأکْلِ ، وَهِیَ مُورِثَةٌ لِشَیْئَیْنِ : قَسْوَةِ القَلْبِ ، وَهَیَجَانِ الشَّهْوَةِ .
برای قلب مؤمن چیزی زیانبارتر از پرخوری نیست . پرخوری موجب دو چیز می‌شود : سنگدلی و تحریک شهوت .
مستدرک الوسائل : 12 / 94 / 13615 منتخب میزان الحکمة : 22
حدیث123
امام علی علیه‌السلام :
کَثرَةُ الأَکلِ تُذفِرُ .
بسیار خوردن ، گندبویی می‌آورد .
غرر الحکم ، حدیث 7121 ، عیون الحکم والمواعظ ، صفحه 390 ، حدیث 6612 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 46
حدیث124
امام علی علیه‌السلام :
کُلُّ داءٍ مِنَ التُّخَمَةِ ما خَلاَ الحُمّی ؛ فَإِنَّها تَرِدُ وُروداً .
هر بیماری‌ای از پُرخوری است ، مگر تب ، که ناگاه به بدن درمی‌آید .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 269 ، حدیث 8 ، المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 232 ، حدیث 1711 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 336 ، حدیث 29 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 46
حدیث125
امام علی علیه‌السلام :
مَن کَثُرَ أکلُهُ قَلَّت صِحَّتُهُ ، وثَقُلَت عَلی نَفسِهِ مُؤنَتُهُ .
هر کس خوردنش بسیار شود ، تن‌درستی‌اش کاهش می‌یابد و هزینه‌اش بر وی سنگین می‌گردد .
غرر الحکم ، حدیث 8903 ، عیون الحکم والمواعظ ، صفحه 434 ، حدیث 7500 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 46
حدیث126
امام علی علیه‌السلام :
لا صِحَّةَ مَعَ النَّهَمِ .
با پُرخوری ، تن‌درستی‌ای نخواهد بود .
بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 268 ، حدیث 52 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 46
حدیث127
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
أفضَلُکُم مَنزِلَةً عندَ اللّه تعالی أطوَلُکُم جُوعا وتَفَکُّرا ، وأبغَضُکُم إلَی اللّه تعالی کُلُّ نَؤومٍ وأکُولٍ وشَروبٍ .
بلند پایه‌ترین شما نزد خداوند متعال کسی است که مدتهای طولانی‌تری گرسنگی بکشد و به تفکّر بپردازد و منفورترین شما نزد خداوند متعال هر آن کسی است ، که پرخواب و پرخور و پرنوش باشد .
تنبیه الخواطر : 1/100 منتخب میزان الحکمة : 448
حدیث128
امام صادق علیه‌السلام :
إنَّما بُنِیَ الجَسَدُ عَلَی الخُبزِ .
تن ، بر نان ، استوار شده است .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 286 ، حدیث 3
حدیث129
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
أذیبوا طَعامَکُم بِذِکرِ اللّه وَالصَّلاةِ ، ولا تَناموا عَلَیهِ فَتَقسُوَ قُلوبُکُم؛
غذایتان را با یاد خدا و نماز، ذوب (هضم) کنید و بر آن مخوابید ، که دل‌هایتان سخت می‌شود .
المعجم الأوسط ، جلد 5 ، صفحه 163 ، حدیث 4952 ، شعب الإیمان ، جلد 5 ، صفحه 124 ، حدیث 6044 کلاهما عن عائشة ، کنز العمّال ، جلد 15 ، صفحه 245 ، حدیث 40773 ؛ الدعوات ، صفحه 76 ، حدیث 178 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 412 ، حدیث 9 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 104
حدیث130
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
کَبُرَ مَقتاً عِندَ اللّه الأَکلُ مِن غَیرِ جوعٍ ، وَالنّومُ مِن غَیرِ سَهَرٍ .
خوردن بدون گرسنگی و خوابیدن بدون بیداری کشیدن [و احساس نیاز به خواب] ، نزد خداوند ، گناهی سهمگین است .
الفردوس ، جلد 3 ، صفحه 306 ، حدیث 4920 عن عبد اللّه بن عمرو ، کنز العمّال ، جلد 16 ، صفحه 80 ، حدیث 44011 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 84
حدیث131
امام رضا علیه‌السلام :
إذَا اکتَهَلَ الرَّجُلُ فَلا یَدَعُ أن یَأکُلَ بِاللَّیلِ شَیئاً ؛ فَإِنَّهُ أهدی لِلنَّومِ وأطیَبُ لِلنَّکهَةِ ؛
مباد که مرد ، هنگامی که میان‌سال می‌شود ، خوردنِ چیزی را در هر شب ، وا گذارد ؛ زیرا این کار ، سبب خواب آرام‌تر و بوی خوش‌تر دهان است .
بحار الأنوار ،ج 66 ، صفحه 344 ، حدیث 16 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 166
حدیث132
امام صادق علیه‌السلام :
لا خَیرَ لِمَن دَخَلَ فِی السِّنِّ أن یَبیتَ خَفیفاً ، بَل یَبیتُ مُمتَلِئاً خَیرٌ لَهُ ؛
برای کسی که پا به سن نهاده ، خوب نیست با شکمِ سبُک بخوابد ؛ بلکه اگر با شکمِ پُر بخوابد ، برایش بهتر است .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 289 ، حدیث 6 ، المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 198 ، حدیث 1576 کلاهما عن الولید بن صبیح ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 344 ، حدیث 15 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 162
حدیث133
رسول الله صلی الله علیه و آله و سلّم
لأبی ذَرٍّ وهُو یَعِظُهُ: لا تَأکُل طَعامَ الفاسِقِینَ .
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم - در اندرز بــه ابوذر- : از غذای مردمان فاسق تناول مکن .
بحار الأنوار : 77 / 84 / 3
حدیث134
الإمام الرضا علیه‌السلام
- فی ذِکرِ الجِماعِ وآدابِهِ: ثُمَّ اغتَسِل وَاشرَب مِن ساعَتِکَ شَیئاً مِنَ المومِیائیِّ بِشَرابِ العَسَلِ أو بِعَسَلٍ مَنزوعِ الرَّغوَةِ ؛ فَإِنَّهُ یَرُدُّ مِنَ الماءِ مِثلَ الَّذی خَرَجَ مِنکَ .
امام رضا علیه‌السلام
- درباره آمیزش و آداب آن: پس ، غسل کن و همان دم ، قدری مومیایی با شربت عسل یا با عسلی که کف آن را برداشته باشند ، بخور ؛ زیرا این کار ، همانند آن آبی را که از تو بیرون رفته است ، به تو باز می‌گردانَد .
بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 327 نقلاً عن طبّ الإمام الرضا علیه‌السلام ، وکذا فی بعض نسخ الکتاب ، ولکنّه سقطت من الطبعة التی بأیدینا دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 628
حدیث135
امام هادی(سلام الله علیه):
اَلسَّهَرُ اَلَذُّ لِلْمَنامِ وَالْجُوعُ یَزیدُ فی طِیبِ الطَّعامِ؛
شب بیداری، خواب را لذت بخش‌تر و گرسنگی، خوراک را گواراتر می‌کند.
أعلام الدین، ص 311
حدیث136
امام رضا(سلام الله علیه):
طَعمُ الْماءِ طَعمُ الْحَیاةِ؛
مزه آب، مزه زندگی است.
بحارالأنوار، ج 49، ص 99
حدیث137
قال رسول اللّه(صلی الله علیه و آله وسلم):
مَن أکَلَ الحَلالَ ، قامَ عَلی رَأسِهِ مَلَکٌ یَستَغفِرُ لَهُ حَتّی یَفرُغَ مِن أکلِهِ؛
هر که غذای حلال بخورَد ، فرشته ای بالای سرش می ایستد و تا آن گاه که از خوردن فراغت یابد ، برای او طلب آمرزش می کند .
بحار الأنوار ج 66 ص 314 ح 6 .
حدیث138
پیامبراکرم(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله وسلم) فرمودند:
نَحْنُ قَوْمٌ لا نَأکُلُ حَتّی نَجوعَ وَ اِذا اَکَلْنا لا نَشْبَعُ؛
ما قومی هستیم که تا گرسنه نشویم غذا نمی‌خوریم و تا سیر نشده‌ایم دست از غذا می‌کشیم.
سنن النبی، ص 226
حدیث139
امام علی( علیه‌السلام) فرمودند:
أَکلُ السَّفَر جَلِ قُوَّةٌ لِلقَلبِ الضَّعیفِ وَهُوَ یُطَیِّبُ المِعدَةَ وَیُذَکِّی الفُؤادَ وَیُشَجَّعُ الجَبانَ وَیُحَسِّنُ الوَلَدَ؛
خوردن به، قلب ضعیف را قوی، معده را پاک، ترسو را شجاع و فرزند را زیبا می‌کند.
تحف العقول، ص‌101
حدیث140
امام علی(علیه السلام) فرمودند:
لا فِطنَةَ مَعَ بِطنَةِ ؛
با شکمبارگی هوشمندی به بار نمی‌آید .
غرر الحکم و درر الکلم، حدیث10528
حدیث141
امام علی(علیه السلام) فرمودند:
مَن کَظَّتهُ البِطنَةُ حَجَبَتهُ عَنِ الفِطنَةِ ؛
هر که در رنج و زحمتِ پُرخوری افتد ، از دانایی و هوشیاری باز می‌ماند .
غرر الحکم و درر الکلم، حدیث8459
حدیث142
امام علی(علیه السلام) فرمودند:
لَذَّةُ الکِرامِ فِی الإطعامِ، وَلَذَّةُ اللِّئامِ فِی الطَّعامِ ؛
لذّت کریمان در خورانیدن ، و لذّت فرومایگان در خوردن است .
غرر الحکم و درر الکلم، حدیث7638
حدیث143
امام علی(علیه السلام) فرمودند:
کَیفَ تَصفُو فِکرَةُ مَن یَستَدیِمُ الشِّبَعَ؟! ؛
چگونه بسامان می‌شود اندیشه کسی که همیشه سیر است؟!
غرر الحکم و درر الکلم، حدیث6975
حدیث144
امام علی(علیه السلام) فرمودند:
إذا أرادَ اللّه‌ُ سُبحانَهُ صَلاحَ عَبدٍ ألهَمَهُ قِلَّةَ الکَلامِ وَ قِلَّةَ الطَّعامِ وَ قِلَّةَ المَنامِ؛
هرگاه خداوند صلاح بنده‌ای را بخواهد ، کم‌گویی ، کم‌خوری و کم‌خوابی را در دلش می‌اندازد .
غرر الحکم و درر الکلم، حدیث4117
حدیث145
امام علی(علیه السلام) فرمودند:
إیّاکُم وَ البِطنَةَ فَإنَّها مَقساةٌ لِلقَلبِ مَکسَلَةٌ عَنِ الصَّلاةِ وَ مَفسَدَةٌ لِلجَسَدِ ؛
زنهار از پُریِ شکم ؛ زیرا موجب سختْ‌دلی ، کاهلی در نماز و تباهی بدن می‌شود .
غرر الحکم و درر الکلم، حدیث2742
حدیث146
امام علی(علیه السلام) فرمودند:
إدمانُ الشَّبَعِ یُورِثُ أنواعَ الوَجَعِ ؛
پیوسته پُر بودن شکم ، دردهای گوناگون در پی دارد .
غرر الحکم و درر الکلم، حدیث1363
حدیث147
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
کُلُوا التّینَ الرَّطبَ وَالیابِسَ ؛ فَإِنَّهُ یَزیدُ فِی الجِماعِ ، ویَقطَعُ البَواسیرَ ، ویَنفَعُ مِنَ النِّقرِسِ والإبرِدَةِ ؛
انجیر تازه و خشک بخورید؛ چرا که بر قدرت همبستری می‌افزاید، بواسیر را ریشه کن می‌کند و برای درمان نِقرِس و سردیِ مزاج، سودمند است .
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 186 ، حدیث 6
حدیث148
امام علی علیه‌السلام :
أکلُ التّینِ یُلَیِّنُ السُّدَدَ وهُوَ نافِعٌ لِرِیاحِ القولَنجِ ، فَأَکثِروا مِنهُ بِالنَّهارِ ، وکُلوهُ بِاللَّیلِ ، ولا تُکثِروا مِنهُ؛
خوردن انجیر ، انسدادها را نرم می‌کند و برای بادهای قولنج، سودمند است. در روز ، از آن فراوان بخورید و آن را در شب هم بخورید؛ امّا فراوان، نه.
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 186 ، حدیث 3
حدیث149
امام رضا علیه‌السلام :
التّینُ یَذهَبُ بِالبَخَرِ ، ویَشُدُّ العَظمَ ، ویَذهَبُ بِالدّاءِ حَتّی لا یُحتاجَ مَعَهُ إلی دَواءٍ ؛
انجیر، بوی بد دهان را می‌برد، استخوان‌ها را استحکام می‌بخشد، درد را می‌برد و با وجود آن، دیگر به دارویی نیاز نیست .
مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 376 ، حدیث 1252
حدیث150
کُلُوا البَصَلَ ؛ فَإِنَّ فیهِ ثَلاثَ خِصالٍ : یُطَیِّبُ النَّکهَةَ ، ویَشُدُّ اللِّثَةَ ، ویَزیدُ فِی الماءِ وَالجِماعِ ؛
پیاز بخورید؛ چرا که سه ویژگی دارد : بوی دهان را خوش می‌سازد ، لثه را استحکام می‌بخشد و آب و توان آمیزش را افزون می‌کند .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 374 ، حدیث 3
حدیث151
امام صادق علیه‌السلام :
البَصَلُ یُطَیِّبُ النَّکهَةَ ، ویَشُدُّ الظَّهرَ ، ویُرِقُّ البَشَرَةَ ؛
پیاز ، دهان را خوش‌بو می‌کند ، پشت را قوی می‌سازد و پوست را نرمی می‌دهد .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 374 ، حدیث 4
حدیث152
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
إذا دَخَلتُم بَلدَةً وَبیئاً فَخِفتُم وَباءَها ، فَعَلَیکُم بِبَصَلِها ؛ فَإِنَّهُ یُجلِی البَصَرَ ، ویُنَقِّی الشَّعرَ ، ویَزیدُ فی ماءِ الصُّلبِ ، ویَزیدُ فِی الخُطی ، ویَذهَبُ بِالحَمَاَ- وهُوَ السَّوادُ فِی الوَجهِ - وَالإِعیاءِ أیضاً ؛
هر گاه وارد آبادی وبا زده‌ای شدید و از وبای آن ترسیدید، از پیاز آن جا بخورید ؛ زیرا که آن ، چشم را جلا می‌دهد ، مو را پاکیزه می‌گرداند ، آب کمر را زیاد می‌کند ، گام‌ها را سرعت می‌بخشد ، تیرگی چهره را می‌بَرَد و خستگی را نیز می‌زداید .
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 252 ، حدیث 21
حدیث153
امام صادق علیه‌السلام :
الکُمَّثری یَدبَغُ المَعِدَةَ ویُقَوّیها ، هُوَ وَالسَّفَرجَلُ سَواءٌ ، وهُوَ عَلَی الشِّبَعِ أنفَعُ مِنهُ عَلَی الرِّیقِ ، ومَن أصابَهُ طَخاءٌ فَلیَأکُلهُ - یَعنی عَلَی الطَّعامِ - ؛
گلابی، معده را می‌پالاید و تقویت می‌کند و با بِهْ ، همگون است. خوردنش روی غذا سودمندتر است تا چاشت‌ناخورده . هر کس هم که احساس سنگینی می‌کند، از آن [بر روی غذا] بخورد.
مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 379 ، حدیث 1266
حدیث154
امام صادق علیه‌السلام :
کُلُوا الکُمَّثری ؛ فَإِنَّهُ یَجلُو القَلبَ ، ویُسَکِّنُ أوجاعَ الجَوفِ بِإِذنِ‌اللّه‌ِ تَعالی؛
گلابی بخورید ، که به اذن خداوند متعال ، دل را جلا می‌دهد و دردهای درون را تسکین می‌بخشد.
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 358 ، حدیث 1
حدیث155
امام علی علیه‌السلام :
الکُمَّثری یَجلُو القَلبَ ، ویُسَکِّنُ أوجاعَ الجَوفِ ؛
گلابی ، قلب را جلا می‌دهد و دردهای درون را تسکین می‌بخشد .
الخصال ، صفحه 632 ، حدیث 10
حدیث156
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
الکُمَّثری یُحیِی القَلبَ ؛
گلابی ، قلب را زنده می‌سازد .
مستدرک الوسائل ، جلد 16 ، صفحه 405 ، حدیث 20345
حدیث157
امام صادق علیه‌السلام :
کُلِ الفُجلَ ؛ فَإِنَّ فیهِ ثَلاثَ خِصالٍ : وَرَقُهُ یَطرُدُ الرِّیاحَ ، ولُبُّهُ یُسَربِلُ البَولَ ، وأصلُهُ یَقطَعُ البَلغَمَ ؛
تُرُب بخور ؛ چرا که در آن ، سه ویژگی است : برگش بادها را دور می‌کند ، قسمت میانی‌اش پیشاب را جامه می شود و بیخش بلغم را از میان می‌بَرَد .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 371 ، حدیث 1 ،
حدیث158
امام صادق علیه‌السلام :
الإِجّاصُ عَلَی الرِّیقِ ؛ یُسَکِّنُ المِرارَ ، إلاّ أنَّهُ یُهَیِّجُ الرِّیاحَ ؛
آلو در حالت ناشتا تلخه را فرو می‌نشاند، هر چند که بادها را نیز تحریک می‌کند .
طبّ الأئمّة لابنی بسطام ، صفحه 136 و بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 189
حدیث159
امام صادق علیه‌السلام :
ما مِن أحَدٍ إلاّ وفیهِ عِرقٌ مِنَ الجُذامِ ، فَکُلُوا الشَّلجَمَ فی زَمانِهِ یَذهَب بِهِ عَنکُم .
هیچ کس نیست، مگر این که در او رگی از جذام وجود دارد. شلغم را در فصل آن بخورید تا این رگ را از شما ببَرد .
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 220
حدیث160
امام صادق علیه‌السلام
فی ذِکرِ خَواصِّ البِطّیخِ: یُذیبُ الحَصی فِی المَثانَةِ ؛
درباره ویژگی‌های خربزه: سنگ را در مثانه ، ذوب می‌کند .
الخصال ، صفحه 443 ، حدیث 36
حدیث161
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
تَفَکَّهوا بِالبِطّیخِ ؛ فَإِنَّها فاکِهَةُ الجَنَّةِ ، وفیها ألفُ بَرَکَةٍ وألفُ رَحمَةٍ ، وأکلُها شِفاءٌ مِن کُلِّ داءٍ ؛
نیاز خود به میوه را با خربزه برآورید ؛ چرا که میوه بهشت است ، در آن ، هزار برکت و هزار رحمت است و خوردنش شفای هر درد است .
طبّ النبیّ صلی الله علیه و آله و سلّم ، ص8 و بحار الأنوار ، ج62 ، ص296
حدیث162
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
عَلَیکُم بِالبِطّیخِ ؛ فَإِنَّ فیهِ عَشرَ خِصالٍ : هُوَ طَعامٌ ، وشَرابٌ ، واُشنانٌ ، ورَیحانٌ ، ویَغسِلُ المَثانَةَ ، ویَغسِلُ البَطنَ ، ویُکثِرُ ماءَ الظَّهرِ ، ویَزیدُ فِی الجِماعِ ، ویَقطَعُ البُرودَةَ ، ویُنَقِّی البَشَرَةَ ؛
بر شما باد خوردن خربزه؛ چرا که در آن، ده ویژگی است: غذاست، آب است، شستشو دهنده است ، خوش‌بو کننده است، مثانه را می‌شوید، شکم را می‌شوید، آب کمر را فراوان می‌سازد، بر نیروی همبستری می‌افزاید، سردی مزاج را از میان می‌بَرَد، و پوست را تمیز می‌کند.
طبّ النبیّ صلی الله علیه و آله و سلّم ، ص 8 و بحار الأنوار ، ج 62 ، ص 297
حدیث163
امام صادق علیه‌السلام :
أکثِروا مِنَ الباذَنجانِ عِندَ جِدادِ النَّخلِ ؛ فَإِنَّهُ شِفاءٌ مِن کُلِّ داءٍ ، ویَزیدُ فی بَهاءِ الوَجهِ ، ویُلَیِّنُ العُروقَ ، ویَزیدُ فی ماءِ الصُّلبِ؛
در هنگام خرماچینی ، فراوان بادنجان (بادمجان) بخورید؛ چرا که شفای هر درد است ، بر روشنیِ چهره می‌افزاید ، رگ‌ها را نرم می‌کند و آب کمر (نیروی جنسی) را افزون می‌سازد.
مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 398 ، حدیث 1355
حدیث164
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
إذا طَبَختُم فَأَکثِرُوا القَرعَ ؛ فَإِنَّهُ یَسُرُّ قَلبَ الحَزینِ .
اگر خواستید چیزی بپزید ، از کدو زیاد بهره بجویید؛ چرا که دلِ اندوهگین را شاد می‌کند .
مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 383 ، حدیث 1285
حدیث165
کُلُوا الیَقطینَ فَلَو عَلِمَ اللّه‌ُ أنَّ شَجَرَةً أخَفُّ مِن هذِهِ لَأَنبَتَها عَلی أخی یونُسَ علیه‌السلام .
إذَا اتَّخَذَ أحَدُکُم مَرَقا فَلیُکثِر فیهِ مِنَ الدُّبّاءِ ، فَإِنَّهُ یَزیدُ فِی الدِّماغِ وفِی العَقلِ ؛
کدو بخورید، که اگر خداوند می‌دانست درختی سبُک‌تر از این وجود دارد ، آن را برای برادرم یونس می‌رویانْد.
هرگاه کسی از شما خورشی می‌سازد ، در آن کدوی بسیار بریزد ؛ چرا که آن مغز و عقل را می‌افزاید.
مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 383 ، حدیث 1283
حدیث166
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
عَلَیکُم بِالقَرعِ ؛ فَإِنَّهُ یَزیدُ فِی العَقلِ ، ویُکَبِّرُ الدِّماغَ ؛
بر شما باد کدو؛ چرا که عقل را افزون سازد و مغز را بزرگ می‌کند.
کنز العمّال ، جلد 10 ، صفحه 44 ، حدیث 28276
حدیث167
امام صادق علیه‌السلام :
شَکا نَبیٌّ مِن الأنبیاءِ إلی اللّه الغَمَّ ، فأمَرهُ بأکْلِ العِنَبِ ؛
یـکـی از پـیامبران از غـم و اندوه به درگاه خداوند شکوه کرد ؛ خداوند به او دستور داد انگور تناول کند .
المحاسن : 2 / 362 / 2262
حدیث168
امام صادق علیه‌السلام :
أکلُ الجَزَرِ یُسَخِّنُ الکُلیَتَینِ ، ویُقیمُ الذَّکَرَ ؛
خوردن زردک ، کلیه‌ها را گرم می‌کند و آلت را راست می‌گرداند .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 372 ، حدیث 1
حدیث169
امام صادق علیه‌السلام :
الجَزَرُ أمانٌ مِنَ القولَنجِ وَالبَواسیرِ ، ویُعینُ عَلَی الجِماعِ ؛
زردک، مایه ایمنی از قولنج و بواسیر است و توانِ نزدیکی را تقویت می‌کند .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 372 ، حدیث 2
حدیث170
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
إذا أکَلتُمُ القِثّاءَ فَکُلوهُ مِن أسفَلِهِ ؛
به هنگام خوردنِ خیار ، آن را از ته بخورید .
الفردوس ، جلد 1 ، صفحه 274 ، حدیث 1069
حدیث171
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
عَلَیکُم بِالقِثّاءِ ؛ فَإِنَّ اللّه‌َ تَعالی جَعَلَ فیهِ الشِّفاءَ مِن کُلِّ داءٍ؛
بر شما باد خیار ؛ چرا که خداوند متعال ، درمان هر دردی را در آن نهاده است .
کنز العمّال ، جلد 10 ، صفحه 45 ، حدیث 28281
حدیث172
امام صادق علیه‌السلام :
أکلُ البِطّیخِ عَلَی الرِّیقِ یورِثُ الفالِجَ ؛
خوردن خربزه در ناشتا ، سست‌اندامی می‌آورد .
الخصال ، صفحه 443 ، حدیث 36 ، مکارم الأخلاق ، جلد 1 ،
حدیث173
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
ما مِنِ امرَأَةٍ حامِلَةٍ أکَلَتِ البِطّیخَ ، إلاّ یَکونُ مَولودُها حَسَنَ الوَجهِ وَالخُلُقِ ؛
هیچ زن بارداری نیست که خربزه بخورد ، مگر این که نوزادش خوش‌چهره و خوش‌خوی خواهد شد .
طبّ النبیّ صلی الله علیه و آله و سلّم ، ص10 و بحار الأنوار ، ج62 ، ص299
حدیث174
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
البِطّیخُ قَبلَ الطَّعامِ یَغسِلُ البَطنَ غَسلاً ، ویَذهَبُ بِالدّاءِ أصلاً ؛
خربزه پیش از غذا ، شکم را کاملاً می‌شوید و بیماری را از ریشه می‌کَند .
کنز العمّال ، جلد 10 ، صفحه 46 ، حدیث 28287 .
حدیث175
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
کُلُوا التّینَ الرَّطبَ وَالیابِسَ ؛ فَإِنَّهُ یَزیدُ فِی الجِماعِ ، ویَقطَعُ البَواسیرَ ، ویَنفَعُ مِنَ النِّقرِسِ والإبرِدَةِ ؛
انجیر ، تازه و خشک ، بخورید ؛ چرا که بر قدرت همبستری می‌افزاید ، بواسیر را ریشه کن می‌کند و برای درمان نِقرِس و سردیِ مزاج ، سودمند است .
مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 377 ، حدیث 1254
حدیث176
امام صادق علیه‌السلام :
أکلُ الباقِلّی یُمَخِّخُ السّاقَینِ ، ویَزیدُ فِی الدِّماغِ ، ویُوَلِّدُ الدَّمَ الطَّرِیَّ ؛
خوردن باقلا ، استخوان‌های ساق را تراکم درونی می‌دهد ، توانِ مغز را افزون می‌سازد و خون تازه تولید می‌کند.
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 344 ، حدیث 1
حدیث177
امام صادق علیه‌السلام :
کُلُوا الباقِلّی بِقِشرِهِ ؛ فَإِنَّهُ یَدبَغُ المَعِدَةَ؛
باقلا را با پوستش بخورید ؛ چرا که معده را پاک می‌کند .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 344 ، حدیث 3 .
حدیث178
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
مَن أکَلَ فولَةً بِقِشرِها ، أخرَجَ اللّه‌ُ عز و جل مِنهُ مِنَ الدّاءِ مِثلَها ؛
هر کس یک دانه باقلا را با پوست آن بخورد ، خداوند عز و جل به همان اندازه ، بیماری را از درون او بیرون می‌برد .
مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 397 ، حدیث 1346
حدیث179
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
کُلُوا السَّفَرجَلَ ؛ فَإِنَّهُ یَزیدُ فِی الذِّهنِ ؛
بِه بخورید؛ چرا که ذهن را افزون می‌کند.
مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 374 ، حدیث 1243
حدیث180
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
کُلُوا السَّفَرجَلَ وتَهادَوه بَینَکُم ؛ فَإِنَّهُ یَجلُو البَصَرَ ، ویُنبِتُ المَوَدَّةَ فِی القَلبِ ؛
بِهْ بخورید و به همدیگر هدیه دهید؛ چرا که چشم را جلا می‌دهد و دوستی را در دل می‌رویانَد.
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 176 ، حدیث 37
حدیث181
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
أکلُ السَّفَرجَلِ یُذهِبُ ظُلمَةَ البَصَرِ؛
خوردن بِهْ، تیرگی چشم را از میان می‌بَرَد .
طبّ النبیّ صلی الله علیه و آله و سلّم ، صفحه 8 و بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 296
حدیث182
امام صادق علیه‌السلام :
عَلَیکَ بِأَکلِ السَّفَرجَلِ الحُلوِ مَعَ حَبِّهِ ؛ فَإِنَّهُ یُقَوِّی الضَّعفَ ، ویُطَیِّبُ المَعِدَةَ ، ویُزَکِّی المَعِدَةَ ؛
بر تو باد خوردن بِه شیرین با دانه‌هایش ؛ چرا که قلب ضعیف را تقویت می‌کند ، معده را می‌پالاید و معده را پاک می‌سازد .
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 176 ، حدیث 36
حدیث183
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
کُلُوا السَّفَرجَلَ ؛ فَإِنَّهُ یَجلُو الفُؤادَ . وما بَعَثَ اللّه‌ُ نَبِیّا إلاّ أطعَمَهُ مِن سَفَرجَلِ الجَنَّةِ ، فَیَزیدُ فیهِ قُوَّةَ أربَعینَ رَجُلاً ؛
بِهْ بخورید که دل را جلا می‌دهد . خداوند ، هیچ پیامبری را برنگزیده ، مگر این که از بِهِ بهشت به او خورانده و نیروی چهل مرد را به او افزوده است .
مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 373 ، حدیث 1242
حدیث184
امام علی علیه‌السلام :
أکلُ السَّفَرجَلِ یَزیدُ فی قُوَّةِ الرَّجُلِ ویَذهَبُ بِضَعفِهِ ؛
خوردن بِهْ ، بر نیروی مرد می‌افزاید و سستیِ او را می‌برد .
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 175 ، حدیث 35
حدیث185
امام علی علیه‌السلام :
أکلُ السَفَرجَلِ قُوَّةٌ لِلقَلبِ الضَّعیفِ ، ویُطَیِّبُ المَعِدَةَ ، ویَزیدُ فی قُوَّهِ‌الفُؤادِ ، ویُشَجِّعُ الجَبانَ ، ویُحَسِّنُ الوَلَدَ ؛
خوردن بِهْ ، نیرویی برای قلبی است که ضعیف شده باشد ، معده را پاک می‌کند ، بر توانِ دل می‌افزاید ، ترسو را دلیر می‌کند و فرزند را نکو می‌سازد .
الخصال ، صفحه 612 ، حدیث 10
حدیث186
امام باقر علیه‌السلام :
السَفَرجَلُ یَذهَبُ بِهَمِّ الحَزینِ؛
به، اندوه اندوهگین را از میان می‌برد .
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 176 ، حدیث 37
حدیث187
عن طلحة بن زید عن الإمام الصادق علیه‌السلام :
إنَّ فِی السَّفَرجَلِ خَصلَةً لَیسَت فی سائِرِ الفَواکِهِ .
قُلتُ : وما ذاکَ یَابنَ رَسولِ اللّه‌ِ؟
قالَ : یُشَجِّعُ الجَبانَ ، هذا وَاللّه‌ِ مِن عِلمِ الأَنبِیاءِ - صَلَواتُ اللّه‌ِ عَلَیهِم أجمَعینَ - ؛
به نقل از طلحة بن زید: امام صادق علیه‌السلام فرمودند: در بِهْ ، ویژگی‌ای است که در دیگر میوه‌ها نیست.
پرسیدم: ای پسر پیامبر خدا ! آن چیست؟
فرمودند: ترسو را دلیر می‌کند . به خداوند سوگند، این ، از دانش پیامبران - که درودهای خداوند بر تمامی آنان باد - است .
طبّ الأئمّة لابنی بسطام ، ص136 و بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 176 ، حدیث 36
حدیث188
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
کُلُوا السَّفَرجَلَ عَلَی الرِّیقِ ؛ فَإِنَّهُ یُذهِبُ وَغَرَ الصَّدرِ؛
ناشتا بِهْ بخورید ؛ چرا که حرارت سینه را از میان می‌برد .
کنز العمّال ، جلد 10 ، صفحه 40 ، حدیث 28259
حدیث189
امام صادق علیه‌السلام :
مَن أکَلَ سَفَرجَلَةً عَلَی الرِّیقِ ، طابَ ماؤُهُ ، وحَسُنَ وَلَدُهُ؛
هر کس ناشتا یک بِهْ بخورد، نطفه‌اش پاکیزه می‌شود و فرزندش نیکو می‌گردد .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 357 ، حدیث 3
حدیث190
امام صادق علیه‌السلام :
کُلُوا الاُترُجَّ بَعدَ الطَّعامِ ؛ فَإِنَّ آلَ مُحَمَّدٍ علیهم‌السلام یَفعَلونَ ذلِکَ ؛
تُرُنج را پس از غذا بخورید ؛ چرا که خاندان محمّد صلی الله علیه و آله و سلّم چنین می‌کنند .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 360 ، حدیث 3
حدیث191
امام رضا علیه‌السلام :
أکلُ الاُترُجِّ بِاللَّیلِ ، یَقلِبُ العَینَ ، ویورِثُ الحَوَلَ ؛
خوردن تُرُنج در شب ، چشم را برمی‌گرداند و کژچشمی به جای می‌گذارد .
طبّ الإمام الرضا علیه‌السلام ، صفحه 27 و بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 321
حدیث192
امام رضا علیه‌السلام :
الخُبزُ الیابِسُ یَهضِمُ الاُترُجَّ ؛
نان خشک ، تُرُنج را هضم می‌کند .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 360 ، حدیث 4 .
حدیث193
امام صادق علیه‌السلام :
کُلُوا الرُّمّانَ المُزَّ بِشَحمِهِ ؛ فَإِنَّهُ دِباغٌ لِلمَعِدَةِ ؛
انار مَلَس را با پیه آن بخورید؛ چرا که معده را پاک می‌کند.
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 354 ، حدیث 13
حدیث194
امام رضا علیه‌السلام :
مُصَّ مِنَ الرُّمّانِ الإِملیسِیَّ ؛ فَإِنَّهُ یُقَوِّی النَّفسَ ، ویُحیِی الدَّمَ؛
آب انار مَلَس بِمَک ؛ زیرا انسان را قوی می‌کند و خون را زنده می‌سازد .
بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 320
حدیث195
عَلَیکُم بِالرُّمّانِ الحُلوِ فَکُلوهُ ؛ فَإِنَّهُ لَیسَت مِن حَبَّةٍ تَقَعُ فی مَعِدَةِ مُؤمِنٍ إلاّ أبادَت داءً ، وأطفَأَت شَیطانَ الوَسوَسَهِ عَنهُ؛
بر شما باد انار شیرین . آن را بخورید ؛ چرا که هیچ دانه‌ای از آن به معده مؤمنی در نمی‌آید ، مگر این که بیماری‌ای از آن ریشه‌کن می‌کند و شیطانِ وسوسه را از او دور می‌سازد .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 354 ، حدیث 10 .
حدیث196
امام صادق علیه‌السلام :
أربَعَةٌ یَعدِلنَ الطَّبائِعَ : الرُّمّانُ السّورانِیُّ ، والبُسرُ المَطبوخُ ، وَالبَنَفسَجُ ، وَالهِندَباءُ ؛
چهار چیز ، طبع را اعتدال می‌بخشد : انار سورانی ، خرمای نارس پخته‌شده ، بنفشه ، و کاسنی .
الخصال ، صفحه 249 ، حدیث 113
حدیث197
امام عسکری علیه‌السلام :
کُلِ الرُّمّانَ بَعدَ الحِجامَةِ رُمّانا حُلوا ؛ فَإِنَّهُ یُسَکِّنُ الدَّمَ ، ویُصَفِّی الدَّمَ فِی الجَوفِ؛
پس از حجامت، انار بخور، اناری شیرین؛ چرا که خون را فرو می‌نشاند و خون را در درون، تصفیه می‌کند .
طبّ الأئمّة لابنی بسطام ، صفحه 59 و بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 123 ، حدیث 52
حدیث198
امام صادق علیه‌السلام :
کُلُوا الرُّمّانَ بِشَحمِهِ ؛ فَإِنَّهُ یَدبَغُ المَعِدَةَ ، ویَزیدُ فِی الذِّهنِ ؛
انار را با پیه آن بخورید؛ چرا که معده را می‌پالاید و ذهن را افزون می‌کند .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 354 ، حدیث 12
حدیث199
امام علی علیه‌السلام :
کُلُوا الرُّمّانَ بِشَحمِهِ ؛ فَإِنَّهُ دِباغُ المَعِدَةِ ، وما مِن حَبَّةٍ استَقَرَّت فی مَعِدَةِ امرِئٍ مُسلِمٍ إلاّ أنارَتها ونَفَتِ الشَّیطانَ وَالوَسوَسَةَ عَنها أربَعینَ صَباحاً ؛
انار را با پیه آن بخورید؛ چرا که معده را پاک می‌کند . و هیچ دانه‌ای [از انار] در معده انسانی مسلمان ، جای نمی‌گیرد ، مگر این که آن را روشن می‌سازد و تا چه ل پگاه ، شیطان و وسوسه را از آن دور می‌کند .
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 156 ، حدیث 8
حدیث200
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
کُلُوا الرُّمّانَ بِقِشرِهِ ؛ فَإِنَّهُ دِباغُ البَطنِ؛
انار را با پیه آن بخورید؛ چرا که شست‌وشو دهنده معده است .
المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 356 ، حدیث 2236
حدیث201
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
کُلُوا السَّفَرجَلَ وتَهادَوه بَینَکُم ؛ فَإِنَّهُ یَجلُو البَصَرَ ، ویُنبِتُ المَوَدَّةَ فِی القَلبِ؛
بهْ بخورید و به همدیگر هدیه دهید؛ چرا که چشم را جلا می‌دهد و دوستی را در دل می‌رویانَد.
مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 372 ، حدیث 1230
حدیث202
رسول اللّه صلی الله علیه و آله و سلّم:
- فی خَواصِّ التَّمرِ البَرنِیِّ: هذا جَبرَئیلُ یُخبِرُنی أنَّ فی تَمرَتِکُم هذِهِ تِسعَ خِصالٍ : . . . وتَزیدُ فِی السَّمعِ وَالبَصَرِ . . .؛
- درباره خواص خرمای بَرْنی -: این جبرئیل است که به من خبر می‌دهد که در این خرمایتان هفت ویژگی است : ... و بر شنوایی و بینایی‌تان می‌افزاید.
المحاسن، ج1، ص76، ح37
حدیث203
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
عَلَیکُم بِاللُّبانِ ؛ فَإِنَّهُ یَمسَحُ الحَرَّ عَنِ القَلبِ . . . ویَجلُو البَصَرَ ، ویُذهِبُ النِّسیانَ ؛
بر شما باد کُنْدُر؛ چرا که گرمازدگی را از قلب می‌زداید... و دیده را جلا می‌دهد و فراموشی را از میان می‌بَرَد.
طبّ النبیّ صلی الله علیه و آله و سلّم ، صفحه 6 و بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 294
حدیث204
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
مَن أکَلَ الفاکِهَةَ وبَدَأَ بِبِاسمِ اللّه‌ِ ، لَم تَضُرَّهُ ؛
هر کس میوه بخورد و این خوردن را با نام خدا آغاز کند ، میوه به او زیانی نمی‌رساند .
مستدرک الوسائل ، جلد 16 ، صفحه 461 ، حدیث 20547
حدیث205
امام علی علیه‌السلام :
کانَ رَسولُ اللّه‌ِ صلی الله علیه و آله و سلّم إذا رَأَی الفاکِهَةَ الجَدیدَةَ قَبَّلَها ووَضَعَها عَلی عَینَیهِ وفَمِهِ ، ثُمَّ قالَ :
اللّهُمَّ کَما أرَیتَنا أَوَّلَها فی عافِیَةٍ ، فَأَرِنا آخِرَها فی عافِیَةٍ؛
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم، چون میوه‌ای نو می‌دیدند ، آن را می‌بوسید ند و بر روی چشمان و دهانشان می‌نهادند و سپس می‌گفتند:خداوندا ! چنان که آغاز این را در عافیت به ما نشان دادی ، پایان آن را نیز در عافیت به ما بنمایان.
الأمالی للصدوق ، صفحه 338 ، حدیث 396
حدیث206
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
عَلَیکُم بِالفاکِهَةِ فی إقبالِها؛ فَإِنَّها مَصَحَّةٌ لِلأَبدانِ مَطرَدَةٌ لِلأَحزانِ، وألقوها فی إدبارِها ؛ فَإِنَّها داءُ الأَبدانِ ؛
بر شما باد میوه در هنگام روی کردنش؛ چرا که در این هنگام، مایه: سلامت تن و از میان رفتن اندوه است. نیز آن را در هنگام پشت کردن وا گذارید؛ که در این هنگام، دردی برای تن است.
بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 296
حدیث207
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
کُلُوا الثِّمارَ وِتراً لا یَضُرُّ ؛
میوه‌ها را جدا جدا بخورید تا زیان نرساند .
جامع الأحادیث للقمّی ، صفحه 108 و دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 138
حدیث208
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
الرُّمّانُ سَیِّدُ الفاکِهَةِ ، ومَن أکَلَ رُمّانَةً أغضَبَ شَیطانَهُ أربَعینَ صَباحا؛
انار ، مِهتر همه میوه‌هاست و هر کس یک انار بخورد، چهل پگاه، شیطان خویش را به خشم می‌آورد .
المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 359 ، حدیث 2249
حدیث209
امام صادق علیه‌السلام :
أطعِموا مَحمومیکُمُ التُّفّاحَ ؛ فَما مِن شَیءٍ أنفَعَ مِنَ التُّفّاحِ ؛
به تبداران خود، سیب بدهید؛ چرا که هیچ چیز، سودمندتر از سیب نیست .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 357 ، حدیث 10
حدیث210
التُّفّاحُ یُفَرِّجُ المَعِدَةَ . وقال : کُلِ التُّفّاحَ ؛ فَإِنَّهُ یُطفِئُ الحَرارَةَ ، ویُبَرِّدُ الجَوفَ ، ویَذهَبُ بِالحُمّی .
وفی حَدیثٍ آخَرَ : یَذهَبُ بِالوَباءِ ؛
به نقل از اسحاق بن مطهّر ، از امام صادق علیه‌السلام: سیب، معده را گشایش می‌دهد .
همچنین فرمودند : سیب بخور؛ چرا که حرارت را فرو می‌نشاند، درون را سرد می‌کند و تب را می‌بَرد .
در حدیث دیگری است که فرمودند : وبا را از میان می‌برد .
المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 368 ، حدیث 2284
حدیث211
امام کاظم علیه‌السلام :
التُّفّاحُ یَنفَعُ مِن خِصالٍ عِدَّةٍ : مِنَ السَّمِّ ، وَالسِّحرِ ، وَاللَّمَمِ یَعرِضُ مِن أهلِ الأَرضِ ، وَالبَلغَمِ الغالِبِ ، ولَیسَ شَیءٌ أسرَعَ مِنهُ مَنفَعَةً ؛
سیب، برای درمان چند چیز سودمند است : مسمومیت ، سِحر ، جنونی که از زمینیان پیش می‌آید، و بلغمی که چیره شده باشد. هیچ چیز منفعتش سریع‌تر از این نیست .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 355 ، حدیث 2
حدیث212
امام صادق علیه‌السلام :
التُفّاحُ نَضوحُ المَعِدَةِ؛
سیب ، پالاینده و خوش‌بو کننده معده است .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 355 ، حدیث 1
حدیث213
امام علی علیه‌السلام :
کُلُوا التُّفّاحَ ؛ فَإِنَّهُ یَدبَغُ المَعِدَةَ ؛
سیب بخورید ، که معده را می‌پالاید .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 357 ، حدیث 11
حدیث214
امام صادق علیه‌السلام :
لَو یَعلَمُ النّاسُ ما فِی التُّفّاحِ ما داوَوا مَرضاهُم إلاّ بِهِ ، ألا وإنَّهُ أسرَعُ شَیءٍ مَنفَعَةً لِلفُؤادِ خاصَّةً ، وإنّهُ نَضوحُهُ ؛
اگر مردم می‌دانستند در سیب چیست، بیمارانشان را جز به آن درمان نمی‌کردند. بدانید که سیب، به ویژه، سودمندترین چیز برای قلب و مایه شست‌وشوی آن است.
طبّ الأئمّة لابنی بسطام ، صفحه 135 و الکافی ، جلد 6 ، صفحه 357 ، حدیث 10
حدیث215
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
أربَعَةٌ تَزیدُ فِی العُمُرِ : . . . وأکلُ التُّفّاحِ بِالأَسحارِ؛
چهار چیز ، عمر را می‌افزاید : ... و خوردن سیب در سحرگاهان .
المواعظ العددیّة ، صفحه 211
حدیث216
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
کُلُوا التُّفّاحَ عَلَی الرِّیقِ ؛ فَإِنَّهُ نَضوحُ المَعِدَةِ؛
سیب را ناشتا بخورید؛ چرا که تمیزکننده معده است .
مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 375 ، حدیث 1248 و بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 177 ، حدیث 37
حدیث217
امام باقر علیه‌السلام :
إذا أرَدتَ أکلَ التُّفّاحِ فَشُمَّهُ ثُمَّ کُلهُ ؛ فَإِنَّکَ إذا فَعَلتَ ذلِکَ أخرَجَ مِن جَسَدِکَ کُلَّ داءٍ وغائِلَةٍ ، ویُسَکِّنُ ما یوجَدُ مِن قِبَلِ الأَرواحِ کُلِّها؛
هنگامی که خواستی سیب بخوری ، آن را ببوی و سپس بخور . اگر این کار را انجام دادی ، هر درد و عارضه‌ای از تنت بیرون می‌رود و همه آنچه از سوی ارواح، در انسان ایجاد می‌شود، فرو می‌نشیند.
طبّ الأئمّة لابنی بسطام ، صفحه 135 و بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 175 ، حدیث 33
حدیث218
امام علی علیه‌السلام :
أکلُ الجَوزِ فی شِدَّةِ الحَرِّ یُهَیِّجُ الحَرَّ فِی الجَوفِ ، ویُهَیِّجُ القُروحَ عَلَی الجَسَدِ ، وأکلُهُ فِی الشِّتاءِ ؛ یُسَخِّنُ الکُلیَتَینِ ، ویَدفَعُ البَردَ ؛
خوردن گردو در گرمای شدید، حرارت را در بدن بر می‌انگیزد و زخم‌های تن را تحریک می‌کند ؛ امّا خوردن آن در زمستان ، کلیه‌ها را گرم می‌کند و سرما را می‌رانَد .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 340 ، حدیث 1
حدیث219
امام کاظم علیه‌السلام :
مَن تَغَیَّرَ عَلَیهِ ماءُ ظَهرِهِ ، یَنفَعُ لَهُ اللَّبَنُ الحَلیبُ بِالعَسَلِ ؛
هر کس آبِ کمرش بر وی دیگرگون شود ، شیر تازه با عسل برایش سودمند است .
مکارم الأخلاق ، ج1 ، ص358 ، ح1164 و بحارالأنوار ، ج66 ، ص290 ، ح2
حدیث220
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
کُلُوا الزَّیتَ ، وَادَّهِنوا بِالزَّیتِ ؛ فَإِنَّهُ مِن شَجَرَةٍ مُبارَکَةٍ ؛
زیتون بخورید و خود را با روغن زیتون چرب کنید ؛ چرا که آن ، از درختی خجسته است .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 331 ، حدیث 1
حدیث221
امام صادق علیه‌السلام :
نِعمَ اللُّقمَةُ الجُبنُ ؛ یُطَیِّبُ الشَّربَةَ ، ویَهضِمُ ما قَبلَهُ ، ویُمرِئُ ما بَعدَهُ؛
پنیر، چه نیکو لقمه‌ای است! نوشیدن انسان را خوش‌بو می‌سازد، آنچه را پیش از آن هست، هضم می‌کند و آنچه را پس از آن باشد، دوست‌داشتنی می‌سازد .
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 105 ، حدیث 10
حدیث222
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
کُلُوا الجُبنَ ؛ فَإِنَّهُ یورِثُ النُّعاسَ ، ویَهضِمُ الطَّعامَ؛
پنیر بخورید ؛ چرا که خواب می‌آورد و غذا را هضم می‌کند .
طبّ النبیّ صلی الله علیه و آله و سلّم ، صفحه 11 و بحارالأنوار ، جلد 62 ، صفحه 300
حدیث223
امام صادق علیه‌السلام :
الجُبنُ وَالجَوزُ إذَا اجتَمَعا فی کُلِّ واحِدٍ مِنهُما شِفاءٌ ، وإنِ افتَرَقا کانَ فی کُلِّ واحِدٍ مِنهُما داءٌ ؛
پنیر و گردو، چون با هم یک‌جا جمع شوند، در هر یک از آنها درمان است ؛ امّا اگر از هم جدا شوند ، در هر یک از آنها درد است .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 340 ، حدیث 2
حدیث224
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
ما مِنِ امرَأَةٍ حامِلَةٍ أکَلَتِ البِطّیخَ بِالجُبنِ إلاّ یَکونُ مَولودُها حَسَنَ الوَجهِ وَالخُلُقِ ؛
هیچ زن بارداری نیست که خربزه با پنیر بخورد ، مگر آن‌که کودکش خوش‌روی و خوش‌خوی شود .
بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 299
حدیث225
امام صادق علیه‌السلام :
السَّمنُ ما دَخَلَ جَوفا مِثلُهُ ، وإنَّنی لَأَکرَهُهُ لِلشَّیخِ ؛
روغن حیوانی ، چیزی است که همانند آن ، به بدن درنیامده است ؛ امّا من آن را برای پیر ، ناخوشایند می‌دانم .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 335 ، حدیث 6
حدیث226
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
مَن أکَلَ لُقمَةً سَمینَةً نَزَلَ مِثلُها مِنَ الدّاءِ مِن جَسَدِهِ ، ولَحمُ البَقَرِ داءٌ ، وسَمنُها شِفاءٌ ، ولَبَنُها دَواءٌ ، وما دَخَلَ الجَوفَ مِثلُ السَّمنِ ؛
هر کس یک لقمه چرب‌شده به روغن حیوانی بخورد ، به همان اندازه ، بیماری از تن او فرو می‌ریزد . گوشت گاو ، درد است و روغن آن ، شفا و شیرش نیز درمان . هیچ چیز ، همانند روغن گاو ، به بدن درنیامده است .
دعائم الإسلام ، جلد 2 ، صفحه 111 ، حدیث 365
حدیث227
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
ما أنزَلَ اللّه‌ُ مِن داءٍ إلاّ وقَد أنزَلَ لَهُ شِفاءً ، وفی ألبانِ البَقَرِ شِفاءٌ مِن کُلِّ داءٍ؛
خداوند، هیچ دردی فرو نفرستاده، مگر این که برای آن، درمانی هم فرستاده است. در شیر گاو ، درمان هر درد هست .
کنز العمّال ، جلد 10 ، صفحه 31 ، حدیث 2816
حدیث228
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
عَلَیکُم بِأَلبانِ البَقَرِ ؛ فَإِنَّها تَرُمُّ مِن کُلِّ شَجَرٍ ، وهُوَ شِفاءٌ مِن کُلِّ داءٍ؛
بر شما باد شیر گاو ؛ چرا که گاو از هر درختی می‌خورد و شیر آن ، درمانی برای هر درد است .
المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 294 ، حدیث 1967
حدیث229
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
إنَّ فی . . . ألبانِها شِفاءً لِلذَّرِبَةِ بُطونُهُم؛
در شیر شتر ، شفای اسهال است .
کنز العمّال ، جلد 10 ، صفحه 46 ، حدیث 28286
حدیث230
امام علی علیه‌السلام :
حَسوُ اللَّبَنِ شِفاءٌ مِن کُلِّ داءٍ إلاَّ المَوتَ؛
نوشیدن شیر، شفایی برای هر درد است، مگر مرگ .
الخصال ، صفحه 636 ، حدیث 10
حدیث231
عن أبی الحسن الأصبهانی :
کُنتُ عِندَ أبی عَبدِاللّه‌ِ علیه‌السلام فَقالَ لَهُ رَجُلٌ وأنَا أسمَعُ : جُعِلتُ فِداکَ ! إنّی أجِدُ الضَّعفَ فی بَدَنی .
فَقالَ لَهُ : عَلَیکَ بِاللَّبَنِ ؛ فَإِنَّهُ یُنبِتُ اللَّحمَ ، ویَشُدُّ العَظمَ ؛
به نقل از ابو الحسن اصفهانی: نزد امام صادق علیه‌السلام بودم . در حالی که من نیز می‌شنیدم ، مردی به ایشان گفت : فدایت شوم ! من در بدنم احساس ضعف می‌کنم .
امام علیه‌السلام به او فرمودند : بر تو باد شیر؛ چرا که گوشت می‌رویاند و استخوان را استحکام می‌بخشد .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 336 ، حدیث 7
حدیث232
امام صادق علیه‌السلام :
ما وَجَدنا لِوَجَعِ الحَلقِ مِثلَ حَسوِ اللَّبَنِ؛
برای گلودرد، چیزی چون نوشیدن شیر نیافته‌ایم .
بحارالأنوار ، جلد 62 ، صفحه 182 ، حدیث 4
حدیث233
امام کاظم علیه‌السلام :
مَن تَغَیَّرَ عَلَیهِ ماءُ الظَّهرِ ، فَإِنَّهُ یَنفَعُ لَهُ اللَّبَنُ الحَلیبُ ، وَالعَسَلُ؛
هر کس که آب کمرش دیگرگون می‌شود، شیر تازه همراه با عسل برایش سودمند است .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 337 ، حدیث 8
حدیث234
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
عَلَیکُم بِالزَّبیبِ ؛ فَإِنَّهُ یَکشِفُ المِرَّةَ ، ویَذهَبُ بِالبَلغَمِ، ویَشُدُّ العَصَبَ ، ویَذهَبُ بِالإِعیاءِ، ویُحَسِّنُ الخُلُقَ، ویُطَیِّبُ النَّفسَ، ویَذهَبُ بِالغَمِّ ؛
بر شما باد مویز ، چرا که تلخه را می‌زداید ، بلغم را می‌بَرَد ، پِی را استحکام می‌دهد ، رنجیدگی و خستگی را از میان بر می‌دارد ، خوی را خوش می‌سازد ، دل را پاک و پیراسته می‌دارد و اندوه را می‌بَرَد.
الخصال ، صفحه 344 ، حدیث 9
حدیث235
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
مَن أدمَنَ أکلَ الزَّبیبِ عَلَی الرِّیقِ ، رُزِقَ الفَهمَ وَالحِفظَ وَالذِّهنَ ، ونَقَصَ مِنَ البَلغَمِ ؛
هر کس به خوردن مَویز در حالت ناشتا عادت کند ، فهم و حافظه و ذهن ، روزیِ او می‌شود و بلغمِ وی می‌کاهد .
بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 271 ، حدیث 70
حدیث236
امام رضا علیه‌السلام :
مَن أرادَ أن یَزیدَ فی حِفظِهِ فَلیَأکُل سَبعَ مَثاقیلَ زَبیبا بِالغَداةِ عَلَی الرّیقِ ؛
هر کس که می‌خواهد به حافظه‌اش افزوده شود، صبحگاهان در حالت ناشتا، هفت مثقال مویز بخورد.
طبّ الإمام الرضا علیه‌السلام ، صفحه 36 و بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 324
حدیث237
امام علی علیه‌السلام :
مَنِ اصطَبَحَ بِإِحدی وعِشرینَ زَبیبَةً حَمراءَ لَم یَمرَض إلاّ مَرَضَ المَوتِ إن شاءَ اللّه‌ُ؛
هر کس بیست و یک مویزِ سرخ را خورشِ خود بگیرد ، به خواست خداوند ، به هیچ بیماری‌ای مگر بیماری مرگ ، مبتلا نمی‌شود .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 351 ، حدیث 1
حدیث238
امام علی علیه‌السلام :
العَسَلُ شِفاءٌ مِن کُلِّ داءٍ ولا داءَ فیهِ ؛ یُقِلُّ البَلغَمَ ، ویَجلُو القَلبَ ؛
عسل ، شفای هر بیماری‌ای است و بیماری‌ای هم در آن نیست؛ بلغم را کم می‌کند و دل را جلا می‌دهد.
مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 359 ، حدیث 1172
حدیث239
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
مَن أرادَ الحِفظَ ، فَلیَأکُلِ العَسَلَ ؛
هر کس حافظه می‌خواهد ، عسل بخورد.
مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 358 ، حدیث 1167
حدیث240
امام رضا علیه السلام:
فِی العَسَلِ شِفاءٌ مِن کُلِّ داءٍ . مَن لَعِقَ لعقَةَ عَسَلٍ عَلَی الرّیقِ یَقطَعُ البَلغَمَ ، ویَحسِمُ الصَّفرَةَ ، ویَمنَعُ المِرَّةَ السَّوداءَ ، ویُصَفِّی الذِّهنَ ، ویُجَوِّدُ الحِفظَ إذا کانَ مَعَ اللُّبانِ الذَّکَرِ؛
در عسل ، درمان هر دردی است. هر کس ناشتا یک قاشق عسل بخورد ، این عسل ، بلغم را پایان می‌دهد ، صفرا را فرو می‌نشانَد ، مانع از تلخه سیاه (سودا) می‌شود و ذهن را صفا می‌بخشد ، و اگر که همراه با کُندُر خورده شود ، حافظه را نکو می‌سازد.
الفقه المنسوب للإمام الرضا علیه‌السلام ، صفحه 346 و بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 293 ، حدیث 16
حدیث241
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
ثَلاثٌ یَزِدنَ فِی الحِفظِ ویَذهَبنَ بِالبَلغَمِ : قِراءَةُ القُرآنِ ، وَالعَسَلُ ، وَاللُّبانُ .
سه چیز ، حافظه را افزون می‌کند و بلغم را از میان می‌بَرَد: قرائت قرآن ، عسل و کُندُر.
بحارالأنوار ، جلد 66 ، صفحه 290 ، حدیث 3
حدیث242
عن عبد الرحمن بن الجهم :
شَکا ذَریحٌ المُحارِبیُّ قَراقِرَ فی بَطنِهِ إلی أبی عَبدِاللّه‌ِ علیه‌السلام ، فَقالَ : أتوجِعُکَ؟
قالَ : نَعَم .
قالَ : ما یَمنَعُکَ مِنَ الحَبَّةِ السَّوداءِ وَالعَسَلِ لَها؛
به نقل از عبد الرحمان بن جَهْم: ذریح محاربی ، نزد امام صادق علیه‌السلام ، اظهار کرد که شکم وی غُرغُر می‌کند . امام پرسیدند: آیا درد هم داری؟
گفت : آری.
فرمودند: چرا برای درمان آن ، از سیاه‌دانه و عسل ، بهره نمی‌جویی؟
طبّ الأئمّة لابنی بسطام ، صفحه 100 و بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 177 ، حدیث 13
حدیث243
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
ما لِلنَّفساءِ عِندی شِفاءٌ مِثلُ الرُّطَبِ ، وما لِلمَریضِ مِثلُ العَسَلِ ؛
نزد من برای زن تازه‌زا ، درمانی همانند خرما و برای بیمار، درمانی همانند عسل وجود ندارد .
کنز العمّال ، جلد 10 ، صفحه 44 ، حدیث 28279
حدیث244
امام علی علیه‌السلام :
العَسَلُ فیهِ شِفاءٌ ؛
در عسل ، درمان است .
المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 300 ، حدیث 1991
حدیث245
امام علی علیه‌السلام :
مَا استَشفَی المَریضُ بِمِثلِ شُربِ العَسَلِ ؛
بیمار ، به چیزی همانند خوردن عسل ، درمان نجسته است .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 332 ، حدیث 5
حدیث246
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
نِعمَ الشَّرابُ العَسَلُ ؛ یَرعَی القَلبَ ، ویُذهِبُ بَردَ الصَّدرِ ؛
عسل ، چه خوب نوشیدنی‌ای است! قلب را مراقبت می‌کند و سردیِ سینه را از میان می‌برد .
مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 358 ، حدیث 1168
حدیث247
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
العَسَلُ شِفاءٌ ؛ یَطرُدُ الرّیحَ وَالحُمّی ؛
عسل ، شفایی است که باد و تب را دور می‌کند .
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 294 ، حدیث 19
حدیث248
امام رضا علیه‌السلام :
مَن أرادَ دَفعَ الزُّکامِ فِی الشِّتاءِ أجمَعَ ، فَلیَأکُل کُلَّ یَومٍ ثَلاثَ لُقَمِ شَهدٍ ؛
هر که می‌خواهد در همه زمستان از سرماخوردگی دور بماند ، هر روز ، سه لقمه شهد بخورد .
طبّ الإمام الرضا علیه‌السلام ، صفحه 37 و بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 324
حدیث249
امام هادی علیه‌السلام:
لَمّا سُئِلَ عَنِ الحُمَّی الغِبِّ الغالِبَةِ: یُؤخَذُ العَسَلُ وَالشّونیزُ ، ویُلعَقُ مِنهُ ثَلاثُ لَعقاتٍ ؛ فَإِنَّها تَنقَلِعُ ، وهُمَا المُبارَکانِ ، قالَ اللّه‌ُ تَعالی فِی العَسَلِ : خْرُجُ مِن بُطُونِهَا شَرَابٌ مُّخْتَلِفٌ أَلْوَ نُهُ فِیهِ شِفَآءٌ لِّلنَّاسِ ؛
هنگامی که درباره تبِ پیوسته یک روز در میان از ایشان پرسیدند: قدری عسل و شونیز (سیاه‌دانه) ، برداشته و سه لیسه انگشت از آن خورده شود . در این صورت ، تب ، ریشه‌کن خواهد شد ، و این هر دو ، مبارک هستند . خداوند متعال ، درباره عسل فرموده است : (از درونِ [شکم] آن (زنبور) ، شهدی که به رنگ‌های گوناگون است ، بیرون می‌آید . در آن ، برای مردم ، درمانی است) .
طبّ الأئمّة لابنی بسطام ، صفحه 51 عن أبی جعفر ، بحارالأنوار ، جلد 62 ، صفحه 100 ، حدیث 23
حدیث250
امام صادق علیه‌السلام:
مَن باتَ وفی جَوفِهِ سَمَکٌ لَم یَتبَعهُ بِتَمَراتٍ أو عَسَلٍ ، لَم یَزَل عِرقُ الفالِجِ یَضرِبُ عَلَیهِ حَتّی یُصبِحَ ؛
هر کس در حالی بخوابد که ماهی خورده و در پی آن ، چند خرما یا مقداری عسل نخورده است ، تا صبح ، رگِ سستْ‌اندامی بر او غلبه خواهد داشت.
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 323 ، حدیث 1
حدیث251
امام رضا علیه‌السلام :
فِی العَسَلِ شِفاءٌ مِن کُلِّ داءٍ . مَن لَعِقَ لَعقَةَ عَسَلٍ عَلَی الرِّیقِ یَقطَعُ البَلغَمَ ، ویَحسِمُ الصُّفرَةَ ، ویَمنَعُ المِرَّةَ السَّوداءَ ، ویُصَفِّی الذِّهنَ ، ویُجَوِّدُ الحِفظَ إذا کانَ مَعَ اللُّبانِ الذَّکَرِ ؛
در عسل ، درمان هر دردی است . هر کس ناشتا یک انگشت از آن را بلیسد ، این عسل ، بلغم [وی ]را پایان می‌دهد ، صفرا را فرو می‌نشانَد ، تلخه سیاه (زرداب) را مانع می‌شود ، ذهن را صفا می‌بخشد و اگر که همراه با کُنْدُر خورده شود ، حافظه را نکو می‌سازد.
الفقه المنسوب للإمام الرضا علیه‌السلام ، ص346 و بحار الأنوار ، ج66 ، ص293
حدیث252
امام رضا علیه‌السلام :
مُداوَمَةُ أکلِ البَیضِ یَعرِضُ مِنهُ الکَلَفُ فِی الوَجهِ ؛
خوردن همیشگی تخم‌مرغ ، سبب پیدایش کَک‌مَک در صورت می‌شود .
بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 321
حدیث253
امام رضا علیه‌السلام :
الاِمتِلاءُ مِنَ البَیضِ المَسلوقِ یورِثُ الرَّبوَ وَالاِبتِهارَ ؛
پُرخوری از تخم‌مرغ آب‌پَز ، نفسْ‌تنگی و نفس‌بُریدگی می‌آورد .
طبّ الإمام الرضا علیه‌السلام ، صفحه 28 و بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 321
حدیث254
امام کاظم علیه‌السلام :
کَثرَةُ أکلِ البَیضِ تَزیدُ فِی الوَلَدِ؛
فراوان خوردن تخم‌مرغ ، فرزند را افزون می‌سازد .
الکافی، جلد 6، صفحه 325، حدیث 4
حدیث255
امام باقر علیه‌السلام :
مَن عَدِمَ الوَلَدَ فَلیَأکُلِ البَیضَ وَلیُکثِر مِنهُ ؛ فَإِنَّهُ یُکثِرُ النَّسلَ ؛
هر کس فرزند ندارد ، تخم‌مرغ بخورد و فراوانْ از آن بهره ببرد ؛ چرا که نسل را می‌افزاید .
طبّ الأئمّة لابنی بسطام ، ص130 و دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 632
حدیث256
امام علی علیه‌السلام :
إنَّ نَبِیّا مِنَ الأَنبِیاءِ شَکا إلَی اللّه‌ِ قِلَّةَ النَّسلِ فی اُمَّتِهِ ، فَأَمَرَهُ أن یَأمُرَهُم بِأَکلِ البَیضِ ، فَفَعَلوا فَکَثُرَ النَّسلُ فیهِم ؛
یکی از پیامبران، از کمیِ زاد و ولد در میان امّت خویش، به درگاه خداوند عز و جل نالید. خداوند، او را فرمود که مردم را به خوردن تخم‌مرغ، سفارش کند. مردم ، این کار را کردند و از آن پس، زاد و ولد در میانشان فراوان شد.
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 46 ، حدیث 8
حدیث257
امام کاظم علیه‌السلام :
مَن أخَذَ سُکَّرَتَینِ عِندَ النَّومِ ، کانَت لَهُ شِفاءً مِن کُلِّ داءٍ إلاّ السَّامَ ؛
هر کس در هنگام خفتن ، دو شکر پاره بردارد ، برای او در برابر هر دردی ، مگر درد مرگ ، درمان است .
مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 363 ، حدیث 1187
حدیث258
امام کاظم علیه‌السلام :
تَأخُذُ لِلحُمّی وَزنَ‌عَشَرَةِ دَراهِمَ سُکَّرا بِماءٍ بارِدٍ عَلَی الرِّیقِ؛
برای تب ، به اندازه وزن دَه درهم ، شکر به آب سرد درمی‌آمیزی و ناشتا می‌خوری .
مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 363 ، حدیث 1189
حدیث259
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
إنَّ اللّه‌َ عز و جل أوحی إلی موسَی بنِ عِمرانَ أن : اِبدَأ بِالمِلحِ وَاختِم بِالمِلحِ ؛ فَإِنَّ فِی المِلحِ دَواءً مِن سَبعینَ داءً ، أهوَنُهَا الجُنونُ ، وَالجُذامُ ، وَالبَرَصُ ، ووَجَعُ الحَلقِ وَالأَضراسِ ، ووَجَعُ البَطنِ ؛
خداوند عز و جل به موسی بن عمران وحی کرد که :(غذا را) با نمک ، آغاز کن و با نمک ، پایان ده ؛ چرا که درمان هفتاد درد ، در نمک است و کمترینِ این دردها دیوانگی ، جذام ، پیسی ، گلودرد ، دندان‌درد و شکم‌درد است.
المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 425 ، حدیث 2490
حدیث260
امام علی علیه‌السلام :
مَنِ ابتَدَأَ طَعامَهُ بِالمِلحِ ؛ ذَهَبَ عَنهُ سَبعونَ داءً وما لا یَعلَمُهُ إلاّ اللّه‌ُ عز و جل؛
هر کس غذای خود را با نمک آغاز کند ، هفتاد درد و دردهای بسیار دیگری - که کسی جز خداوند عز و جل آنها را نمی‌داند - از وی دور می‌شوند .
الخصال ، صفحه 623 ، حدیث 10
حدیث261
امام صادق علیه‌السلام :
مَن ذَرَّ عَلی أوَّلِ لُقمَةٍ مِن طَعامَهِ المِلحَ ؛ ذَهَبَ عَنهُ بِنَمَشِ الوَجهِ ؛
هر کس بر نخستین لقمه از غذای خود نمک بپاشد ، کَـک‌مکِ صورت او از میان می‌رود .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 326 ، حدیث 8
حدیث262
امام کاظم علیه‌السلام :
قَصَبُ السُّکَّرِ یَفتَحُ السُّدودَ ، ولا داءَ فیهِ ولا غائِلَةَ ؛
نیشکر ، انسدادها را می‌گشاید و هیچ بیماری و عارضه‌ای در آن نیست .
مکارم الأخلاق ، ج1 ، ص363 ، ح1191 و بحار الأنوار ، ج66 ، ص189 ، ح2
حدیث263
امام رضا علیه‌السلام :
السُّکَّرُ الطَّبَرزَدُ یَأکَلُ البَلغَمَ أکلاً ؛
شکرِ طبرزد ، بلغم را به‌کلّی از میان می‌برد .
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 297 ، حدیث 1
حدیث264
الإمام الباقر علیه‌السلام:
- لِزُرارَهَ‌ـ: وَیحَکَ یا زُرارَةُ ، ما أغفَلَ النّاسَ عَن فَضلِ السُّکَّرِ الطَّبَرزَدِ ! وهُوَ یَنفَعُ مِن سَبعینَ داءً ، وهُوَ یَأکُلُ البَلغَمَ أکلاً ویَقلَعُهُ بِأَصلِهِ ؛
امام باقر (علیه‌السلام)خطاب به زُراره(فرمودند): ای زراره ! دریغ از تو! چه قدر مردم از ارزش شکر طبرزد ، بی‌خبرند، در حالی که برای هفتاد بیماری، سودمند است و بلغم را کاملاً فرو می‌خورد و ریشه‌کن می‌سازد!
طبّ الأئمّة لابنی بسطام ، ص67 و بحار الأنوار ، ج66 ، ص300 ، ح11
حدیث265
پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلّم) می فرمایند:
سَیِّدُ طَعامِ أهلِ الدُّنیا وَالآخِرَةِ اللَّحمُ ، ثُمَّ الأَرُزُّ ؛
مهتر همه خوراکی‌های ساکنان این سرای و آن سرای ، گوشت و سپس برنج است.
عیون أخبار الرضا علیه‌السلام ، ج2 ، ص35 ، ح79
حدیث266
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
الأَرُزُّ فِی الأَطعِمَةِ کَالسَّیِّدِ فِی القَومِ؛
برنج در میان خوراکی‌ها ، به سان مهتر (رئیس) در میان قوم است .
طبّ النبیّ صلی الله علیه و آله و سلّم ، ص6 و بحار الأنوار ، ج62 ، ص294
حدیث267
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
نِعمَ الدَّواءُ الأَرُزُّ ، بارِدٌ صَحیحٌ سَلیمٌ مِن کُلِّ داءٍ ؛
برنج ، نیکو دارویی است : سرد است و سالم و برکنار از هر بیماری .
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 262 ، حدیث 7
حدیث268
امام صادق علیه‌السلام :
نِعمَ الطَّعامُ الأَرُزُّ ، وإنّا لَنَدَّخِرُهُ لِمَرضانا؛
برنج ، نیکو غذایی است . ما آن را برای بیماران خویش نگه می‌داریم .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 342 ، حدیث 4
حدیث269
امام صادق علیه‌السلام :
شَکا رَجُلٌ إلی نَبِیِّ اللّه‌ِ صلی الله علیه و آله و سلّم قَساوَةَ القَلبِ ، فَقالَ لَهُ :
عَلَیکَ بِالعَدَسِ ؛ فَإِنَّهُ یُرِقُّ القَلبَ ، ویُسرِعُ الدَّمعَةَ؛
مردی نزد پیامبر خدا از سنگ‌دلی ، اظهار ناراحتی کرد . به او فرمودند: بر تو باد عدس ؛ چرا که دل را نازک می‌کند و اشک را شتاب می‌دهد .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 343 ، حدیث 3
حدیث270
امام باقر علیه‌السلام :
کانَ فیما أوصی بِهِ رَسولُ اللّه‌ِ صلی الله علیه و آله و سلّم عَلِیّاً علیه‌السلام أن قالَ : یا عَلِیُّ ، کُلِ العَدَسَ ؛ فَإِنَّهُ مُبارَکٌ مُقَدَّسٌ وهُوَ یُرِقُّ القَلبَ ، ویُکثِرُ الدَّمعَةَ ، وإنَّهُ بارَکَ عَلَیهِ سَبعون َ نَبِیّاً ؛
از جمله سفارش‌های پیامبر خدا به علی علیه‌السلام آن بود که فرمودند : ای علی! عدس بخور ؛ چرا که مبارک و مقدّس است ، دل را نازک می‌کند و اشک را افزون می‌سازد ، و هفتاد پیامبر ، دوام سودمندیِ آن را از خداوند متعال خواسته‌اند.
بحارالأنوار ، جلد 66 ، صفحه 258 ، حدیث 5
حدیث271
امام علی علیه‌السلام :
أکلُ العَدَسِ ، یُرِقُّ القَلبَ ، ویُکثِرُ الدَّمعَةَ؛
عدس، دل را نازک می‌کند و اشک را می‌افزاید.
الکافی، جلد 6 ، صفحه 343 ، حدیث 1
حدیث272
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
عَلَیکُم بِالعَدَسِ ؛ فَإِنَّهُ یُرِقُّ القَلبَ ، ویُکثِرُ الدَّمعَةَ ، ولَقَد قَدَّسَهُ سَبعونَ نَبِیّاً؛
بر شما باد عدس ؛ چرا که دل را نازک می‌کند و اشک را افزون می‌سازد . و هفتاد پیامبر ، آن را پاک دانسته‌اند .
بحارالأنوار ، جلد 66 ، صفحه 259 ، حدیث 9
حدیث273
امام صادق علیه‌السلام :
اللّوبِیا یَطرُدُ الرِّیاحَ المُستَبطِنَةَ ؛
لوبیا ، بادهای نهفته درون را دور می‌کند .
الکافی ، ج 6 ، ص 344 ، ح 4
حدیث274
عن أحمد بن محمّد بن أبی نصر عن الإمام الرضا علیه‌السلام :
الحِمَّصُ جَیِّدٌ لِوَجَعِ الظَّهرِ وکانَ یَدعو بِهِ قَبلَ الطَّعامِ وبَعدَهُ ؛
به نقل از احمد بن محمّد بن ابی نصر، از امام رضا علیه‌السلام: نخود برای کمردرد، خوب است. نیز درباره ایشان آمده است که پیش و پس از غذا ، نخود می‌طلبیدند.
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 263 ، حدیث 1
حدیث275
امام علی علیه‌السلام :
نِعمَ الإِدامُ الخَلُّ یَکسِرُ المِرَّةَ ، ویُطفِئُ الصَّفراءَ ، ویُحیِی القَلبَ ؛
سرکه ، نیکو خورشتی است؛ زرداب را می‌شکند ، صفرا را فرو می‌نشاند و قلب را زنده می‌کند.
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 329 ، حدیث 7
حدیث276
امام صادق علیه‌السلام :
الخَلُّ یُنیرُ القَلبَ ؛
سرکه ، قلب را روشن می‌کند.
المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 284 ، حدیث 1925
حدیث277
امام صادق علیه‌السلام :
الخَلُّ یُسَکِّنُ المِرارَ ، ویُحیِی القَلبَ ، ویَقتُلُ دودَ البَطنِ ، ویَشُدُّ الفَمَ؛
سرکه ، تلخه را فرو می‌نشاند ، قلب را زنده می‌سازد ، کِرم‌های شکم را می‌کُشد و دهان را استحکام می‌بخشد .
بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 275
حدیث278
امام صادق علیه‌السلام :
الخَلُّ یَشُدُّ العَقلَ؛
سرکه ، عقل را استحکام می‌بخشد .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 329 ، حدیث 2
حدیث279
امام رضا علیه‌السلام :
مَن أرادَ ألاّ یَسقُطَ اُذناهُ ولا لَهاتُهُ ، فَلا یَأکُل حُلوا إلاّ تَغَرغَرَ بِخَلٍّ؛
هر کس می‌خواهد گوش‌هایش و نیز زبان کوچکش فرو نیفتد ، هیچ‌گاه شیرینی نخورد ، مگر این که پس از آن ، سرکه غِرغِره کند .
طبّ الإمام الرضا علیه‌السلام ، صفحه 40 و بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 325
حدیث280
امام رضا علیه‌السلام :
مَن خَشِیَ الشَّقیقَةَ وَالشَّوصَةَ ، فَلا یُؤَخِّر أکلَ السَّمَکِ الطَّرِیِّ صَیفاً وشِتاءً؛
هر کس از درد شقیقه و شکم درد می‌ترسد ، نباید در تابستان و زمستان ، خوردن ماهی تازه را به تأخیر افکند.
بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 324
حدیث281
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
إدمانُ أکلِ السَّمَکِ الطَّرِیِّ ، یُذیبُ اللَّحمَ؛
پیوسته خوردن ماهی تازه، گوشت را ذوب می‌کند .
بحار الأنوار ، جلد 65 ، صفحه 190 ، حدیث 1
حدیث282
امام علی علیه‌السلام :
لا تُدمِنوا أکلَ السَّمَکِ ؛ فَإِنَّهُ یُذیبُ الجَسَدَ؛
به خوردن ماهی، مداومت مکنید؛ زیرا تن را ذوب می‌کند .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 323 ، حدیث 5
حدیث283
امام علی علیه‌السلام :
أقِلّوا مِن أکلِ الحیتانِ ؛ فَإِنَّها تُذیبُ البَدَنَ ، وتُکثِرُ البَلغَمَ ، وتُغَلِّظُ النَّفسَ؛
کمتر ماهی بخورید؛ چرا که بدن را ذوب می‌کند، بلغم را افزون می‌سازد و نَفَس را سنگین می‌نماید.
الخصال ، صفحه 636 ، حدیث 10
حدیث284
امام صادق علیه‌السلام :
ثَلاثةٌ یُسْمِنَّ وثَلاثةٌ یُهْزِلْنَ ، فأمّا الّتی یُسْمِنَّ : فإدْمانُ الحَمّامِ ، وشَمُّ الرائحَةِ الطَّیّبهِ ، ولُبْسُ الثِّیابِ اللَّیّنَةِ ، وأمّا الّتی یُهْزِلْنَ : فإدْمانُ أکْلِ البَیضِ ، والسَّمَکِ ، والطَّلْعِ ؛
سـه چیز انسان را فربه می‌کند و سه چیز لاغر می‌سازد. آن سه که فربه می‌کند : حمّام رفتن زیاد، بوییدن بوی خوش و پوشیدن لباس نرم است و آن سه که لاغر می‌کند: خوردن زیاد تخم مرغ، ماهی و خرمای نارس است .
الخصال : 155 / 194
حدیث285
امام رضا علیه‌السلام :
الاِغتِسالُ بِالماءِ البارِدِ بَعدَ أکلِ السَّمَکِ یورِثُ الفالِجَ ؛
غسل کردن با آب سرد پس از خوردن ماهی ، سستْ اندامی در پی می‌آورد.
بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 321
حدیث286
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
کُلُوا التَّمرَ عَلَی الرِّیقِ ؛ فَإِنَّهُ یَقتُلُ الدّیدانَ فِی البَطنِ؛
ناشنا خرما بخورید ؛ چرا که کِرم‌های شکم را می‌کُشد .
عیون أخبار الرضا علیه‌السلام ، جلد 2 ، صفحه 48 ، حدیث 185
حدیث287
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
أطعِموا نِساءَکُم فی نِفاسِهِنَّ التَّمرَ ؛ فَإِنَّهُ مَن کانَ طَعامُها فی نِفاسِهَا التَّمرَ خَرَجَ وَلَدُها ذلِکَ حَلیما ، فَإِنَّهُ کانَ طَعامَ مَریَمَ حینَ وَلَدَت عیسی ، ولَو عَلِمَ اللّه‌ُ طَعاما هُوَ خَیرٌ لَها مِنَ التَّمرِ أطعَمَها إیّاهُ؛
به زنان خود در دوره نزدیک زایمان ، خرما بدهید؛ زیرا هر کس که در دوره نزدیک زایمان غذایش خرما باشد، فرزندش بردبار زاده خواهد شد. خوراک مریم، هنگامی که عیسی را زایید، همین بود، در حالی که اگر خدا غذایی بهتر از خرما برای او سراغ داشت ، همان را به وی می‌خوراند .
کنز العمّال ، جلد 12 ، صفحه 340 ، حدیث 35313
حدیث288
امام صادق علیه‌السلام :
اللَّحمُ یُنبِتُ اللَّحمَ ویَزیدُ فِی العَقلِ ، ومَن تَرَکَ أکلَهُ أیّاماً فَسَدَ عَقلُهُ؛
گوشت، گوشت می‌رویاند و بر عقل می‌افزاید؛ و هر کس آن را چند روز وا گذارد، عقلش تباه شود.
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 72 ، حدیث 68
حدیث289
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
اللَّحمُ وَاللَّبَنُ ؛ یُنبِتانِ اللَّحمَ ، ویَشُدّانِ العِظامَ ، وَاللَّحمُ یَزیدُ فِی السَّمعِ وَالبَصَرِ ، وَاللَّحمُ بِالبَیضِ یَزیدُ فِی الباءَةِ ؛
گوشت و شیر، گوشت می‌رویانند و استخوان‌ها را استحکام می‌بخشند و گوشت، شنوایی و بینایی را افزون می‌کند و گوشت همراه با تخم‌مرغ، بر نیروی جنسی می‌افزاید.
بحارالأنوار ، جلد 66 ، صفحه 76 ، حدیث 73
حدیث290
امام رضا علیه‌السلام :
أکلُ اللَّحمِ النِّیءِ یورِثُ الدّودَ فِی البَطنِ؛
خوردن گوشت خام ، در شکم ، کِرم پدید می‌آورد .
طبّ الإمام الرضا علیه‌السلام ، صفحه 28 و بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 321
حدیث291
عن هشام بن سالم :
سَأَلتُ أبا عَبدِ اللّه‌ِ علیه‌السلام عَن أکلِ لَحمِ النِّیءِ ، فَقالَ : هذا طَعامُ السِّباعِ؛
به نقل از هشام بن سالم: از امام صادق (علیه‌السلام) درباره خوردن گوشت خام پرسیدم. فرمودند: این ، خوراک درندگان است .
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 71
حدیث292
امام باقر علیه‌السلام :
إنَّ رَسولَ اللّه‌ِ صلی الله علیه و آله و سلّم نَهی أن یُؤکَلَ اللَّحمُ غَریضاً ، وقالَ : إنَّما تَأکُلُهُ السِّباعُ ، ولکِن حَتّی تُغَیِّرَهُ الشَّمسُ أوِ النّارُ ؛
پیامبر خدا ، از این که گوشت ، خام خورده شود ، نهی کرد و فرمودند : تنها درندگان ، چنین گوشتی می‌خورند . [گوشت را] هنگامی بخورید که آفتاب یا آتش ، آن را دیگرگون ساخته باشد.
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 313 ، حدیث 1
حدیث293
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
مَن لَم یَأکُلِ اللَّحمَ أربَعینَ یَوماً ساءَ خُلُقُهُ ، فَکُلُوا اللَّحمَ ؛ فَإِنَّهُ یَزیدُ فِی السَّمعِ؛
هر کس چهل روز گوشت نخورد، بدخوی می‌شود . گوشت بخورید؛ چرا که بر شنوایی می‌افزاید .
الفردوس ، جلد 3 ، صفحه 627 ، حدیث 5960 و دانش نامه احادیث پزشکی: 2 / 128
حدیث294
امام صادق علیه‌السلام :
مَن أصابَهُ ضَعفٌ فی قَلبِهِ أو بَدَنِهِ فَلیَأکُل لَحمَ الضَّأنِ بِاللَّبَنِ ؛ فَإِنَّهُ یُخرِجُ مِن أوصالِهِ کُلَّ داءٍ وغائِلَةٍ ، ویُقَوّی جِسمَهُ ویَشُدُّ لِثَتَهُ؛
هر کس به ضعفی در قلب یا بدن خویش گرفتار آمد ، گوشت گوسفند همراه با شیر بخورد؛ چرا که این خوراک ، هر درد و عارضه‌ای را از اندام وی بیرون می‌بَرَد ، تن او را تقویت می‌کند و لثه‌های او را نیز استحکام می‌دهد.
بحار الأنوار ، جلد 76 ، صفحه 194 ، حدیث 9
حدیث295
امام کاظم علیه‌السلام :
مَن أکَلَ مَرَقا بِلَحمِ بَقَرٍ أذهَبَ اللّه‌ُ تَعالی عَنهُ البَرَصَ وَالجُذامَ؛
هر کس آب‌گوشت گاو بخورد، خداوند ، پیسی و جُذام را از او دور می‌کند .
بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 212
حدیث296
امام صادق علیه‌السلام :
مَرَقُ لَحمِ البَقَرِ یَذهَبُ بِالبَیاضِ؛
آب‌گوشتِ گاو ، پیسی را از میان می‌بَرَد .
الکافی ، جلد 6، صفحه 311، حدیث 2
حدیث297
امام صادق علیه‌السلام :
مَرَقُ السِّلقِ بِلَحمِ البَقَرِ یَذهَبُ بِالبَیاضِ؛
آب‌گوشت چغندر با گوشت گاو ، سفیدی را از میان می‌برد .
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 216 ، حدیث 5
حدیث298
امام باقر علیه‌السلام :
إنَّ بَنی إسرائیلَ شَکَوا إلی موسی علیه‌السلام ما یَلقَونَ مِنَ البَیاضِ ، فَشَکا ذلِکَ إلَی اللّه‌ِ عز و جل فَأَوحَی اللّه‌ُ عز و جل إلَیهِ : مُرهُم یَأکُلوا لَحمَ البَقَرِ بِالسِّلقِ؛
بنی اسرائیل ، از لکّه‌های سفیدی که [بر پوست] می‌دیدند ، نزد موسی علیه‌السلام اظهار ناراحتی کردند . پس خداوند به موسی علیه‌السلام چنین وحی فرستاد : به آنان بگو که گوشت گاو ، همراه با چغندر بخورند .
المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 326 ، حدیث 2107
حدیث299
عن سعد بن سعد :
قُلتُ لِأَبِی الحَسَنِ علیه‌السلام : إنَّ أهلَ بَیتی لا یَأکُلونَ لَحمَ الضَّأنِ .
قالَ : فَقالَ : ولِمَ؟
قالَ : قُلتُ : إنَّهُم یَقولونَ : إنَّهُ یُهَیِّجُ بِهِمُ المِرَّةَ السَّوداءَ وَالصُّداعَ وَالأَوجاعَ .
فَقالَ لی : یا سَعدُ .
فَقُلتُ : لَبَّیکَ !
قالَ: لَو عَلِمَ اللّه‌ُ عز و جل شَیئاً أکرَمَ مِنَ الضَّأنِ لَفَدی بِهِ إسماعیلَ علیه‌السلام؛
به نقل از سعد بن سعد: به امام کاظم علیه‌السلام گفتم : خانواده من ، گوشت میش نمی‌خورند .
پرسیدند: چرا؟
گفتم : آنان می‌گویند این گوشت ، تلخه سیاه و سردرد و دیگر دردها را در آنان تحریک می‌کند .
به من فرمودند: ای سعد! .
گفتم : لبیک!
فرمود ند: اگر خداوند عز و جل چیزی را ارزشمندتر از میش می‌دانست ، آن را فِدیه اسماعیل علیه‌السلام می‌ساخت.
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 310 ، حدیث 2
حدیث300
امام صادق علیه‌السلام :
مَن أصابَهُ ضَعفٌ فی قَلبِهِ أو بَدَنِهِ فَلیَأکُل لَحمَ الضَّأنِ بِاللَّبَنِ ؛ فَإِنَّهُ یُخرِجُ مِن أوصالِهِ کُلَّ داءٍ وغائِلَةٍ ، ویُقَوّی جِسمَهُ ، ویَشُدُّ لِثَتَهُ؛
هر کس در قلب یا بدن خود به ضعفی گرفتار آمد ، گوشت میش با شیر بخورد ؛ چرا که در این صورت ، هر بیماری و عارضه‌ای ، از بند بند تن او برون می‌رود ، بدنش نیرو می‌گیرد و لثه‌اش استحکام می‌یابد .
المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 259 ، حدیث 1819
حدیث301
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
إنَّ اللّه‌َ عز و جل اختارَ مِن کُلِّ شَیءٍ شَیئاً . . . ومِنَ الغَنَمِ الضَّأنَ؛
خداوند عز و جل از هر چیز ، چیزی را برگزید. . . و از [ میان انواع ]گوسفند، میش را.
الغیبة للنعمانی ، صفحه 67 ، حدیث 7
حدیث302
امام کاظم علیه‌السلام :
لا أریَ بِأَکلِ الحُباری بَأساً ، وإنَّهُ جَیِّدٌ لِلبَواسیرِ ، ووَجَعِ الظَّهرِ ، وهُوَ مِمّا یُعینُ عَلی کَثرَةِ الجِماعِ ؛
در خوردن هوبْرِه ، اشکالی نمی‌بینم . برای بواسیر و درد کمر ، خوب است و از چیزهایی است که انسان را بر فراوانی آمیزش ، یاری می‌رساند .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 313 ، حدیث 6
حدیث303
عن علیّ بن مَهزِیار :
تَغَدَّیتُ مَعَ أبی جَعفَرٍ علیه‌السلام فَأَتی بِقَطاةٍ فَقالَ :
إنَّهُ مُبارَکٌ ، وکانَ أبی علیه‌السلام یُعجِبُهُ ، وکانَ یَأمُرُ أن یُطعَمَ صاحِبَ الیَرَقانِ یُشوی لَهُ فَإِنَّهُ یَنفَعُهُ؛
به نقل از علی بن مَهزِیار: همراه با امام باقر علیه‌السلام ناهار خوردم . ایشان مرغ سنگخواری آورد و فرمودند: این ، مبارک است . پدرم به آن علاقه داشت و می‌فرمودند: هر کس یرقان دارد ، برایش از گوشت این مرغ ، کباب کنند . او را سودمند خواهد افتاد.
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 312 ، حدیث 5
حدیث304
امام صادق علیه‌السلام :
إذا وَجَدَ أحَدُکُم غَمّاً أو کَرباً لایَدری ما سَبَبُهُ ، فَلیَأکُل لَحمَ الدُّرّاجِ ؛ فَإِنَّهُ یَسکُنُ عَنهُ إن شاءَ اللّه‌ُ تَعالی؛
هر گاه کسی از شما ، اندوه یا گرفتاری‌ای دارد و نمی‌داند علّتش چیست ، گوشت کبکنجیر (کبک‌انجیر) بخورد . در این صورت ، به خواست خداوند متعال ، این اندوه و گرفتاری ، فرو خواهد نشست .
بحارالأنوار ، جلد 66 ، صفحه 75 ، حدیث 69
حدیث305
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
مَن سَرَّهُ أن یَقِلَّ غَیظُهُ ، فَلیَأکُل لَحمَ الدُّرّاجِ؛
هر کس دوست دارد خشمش کاستی بگیرد ، گوشت کَبکَنجیر(کبک‌انجیر) بخورد .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 312 ، حدیث 3
حدیث306
امام کاظم علیه‌السلام :
أطعِمُوا المَحمومَ لَحمَ القِباجِ ؛ فَإِنَّهُ یُقَوِّی السّاقَینِ ، ویَطرُدُ الحُمّی طَرداً ؛
به تبدار، گوشت کبک بخورانید؛ چرا که پاها را نیرو می‌دهد و تب را کاملاً دور می‌کند.
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 312 ، حدیث 4
حدیث307
امام صادق علیه‌السلام :
مَن أکَلَ لُقمَةَ شَحمٍ أخرَجَت مِثلَها مِنَ الدّاءِ؛
هر کس یک لقمه پیه بخورد ، آن لقمه هم‌اندازه خویش ، بیماری را از بدن بیرون می‌برد .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 311 ، حدیث 5
حدیث308
امام علی علیه‌السلام :
ذُکِرَ عِندَ النَّبِیِّ صلی الله علیه و آله و سلّم اللَّحمُ وَالشَّحمُ ، فَقالَ : لَیسَ مِنهُما بَضعَةٌ تَقَعُ فِی المَعِدَةِ إلاّ أنبَتَت مَکانَها شِفاءً ، وأخرَجَت مِن مَکانِها داءً ؛
نزد پیامبر صلی الله علیه و آله و سلّم از گوشت و پیهْ یاد شد. فرمودند : هیچ پاره‌ای از این دو در معده جای نمی‌گیرد ، مگر این که در جای آن ، شفا می‌روید و بیماری‌ای از آن جا می‌رود .
عیون أخبار الرضا علیه‌السلام ، جلد 2 ، صفحه 41 ، حدیث 130
حدیث309
امام علی علیه‌السلام :
الشَّحمُ یُخرِجُ مِثلَهُ مِنَ الدّاءِ ، ولَم یَستَشفِ النّاسُ بِشِفاءٍ أفضَلَ مِنَ السَّمنِ ، وقِراءَةِ القُرآنِ؛
پیهْ ، هم‌اندازه خود ، بیماری را از بدن بیرون می‌برد . مردم ، به هیچ چیز بهتر از روغن حیوانی و قرائت قرآن ، درمان نجسته‌اند .
کنز العمّال ، جلد 10 ، صفحه 86 ، حدیث 28472
حدیث310
امام علی علیه‌السلام :
إذَا اشتَری أحَدُکُم لَحماً فَلیُخرِج مِنهُ الغُدَدَ ؛ فَإِنَّهُ یُحَرِّکُ عِرقَ الجُذامِ ؛
هر گاه کسی از شما گوشت خرید ، غدّه‌ها را از آن بیرون آورَد ؛ زیرا آنها رگ جذام را تحریک می‌کنند .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 254 ، حدیث 5
حدیث311
امام رضا علیه‌السلام :
إدمانُ أکلِ کُلَی الغَنَمِ وأجوافِها ، یَعکِسُ المَثانَةَ ؛
عادت داشتن به خوردن قلوه و شکمبه (سیرابی) گوسفند ، مثانه را دیگرگون می‌کند .
طبّ الإمام الرضا علیه‌السلام ، صفحه 64 و بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 321
حدیث312
امام علی علیه‌السلام :
مَن أرادَ البَقاءَ ولا بَقاءَ فَلْیُباکِرِ الغَداءَ ، وَلیُجَوِّدِ الحِذاءَ ، وَلیُخَفِّفِ الرِّداءَ .
هر کس طالب ماندن است ، که البته ماندنی در کار نیست ؛ صبح زود صبحانه بخورد ، کفشِ خوب بپوشد، قرض خود را کم کند .
عیون أخبار الرضا علیه‌السلام : 2 / 38 / 112
حدیث313
امام صادق علیه‌السلام :
مَن أکَلَ الجِرجیرَ بِاللَّیلِ ضَرَبَ عَلَیهِ عِرقُ الجُذامِ مِن أنفِهِ وباتَ یُنزَفُ الدَّمُ؛
هر کس شبانگاه جرجیر بخورد ، رگ جذام ، از بینی وی بر آن یورش می‌آورد و آن شب را شبِ خونریزی می‌کند .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 368 ، حدیث 2
حدیث314
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
أکرَهُ الجِرجیرَ ، وکَأَنّی أنظُرُ إلی شَجَرَتِها نابِتَةً فی جَهَنَّمَ ، وما تَضَلَّعَ مِنها رَجُلٌ بَعدَ أن یُصَلِّیَ العِشاءَ إلاّ باتَ فی تِلکَ اللَّیلَةِ ونَفسُهُ تُنازِعُهُ إلَی الجُذامِ؛
من، جِرجیر را خوش نمی‌دارم و گویا درخت آن را می‌نگرم که در دوزخ ، روییده است . هیچ کس پس از گزاردن نماز عشا ، درون را از آن پُر نمی‌سازد ، مگر این که آن شب را در حالی به خواب می‌رود که جانِ او تا صبح با جذام ، دست و پنجه نرم می‌کند .
المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 324 ، حدیث 2097
حدیث315
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
عَلَیکُم بِالکَمأَةِ الرَّطبَةِ ؛ فَإِنَّها مِنَ المَنِّ ، وماؤُها شِفاءٌ لِلعَینِ ؛
بر شما باد قارچ تازه ؛ چرا که از همان مَنّ است و آبش ، شفایی برای چشم است .
کنز العمّال ، جلد 10 ، صفحه 50 ، حدیث 28311
حدیث316
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
الکَمأَةُ مِنَ المَنِّ الَّذی أنزَلَهُ اللّه‌ُ عَلی بَنی إسرائیلَ ، وهِیَ شِفاءٌ لِلعَینِ ؛
قارچ ، از همان مَنّ است که خداوند بر بنی اسرائیل نازل کرد ، و آن ، شفایی برای چشم است .
عیون أخبار الرضا علیه‌السلام ، جلد 2 ، صفحه 75 ، حدیث 349
حدیث317
امام صادق علیه‌السلام :
لَیسَ عَلی وَجهِ الأَرضِ بَقلَةٌ أشرَفُ ولا أنفَعُ مِنَ الفَرفَخِ ؛ وهُوَ بَقلَةُ فاطِمَةَ علیهاالسلام ؛
در روی زمین، گیاهی والاتر و سودمندتر از خُرفه نیست ، و آن ، سبزی فاطمه علیهاالسلام است .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 367 ، حدیث 1
حدیث318
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
عَلَیکُم بِالفَرفَخِ ؛ فَهِیَ المِکیَسَةُ ، فَإِنَّهُ إن کانَ شَیءٌ یَزیدُ فِی العَقلِ فَهِیَ ؛
بر شما باد خُرفه ؛ چرا که زیرکی می‌دهد و اگر تنها یک چیز باشد که عقل را افزون می‌کند ، همان است .
المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 323 ، حدیث 2094
حدیث319
امام کاظم علیه‌السلام :
إنَّ السِّلقَ یَقمَعُ عِرقَ الجُذامِ ، وما دَخَلَ جَوفَ المُبَرسَمِ مِثلُ وَرَقِ السِّلقِ؛
چغندر ، رگ جذام را به کلّی از میان می‌بَرد . هیچ چیز به درونِ گرفتار به بِرسا درنیامده است که همانند برگ چغندر باشد .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 369 ، حدیث 5
حدیث320
امام رضا علیه‌السلام :
أطعِموا مَرضاکُمُ السِّلقَ - یَعنی وَرَقَهُ - فَإِنَّ فیهِ شِفاءً ولا داءَ مَعَهُ ولا غائِلَةَ لَهُ ، ویُهَدِّئُ نَومَ المَریضِ ، وَاجتَنِبوا أصلَهُ ؛ فَإِنَّهُ یُهَیِّجُ السَّوداءَ؛
به بیمارانتان ، چغندر (یعنی برگ آن را) بدهید ؛ چرا که در آن ، درمان است و هیچ بیماری‌ای به همراه ندارد و هیچ عارضه‌ای در آن نیست و خواب بیمار را آرام می‌سازد . امّا از خودِ چغندر بپرهیزید ؛ چرا که سودا را تحریک می‌کند .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 369 ، حدیث 4
حدیث321
امام صادق علیه‌السلام :
لَو عَلِمَ اللّه‌ُ فی شَیءٍ شِفاءً أکثَرَ مِنَ الشَّعیرِ ، ما جَعَلَهُ غِذاءَ الأَنبِیاءِ علیهم‌السلام؛
اگر خداوند در چیزی بیش از جو بهبود دهندگی می‌دید ، آن را خوراک پیامبران قرار نمی‌داد .
مکارم الأخلاق، ج1، ص334 ، ح1076
حدیث322
امام رضا علیه‌السلام :
فَضلُ خُبزِ الشَّعیرِ عَلَی البُرِّ کَفَضلِنا عَلَی النّاسِ ، وما مِن نَبِیٍّ إلاّ وقَد دَعا لاِکِلِ الشَّعیرِ وبارَکَ عَلَیهِ ، وما دَخَلَ جَوفا إلاّ وأخرَجَ کُلَّ داءٍ فیهِ ، وهُوَ قوتُ الأَنبِیاءِ وطَعامُ الأَبرارِ ، أبَی اللّه‌ُ تَعالی أن یَجعَلَ قوتَ أنبِیائِهِ إلاّ شَعیرا ؛
برتریِ نان جو بر گندم ، همانند برتریِ ما بر دیگر مردمان است . هیچ پیامبری نیست که برای خورنده جو دعا نکرده و برای او برکت نخواسته باشد و هیچ درونی نیست که جو بِدان درآمده و همه دردها از آن بیرون نرفته باشد . آن ، خوراک پیامبران و غذای نیکان است . خداوند متعال ، جز این را نخواسته است که خوراک پیامبران خویش را جو قرار دهد .
الکافی ، ج6 ، ص304 ، ح1
حدیث323
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
کُلِ الخَسَّ ؛ فَإِنَّهُ یورِثُ النُّعاسَ ، ویَهضِمُ الطَّعامَ ؛
کاهو بخور که خواب‌آور است و غذا را هضم می‌کند .
مکارم الأخلاق ، ج1 ، ص396 ، ح1344
حدیث324
امام صادق علیه‌السلام :
عَلَیکُم بِالخَسِّ ؛ فَإِنَّهُ یُصَفِّی الدَّمَ؛
بر شما باد کاهو ؛ چرا که خون را تصفیه می‌کند.
الکافی ، ج6 ، ص367 ، ح1
حدیث325
امام صادق علیه‌السلام :
نِعمَ البَقلُ الهِندَباءُ ، ولَیسَ مِن وَرَقَةٍ إلاّ وعَلَیها قَطرَةٌ مِنَ الجَنَّةِ ، فَکُلوها ولا تَنفُضوها عِندَ أکلِها . وکانَ أبی علیه‌السلام یَنهانا أن نَنفُضَهُ إذا أکَلناهُ ؛
کاسنی ، نکو سبزی‌ای است . هیچ برگی از آن نیست که قطره‌ای از بهشت بر آن نباشد . آن را بخورید و به گاه خوردن ، متکانید . پدرم علیه‌السلام ما را نهی می‌فرمود که به هنگام خوردن کاسنی ، آن را بتکانیم .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 363 ، حدیث 4
حدیث326
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم:
کُلُوا الثُّومَ وتَداوَوا بِهِ ؛ فَإِنَّ فیهِ شِفاءً مِن سَبعینَ داءً ؛
سیر بخورید و بدان درمان کنید؛ چرا که درمان هفتاد درد در آن هست.
مکارم الأخلاق، ج1، ص394، ح1335 و دانش نامه احادیث پزشکی: ج2 / ح262
حدیث327
امام رضا علیه‌السلام :
مَن أرادَ ألاّ یُصیبَهُ ریحٌ ، فَلیَأکُلِ الثُّومَ فی کُلِّ سَبعَةِ أیّامٍ؛
هر کس می‌خواهد بادی دامنگیر او نشود، در هر هفت روز، [یک بار] سیربخورد .
طبّ الإمام الرضا علیه‌السلام، ص41 و بحار الأنوار ، ج62، ص325
حدیث328
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
عَلَیکُم بِالکَرَفسِ ؛ فَإِنَّهُ إن کانَ شَیءٌ یَزیدُ فِی العَقلِ فَهُوَ هُوَ ؛
بر شما باد کرفس؛ چرا که اگر بنا بود تنها یک چیز عقل را افزون کند ، آن ، همین بود.
طبّ النبیّ صلی الله علیه و آله و سلّم، ص11 ، بحار الأنوار، ج62 ، ص300
حدیث329
سُئِلَ أبو عَبدِاللّه‌ِ علیه‌السلام عَنِ الکُرّاثِ ، فَقالَ : کُلهُ ؛ فَإِنَّ فیهِ أربَعَ خِصالٍ : یُطَیِّبُ النَّکهَةَ ، ویَطرُدُ الرِّیاحَ ، ویَقطَعُ البَواسیرَ ، وهُوَ أمانٌ مِنَ الجُذامِ لِمَن أدمَنَ عَلَیهِ ؛
به نقل از فرات بن اَحنَف: از امام صادق علیه‌السلام درباره تره پرسیدند. فرمود ند: آن را بخور ؛ چرا که در آن ، چهار ویژگی است : بوی دهان را خوش می‌سازد ؛ بادها را [از بدن] می‌راند ؛ بواسیر را ریشه کن می‌کند؛ و برای کسی که بر [خوردن] آن مداومت ورزد ، مایه ایمنی از جذام است.
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 365 ، حدیث 4
حدیث330
امام صادق علیه‌السلام :
مَن أکَلَ الجِرجیرَ بِاللَّیلِ ضَرَبَ عَلَیهِ عِرقُ الجُذامِ مِن أنفِهِ ، وباتَ یُنزَفُ الدَّمُ؛
هر کس شبْ هنگام ، تَرِه تیزک بخورد ، رگ جذام به بینی او حمله کند و چون شب بخوابد ، خونْ دماغ شود .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 368 ، حدیث 2
حدیث331
امام صادق علیه‌السلام :
عَلَیکَ بِالهِندَباءِ ؛ فَإِنَّهُ یَزیدُ فِی الماءِ ، ویُحَسِّنُ الوَلَدَ ، وهُوَ حارٌّ لَیِّنٌ یَزیدُ فِی الوَلَدِ الذُّکورَةَ؛
بر تو باد کاسنی ؛ چرا که آب (منی) را افزون می‌سازد و فرزند را نکو می‌کند . گرم و مُلیّن است و پسرزایی را بیشتر می‌کند .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 363 ، حدیث 6
حدیث332
امام رضا علیه‌السلام :
الهِندَباءُ شِفاءٌ مِن ألفِ داءٍ ، ما مِن داءٍ فی جَوفِ ابنِ آدَمَ إلاّ قَمَعَهُ الهِندَباءُ ؛
کاسنی ، درمان هزار درد است . هیچ دردی در درون آدمی‌زاده نیست ، مگر این که کاسنی ، آن را در هم می‌کوبد .
لکافی ، جلد 6 ، صفحه 363 ، حدیث 9
حدیث333
امام صادق علیه‌السلام :
کانَ أحَبَّ الصِّباغِ إلی رَسولِ اللّه‌ِ صلی الله علیه و آله و سلّم الخَلُّ ، وأحَبَّ البُقولِ إلَیهِ الحَوکُ ، یَعنِی : الباذَروجَ؛
نزد پیامبر خدا، سرکه، دوست‌داشتنی‌ترین نانخورِش ، و حَوک (یعنی بادروج)، دوست‌داشتنی‌ترین سبزی بود.
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 304 ، حدیث 18
حدیث334
امام علی علیه‌السلام :
کانَ یُعجِبُ رَسولَ اللّه‌ِ صلی الله علیه و آله و سلّم مِنَ البُقولِ الحَوکُ؛
پیامبر خدا از میان سبزی‌ها، به حَوک ، علاقه داشت .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 364 ، حدیث 1
حدیث335
امام علی علیه‌السلام :
ذُکِرَ لِرَسولِ اللّه‌ِ صلی الله علیه و آله و سلّم الحَوکُ وهُوَ الباذَروجُ ، فَقالَ : بَقلَتی وبَقلَةُ الأَنبِیاءِ قَبلی ، وإنّی لاَُحِبُّها وآکُلُها؛
نزد پیامبر خدا از حَوک - که همان بادروج است - سخن به میان آوردند . فرمودند: سبزی من و سبزی پیامبران پیش از من است و من ، آن را دوست دارم و می‌خورم.
مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 387 ، حدیث 1306
حدیث336
امام صادق علیه‌السلام :
الحَوکُ بَقلَةُ الأَنبِیاءِ ، أما إنَّ فیهِ ثَمانَ خِصالٍ : یُمرِئُ ، ویَفتَحُ السُّدَدَ ، ویُطَیِّبُ الجُشاءَ ، ویُطَیِّبُ النَّکهَةَ ، ویُشَهِّی الطَّعامَ ، ویَسُلُّ الدّاءَ ، وهُوَ أمانٌ مِنَ الجُذامِ ، إذَا استَقَرَّ فِی جَوفِ الإِنسانِ قَمَعَ الدّاءَ کُلَّهُ ؛
حَوک(بادروج)، سبزی پیامبران است . بدانید که در آن ، هشت ویژگی است : اشتهاآور است، گرفتگی‌های عروق و مجاری را می‌گشاید ، آروغ را خوش‌بو می‌سازد ، دهان را بوی خوش می‌بخشد ، غذا را دوست‌داشتنی می‌سازد ، درد و بیماری را از بدن بیرون می‌کشد و امان انسان از جُذام است . چون در درون انسان جای گیرد ، همه بیماری‌ها را فرو می‌نشاند .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 364 ، حدیث 4
حدیث337
امام علی علیه‌السلام :
نَظَرَ رَسولُ اللّه‌ِ إلَی الباذَروجِ ، فَقالَ : هذَا الحَوکُ ، کَأَنّی أنظُرُ إلی مَنبِتِهِ فِی الجَنَّةِ ؛
پیامبر خدا به بادروج نگریستند و فرمودند: این ، حوک است . گویا که رستنگاه آن را در بهشت می‌نگرم .
المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 319 ، حدیث 2075
حدیث338
امام رضا علیه‌السلام:
- فِی البُقولِ: أفضَلُهَا . . . الهِندَباءُ ، وَالخَسُّ ؛
- درباره سبزی‌ها: بهترینِ آنها ، کاسنی و کاهو است .
الدعوات ، صفحه 159 ، حدیث 436
حدیث339
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم:
الهِندَباءُ سَیِّدُ البُقولِ ؛
کاسنی، مهتر همه سبزی‌هاست .
المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 313 ، حدیث 2049
حدیث340
امام صادق(علیه السلام) می فرمایند :
الخِلالُ بَعدَ الطَّعامِ ؛ یَشُدُّ اللِّثاتِ ، ویَجلِبُ الرِّزقَ ، ویُطَیِّبُ النَّکهَةَ؛
خلال کردن پس از [خوردن] غذا ، لثه‌ها را محکم می‌کند، روزی می‌آورد و بوی دهان را خوش می‌سازد.
إحقاق الحقّ ، جلد 12 ، صفحه 283
حدیث341
پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلّم) می فرمایند :
تَخَلَّلوا عَلی أثَرِ الطَّعامِ ؛ فَإِنَّهُ صِحَّةٌ لِلنّابِ وَالنَّواجِذِ ، ویَجلِبُ عَلَی العَبدِ الرِّزقَ؛
در پی غذا خوردن ، خلال کنید؛ چرا که مایه سلامت دندان‌های نیش و نواجد (آسیا) است و برای انسان ، جلب روزی می‌کند.
مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 331 ، حدیث 1061
حدیث342
قال الصادق - علیه السلام -:
من لم یاکل اللحم اربعین یوما ساء خلقه و من ساء خلقه فاذنوا فی اذنه ؛
کسی تا چهل روز گوشت نخورد بداخلاق می شود، وقتی که بداخلاق شد در گوش او اذان بگویید.
(من لایحضره الفقیه ، ج 1، ص 296)
حدیث343
قال رسول الله - صلی الله علیه وآله -:
یا علی !ان الوضوء قبل الطعام و بعده شفاء فی الجسد و یمن فی الرزق ؛
یا علی! قبل از غذا و بعد از غذا، وضو گرفتن ، شفای بدن و برکت در روزی است .
(بحارالانوار، ج 66، ص 356)
حدیث344
قال الصادق - علیه السلام -:
الوضوء قبل الطعام و بعده یذهبان الفقر؛
وضو پیش از غذا و بعد از غذا، فقر را از بین می برد.
(وسائل الشیعه ، ج 1، ص 256)
حدیث345
من شرب الخمر لم تقبل له صلاة اربعین لیلة فان عاد فاربعین لیلة من یوم شربها فان مات فی تلک الاربعین لیلة من غیر توبة سقاه الله یوم القیامة من طینة خبال ؛
کسی که شراب می نوشد نماز وی تا چهل شبانه روز مقبول نیست و اگر بار دیگر لب به شراب زد باز هم تا چهل شب و اگر بدون ((توبه )) در این اوقات بمیرد، خداوند متعال وی را از خاک فاسد سیراب خواهد ساخت .
(تفسیر القمی ، ج 1، ص 181)
حدیث346
قال علی - علیه السلام -:
و ایاکم و البطنة فانها مقساة للقلب و مکسلة عن الصلوة و مفسدة للحسد ؛
از پرخوری دوری کنید که موجب قساوت قلب و باعث کسالت از اقامه نماز و سبب تباهی بدن است .
(غررالحکم ، ص 80)
حدیث347
قال الباقر - علیه السلام -:
من شرب الخمر فسکر منها لم یقبل الله صلاته اربعین یوما فان ترک الصلاة فی هذه الایام ضوعف علیه العذاب لترک الصلاة ؛
کسی که شراب بنوشد و مست شود، تا چهل روز، نماز او قبول نیست ؛ پس اگر نمازی را در این روزها ترک کند، عقاب و کیفر وی نیز چند برابر است .
(ثواب الاعمال ، ص 551)
حدیث348
قال رسول الله - صلی الله علیه وآله -:
من عرف الله و عظمه منع فانه من الکلام و بطنه من الطعام و عنا نفسه بالصیام و القیام ؛
کسی که خدا را شناخت و به عظمتش پی برد، دهان خود را از سخن (بی مورد)، و شکم را از غذای حرام باز می دارد، و به استقبال سختی روزه و نماز جهت دریافت پاداش و جلب رضایت حق می شتابد.
(سفینة البحار، ج 2، ص 178)
حدیث349
پیامبراکرم صلی الله علیه و آله و سلّم می فرمایند:
الحِمیَةُ رَأسُ الدَّواءِ ، وَالمَعِدَةُ بَیتُ الدّاءِ ، وعَوِّدوا کُلَّ جِسمٍ مَا اعتادَ؛
پرهیز، سرآمد درمان، و معده، خانه درد است . هر بدنی را به همان که بدان خو می‌گیرد، عادت دهید .
الأحکام النبویّة ، جلد 2 ، صفحه 7
حدیث350
امام صادق علیه‌السلام می فرمایند:
شُربُ السَّویقِ بِالزَّیتِ یُنبِتُ اللَّحمَ ، ویَشُدُّ العَظمَ ، ویُرِقُّ البَشَرَةَ ، ویَزیدُ فِی الباهِ؛
خوردن سویق با روغن زیتون، گوشت می‌رویانَد، استخوان را استحکام می‌بخشد، پوست را نازک می‌کند و بر توان جنسی می‌افزاید .
الکافی، جلد 6، صفحه 306، حدیث 7
حدیث351
پیامبراکرم صلی الله علیه و آله و سلّم می فرمایند:
اللَّحمُ بِالبَیضِ یَزیدُ فِی الباءَةِ؛
گوشت با تخم‌مرغ ، بر توان جنسی می‌افزاید .
بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 273
حدیث352
امام کاظم علیه‌السلام می فرمایند:
مَن أکَلَ البَیضَ وَالبَصَلَ وَالزَّیتَ، زادَ فی جِماعِهِ، ومَن أکَلَ اللَّحمَ بِالبَیضِ، کَبُرَ عَظمُ وَلَدِهِ؛
هر کس تخم‌مرغ و پیاز و روغن زیتون بخورد، بر توان جنسی او افزوده شود و هر کس گوشت و تخم‌مرغ بخورد ، استخوان فرزندش درشت باشد .
بحار الأنوار ، جلد 10 ، صفحه 84 ، حدیث 41
حدیث353
امام صادق علیه‌السلام می فرمایند:
إنّ نَبِیّاً مِنَ الأَنبِیاءِ شَکا إلَی اللّه‌ِ عز و جل الضَّعفَ ، وقِلَّةَ الجِماعِ ، فَأَمَرَهُ بِأَکلِ الهَریسَةِ؛
یکی از پیامبران، از ضعف و کمیِ توان آمیزش به درگاه خداوند عز و جل اظهار ناراحتی کرد. خداوند، او را به خوردن حلیم، فرمان داد .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 319 ، حدیث 2
حدیث354
امام صادق علیه‌السلام می فرمایند:
إنَّ رَسولَ اللّه‌ِ صلی الله علیه و آله و سلّم شَکا إلی رَبِّهِ عز و جل وَجَعَ الظَّهرِ ، فَأَمَرَهُ بِأَکلِ الحَبِّ بِاللَّحمِ - یَعنِی الهَریسَةَ - ؛
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم به درگاه پروردگار خویش عز و جل از کمرْ درد نالید. خداوند به او فرمود که دانه با گوشت بخورد، یعنی هریسه .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 320 ، حدیث 3
حدیث355
پیامبراکرم صلی الله علیه و‌آله و سلّم می فرمایند:
أتانی جَبرَئیلُ علیه‌السلام فَأَمَرَنی بِأَکلِ الهَریسَةِ ، لِیَشتَدَّ ظَهری ، وأقوی بِها عَلی عِبادَةِ رَبّی؛
جبرئیل ، نزد من آمد و مرا به خوردن هریسه(هَلیم) ، فرمان داد تا پُشتم قوی شود و با آن ، توان بندگی پروردگار خویش بیابم .
المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 169 ، حدیث 1470
حدیث356
پیامبراکرم صلی الله علیه و آله و سلّم می فرمایند:
خَمسُ خِصالٍ تورِثُ البَرَصَ : النّورَةُ یَومَ الجُمُعَةِ ویَومَ الأَربَعاءِ، وَالتَوَضُّؤُ وَالاِغتِسالُ بِالماءِ الَّذی تُسَخِّنُهُ الشَّمسُ، وَالأَکلُ عَلَی الجَنابَةِ، وغِشیانُ المَرأَةِ فی أیّامِ حَیضِها، وَالأَکلُ عَلَی الشِّبَعِ؛
پنج چیز است که پیسی می‌آورَد: نوره کشیدن در روز جمعه و چهارشنبه؛ وضوگرفتن و غسل کردن با آبی که به آفتاب گرم شده است؛ خوردن درحال جنابت؛ آمیزش با زن در هنگام حائض بودنش؛ و خوردن در حال سیری .
الخصال، صفحه 270، حدیث 9
حدیث357
پیامبراکرم صلی الله علیه و آله و سلّم می فرمایند:
الأَکلُ عَلَی الشِّبَعِ یورِثُ البَرَصَ؛
خوردن از روی سیری، پیسی می‌آورد .
الأمالی للصدوق، صفحه 636، حدیث 854
حدیث358
امام علی علیه‌السلام می فرمایند:
إذَا اشتَری أحَدُکُم لَحماً فَلیُخرِج مِنهُ الغُدَدَ؛ فَإِنَّهُ یُحَرِّکُ عِرقَ الجُذامِ؛
هر گاه کسی از شما گوشت خرید، غدّه‌ها را از آن بیرون آورَد؛ زیرا آنها رگ جذام را تحریک می‌کنند.
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 254 ، حدیث 5
حدیث359
امام رضا علیه‌السلام می فرمایند:
اِستَکثِروا مِنَ اللُّبانِ وَاستَبقوهُ وَامضَغوهُ، وأحَبُّهُ إلَیَّ المَضغُ؛ فَإِنَّهُ یَنزِفُ بَلغَمَ المَعِدَةِ ویُنَظِّفُها،ویَشُدُّ العَقلَ،ویُمرِئُ الطَّعامَ؛
فراوان کُندُر بخورید، آن را در دهان نگه دارید و بِجَوید. برای من، جویدن آن، دوست‌داشتنی‌تر است؛ بلغمِ معده را می‌زداید و آن را تمیز می‌کند، عقل را استحکام می‌بخشد و غذا را می‌گوارَد.
مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 423 ، حدیث 1442
حدیث360
امام صادق علیه‌السلام می فرمایند:
نِعمَ الطَّعامُ الأَرُزُّ ؛ یُوَسِّعُ الأَمعاءَ، ویَقطَعُ البَواسیرَ، وإنّا لَنَغبِطُ أهلَ‌العِراقِ بَأَکلِهِمُ‌الأَرُزَّ وَالبُسرَ؛ فَإِنَّهُما یُوَسِّعانِ الأَمعاءَ، ویَقطَعانِ البَواسیرَ؛
برنج، خوب خوراکی است! روده‌ها را فراخ می‌کند و بواسیر را ریشه کن می‌سازد. ما بر مردم عراق ، غبطه می‌خوریم که برنج و خرما خرک می‌خورند. این دو، روده‌ها را فراخ می‌کنند و بواسیر را ریشه کن می‌سازند .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 341 ، حدیث 2
حدیث361
امام رضا علیه‌السلام می فرمایند:
یَنبَغی أن تَحذَرَ . . . أن تَجمَعَ فی جَوفِکَ البَیضَ وَالسَّمَکَ فی حالٍ واحِدَةٍ ؛ فَإِنَّهُما إذَا اجتَمَعا وَلَّدا القولَنجَ ، ورِیاحَ البَواسیرِ، ووَجَعَ الأَضراسِ؛
باید از این بپرهیزی که . . . تخم‌مرغ و ماهی را هم‌زمان در معده گِرد آوری؛ چون هر گاه این دو با یکدیگر گِرد آیند، قولنج، باد بواسیر و دندان‌درد به وجود می‌آورند .
بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 321
حدیث362
امام رضا علیه‌السلام می فرمایند:
أکلُ اللَّحمِ النِّیِّ یورِثُ الدُّودَ فِی البَطنِ؛
خوردن گوشت ناپخته ، در شکم ، کِرم ایجاد می‌کند .
بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 321
حدیث363
امام علی علیه‌السلام می فرمایند:
یا کُمَیلُ، لا توقِرَنَّ مَعِدَتَکَ طَعاما، ودَع فیها لِلماءِ مَوضِعا، ولِلرّیحِ مَجالاً، ولا تَرفَع یَدَکَ مِنَ الطَّعامِ إلاّ وأنتَ تَشتَهیهِ؛ فَإِن فَعَلتَ ذلِکَ فَأَنتَ تَستَمرِئُهُ ؛ فَإِنَّ صِحَّةَ الجِسمِ مِن قِلَّةِ الطَّعامِ وقِلَّةِ الماءِ؛
ای کمیل! مبادا معده‌ات را از خوراک، سنگین کنی. در آن، جایی برای آب و جایی برای باد وا گذار و هنگامی که هنوز به خوردن اشتها داری ، از غذا خوردن دست بکش،که اگر چنین کنی، غذا را گوارا خواهی یافت؛ چه، تندرستی، از کم خوردن و کم آشامیدن است .
تحف العقول ، صفحه 172
حدیث364
امام صادق علیه‌السلام می فرمایند:
الاِستِلقاءُ بَعدَ الشِّبَعِ : یُسمِنُ البَدَنَ ، ویُمرِئُ الطَّعامَ ، ویَسُلُّ الدّاءَ؛
به پشت دراز کشیدن پس از غذا خوردن، بدن را چاق می‌کند، غذا را گوارا می‌سازد و درد را [از درون انسان] بیرون می‌کند .
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 412 ، حدیث 9
حدیث365
پیامبراکرم صلی الله علیه و آله و سلّم می فرمایند:
إنَّ اللّه‌َ عز و جل أوحی إلی موسَی بنَ عِمرانَ أنِ ابدَأ بِالمِلحِ وَاختِم بِالمِلحِ ؛ فَإِنَّ فِی المِلحِ دَواءً مِن سَبعین داءً ، أهوَنُهَا الجُنونُ ، وَالجُذامُ ، وَالبَرَصُ ، ووَجَعُ الحَلقِ وَالأَضراسِ ، ووَجَعُ البَطنِ؛
خداوند عز و جل به موسی بن عمران ، وحی فرستاد که :غذا را با نمک ، آغاز کن و با نمک ، پایان ده ؛ چرا که در نمک ، درمان هفتاد درد است که کمترین آنها ، دیوانگی ، جذام ، پیسی ، گلودرد ، دندان‌درد و شکم درد باشد.
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 398 ، حدیث 21
حدیث366
امام حسین علیه‌السلام می فرمایند:
قالَ لی رَسولُ اللّه‌ِ صلی الله علیه و آله و سلّم : یا بُنَیَّ ، نَم عَلی قَفاکَ یَخمَص بَطنُکَ ، وَاشرَبِ الماءَ مَصّا یَمرَأکَ أکلُکَ؛
پیامبر خدا به من فرمودند: فرزندم! به پشت بخواب تا شکمت کوچک شود ، آب را به مکیدن بنوش تا خوردنت بر تو گوارا آید.
دعائم الإسلام ، جلد 2 ، صفحه 164 ، حدیث 59
حدیث367
امام صادق علیه‌السلام می فرمایند:
مَنْ غَسَلَ یَدَهُ قَبْلَ الطَّعَامِ وَبَعْدَهُ بُورِکَ لَهُ فِی أوَّلِهِ وَآخِرِهِ، وَعَاشَ مَاعَاشَ فِی سَعَةٍ، وَعُوفِیَ مِنْ بَلْوًی فِی جَسَدِهِ ؛
هر که قبل و بعد از غذا دستهایش را بشوید، در اول و آخر آن غذا به او برکت داده شود و تا زنده است در رفاه به سر برد و از بیماری جسمی در امان ماند .
المحجّه البیضاء : 3 / 6
حدیث368
امام حسن علیه‌السلام می فرمایند:
آداب سفره دوازده تاست که هر مسلمانی باید آنها رابداند : چهارتای آنها واجب است ، چهار تا سنّت (مستحب) و چهار تا از باب رعایت ادب می‌باشد . امّا آن چهارتا که واجبند : معرفت ، خشنودی ، نام خدا بر زبان آوردن و شکرگزاری . و آن چهار که سنّت است : دست شستن پیش از غذا خوردن ، نشستن بر طرف چپ (بدن) ، خوردن با سه انگشت و لیسیدن انگشتها . و امّا آن چهار که از باب رعایت ادب می‌باشد : خوردن از آنچه در جلوی توست ، کوچک گرفتن لقمه ، خوب جویدن غذا و کمتر نگاه کردن به صورت مردم .
وسائل الشیعه : 16 / 539 / 1
حدیث369
امام علی علیه‌السلام می فرمایند:
أقِرُّوا الحَارَّ حَتّی یَبْرَدَ ، فإنَّ رَسُولَ اللّه صلی الله علیه و آله و سلّم قُرِّبَ إلَیْهِ طَعَامٌ حَارٌّ فَقَالَ : أقِرُّوهُ حَتَّی یَبْرَدَ ، مَا کَانَ اللّه‌ُ عَزَّ وَجَلَّ لِیُطْعِمَنَـا النَّـارَ، وَالبَرَکَةُ فِی البَارِدِ .
غذای داغ را سرد کنید؛ زیرا غذای داغی در برابر پیامبر صلی الله علیه و آله و سلّم نهاده شد ، آن حضرت فرمودند : بگذارید تا سرد شود . خداوند به ما آتش نمی‌خوراند و برکت در غذای سرد است .
الکافی : 6 / 321 / 1
حدیث370
امام علی علیه‌السلام می فرمایند:
ابْدَؤوا بِالمِلْحِ فِی أوَّلِ طَعَامِکُمْ ، فَلَوْ یَعْلَمُ النَّاسُ مَا فِی المِلْحِ لاخْتَارُوُهُ عَلَی الدِّرْیَاقِ الُمجَرَّبِ .
غذایتان را با خوردن نمک آغاز کنید ؛ چه، اگر مردم می‌دانستند که نمک چه فوایدی دارد آن را بر پادزهر مجرَّب ترجیح می‌دادند .
وسائل الشیعة : 16 / 520 / 3
حدیث371
پیامبراکرم صلی الله علیه و آله و سلّم می فرمایند:
مَنْ أکَلَ وَذُو عَیْنَیْنِ یَنْظُرُ إلَیْهِ وَلَمْ یُواسِهِ ابْتُلِی بِدَاءٍ لاَ دَوَاءَ لَهُ .
هر که در حال خوردن غذا باشد و بیننده‌ای به او بنگرد و وی او را شریک غذای خود نکند به دردی بی‌درمان گرفتار آید.
تنبیه الخواطر : 1 / 47
حدیث372
پیامبراکرم صلی الله علیه و آله و سلّم می فرمایند:
کُلْ وَأنتَ تَشْتَهِی ، وَأمْسِکْ وَأنتَ تَشْتَهِی؛
وقتی اشتها داری غذا بخور و هنوز اشتها داری دست از خوردن بشوی .
بحار الأنوار : ج 62 / 290
حدیث373
پیامبراکرم صلی الله علیه و آله و سلّم می فرمایند:
کُلْ وَأنتَ تَشْتَهِی ، وَأمْسِکْ وَأنتَ تَشْتَهِی .
وقتی اشتها داری غذا بخور و هنوز اشتها داری دست از خوردن بشوی .
بحار الأنوار : ج 62 / 290
حدیث374
پیامبراکرم صلی الله علیه و آله و سلّم می فرمایند:
أفضَلُکُم مَنزِلَةً عندَاللّه تعالی أطوَلُکُم جُوعا وتَفَکُّرا، وأبغَضُکُم إلَی اللّه تعالی کُلُّ نَؤومٍ وأکُولٍ وشَروبٍ .
بلند پایه‌ترین شما نزد خداوند متعال کسی است که مدتهای طولانی‌تری گرسنگی بکشد و به تفکّر بپردازد و منفورترین شما نزد خداوند متعال هر آن کسی است، که پرخواب و پرخور و پرنوش باشد .
تنبیه الخواطر : 1/100
حدیث375
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
القَلبُ یَتَحمّلُ الحِکمَةَ عند خُلُوِّ البَطْنِ ، القَلبُ یَمُجُّ الحِکمَةَ عند امْتِلاءِ البَطْنِ .
آن گاه که معده خالی باشد ، دل حکمت را می‌پذیرد؛ زمانی که معده پر باشد دل حکمت را بیرون می‌افکند .
تنبیه الخواطر : 2 / 119
حدیث376
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
و اکلی ضیفک فإنّ الضّیف یستحیی أن یأکل وحده؛
همراه مهمان خویش غذا خور زیرا مهمان شرم دارد که تنها غذا خورد.
نهج الفصاحه
حدیث377
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
نصف ما یحفر لامّتی من القبور من العین و المعده؛
یک نیمه قبرها که برای امت من حفر می شود از چشم بد و پرخوری است.
نهج الفصاحه
حدیث378
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
المعده بیت الدّاء و الحمیه رأس کلّ دواء؛
معده خانه مرض است و پرهیز سر آمد دواهاست.
نهج الفصاحه
حدیث379
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
من شرب خمرا خرج نور الإیمان من جوفه؛
هر که شراب نوشد نور ایمان از ضمیرش برود.
نهج الفصاحه
حدیث380
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
من شرب الخمر أتی عطشان یوم القیمه؛
هر که شراب نوشد روز قیامت تشنه بیارندش.
نهج الفصاحه
حدیث381
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
من أطعم مریضا شهوته أطعمه اللَّه من ثمار الجنّه؛
هر که غذای دلخواه مریضی را به او بخوراند خدا از میوه های بهشت به او بخوراند.
نهج الفصاحه
حدیث382
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
من قلّ طعمه صحّ بدنه و من کثر طعمه سقم بدنه و قسا قلبه؛
هر کس کم خورد سالم ماند و هر که بسیار خورد تنش بیمار و دلش سخت گردد.
نهج الفصاحه
حدیث383
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
من تعوّد کثره الطّعام و الشّراب قسا قلبه؛
هر که به پرخوری عادت کند، دلش سخت شود.
نهج الفصاحه
حدیث384
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
لا تمیتوا القلوب بکثره الطّعام و الشّراب فإنّ القلب یموت کالزّرع إذا کثر علیه الماء؛
دلهای خویش را به کثرت خوردن و نوشیدن نمیرانید که دل چون زراعت است وقتی آب آن زیاد شد خواهد مرد.
نهج الفصاحه
حدیث385
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
لا تشربوا الخمر فإنّها مفتاح کلّ شرّ؛
شراب منوشید که کلید همه بدی هاست.
نهج الفصاحه
حدیث386
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
لن یزال العبد فی فسحه من دینه ما لم یشرب الخمر و إذا شربها خرق اللَّه عنه ستره و کان الشّیطان ولیّه و سمعه و بصره یسوقه إلی کلّ شرّ و یصرفه عن کلّ خیر؛
بنده تا شراب ننوشد عرصه دین بر او گشاده باشد و چون بنوشد پرده خدا از او بدرد و شیطان یار و گوش و چشم او شود و او را بسوی بدی ها براند و از نیکیها منصرف کند.
نهج الفصاحه
حدیث387
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
کلوا جمیعا و لا تفرّقوا فإنّ طعام الواحد یکفی الأثنین و طعام الأثنین یکفی الثّلاثه و الأربعه کلوا جمیعا و لا تفرّقوا فإنّ البرکه مع الجماعه؛
با هم غذا خورید و پراکنده مشوید که غذای یکی برای دو تن کافی است و غذای دو تن برای سه تن و چهار تن کافی است، با هم غذا خورید و پراکنده مشوید که برکت قرین جماعت است.
نهج الفصاحه
حدیث388
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
کلوا الزّیت و أدهنوا به فإنّه من شجره مبارکه؛
زیتون خورید و با آن روغن کاری کنید که از درخت مبارک است.
نهج الفصاحه
حدیث389
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
کبر مقتا عند اللَّه الأکل من غیر جوع و النّوم من غیر سهر و الضّحک من غیر عجب؛
خوردن بی گرسنگی و خواب بدون خستگی و خنده بی شگفت نزد خدا به سختی منفور است.
نهج الفصاحه
حدیث390
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
علیکم بالزّبیب فإنّه یکثف المرّه و یذهب بالبلغم و یشدّ العصب و یذهب بالعیاء و یحسن الخلق و یطیب النّفس و یذهب بالهمّ؛
مویز خورید که صفرا را غلیظ کند و بلغم را ببرد و عصب را قوی کند و کند ذهنی را ببرد و خلق را نیکو کند و جان را پاک دارد و غم را ببرد.
نهج الفصاحه
حدیث391
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
الطّاعم الشّاکر بمنزله الصّائم الصّابر؛
غذا خور شکرگزار چون روزه دار صبور است.
نهج الفصاحه
حدیث392
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
شرّ الناس من أکل وحده و منع رفده و جلد عبده و شرّ منه من لا یقیل عثره و لا یقبل معذره و شرّ منه من لا یرجی خیره و لا یؤمن شرّه؛
بدترین مردم آن کس است که تنها غذا خورد و رسیده خویش را بی نصیب کند و بنده خویش را بزند و بدتر از او کسی است که خطائی را نبخشد و عذری نپذیرد و بدتر از او کسی است که به خیرش امید نیست و از شرش امان نیست.
نهج الفصاحه
حدیث393
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
شارب الخمر کعابد وثن؛
شراب خوار مانند بت پرست است.
نهج الفصاحه
حدیث394
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
تعشّوا و لو بکفّ من حشف فإنّ ترک العشاء مهرمه؛
شام بخورید اگر چه مشتی خرمای پست باشد زیرا شام نخوردن مایه ضعف و پیری است.
نهج الفصاحه
حدیث395
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
تداووا بألبان البقر فإنّی أرجوا أن یجعل اللَّه فیها شفاء فإنّها تأکل من کلّ الشّجر؛
با شیر گاو مداوا کنید زیرا من امیدوارم که خدا در آن شفا قرار داده باشد زیرا از همه درختان می چرد.
نهج الفصاحه
حدیث396
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
البطانه تقسی القلب؛
پرخوری دل را سخت می کند.
نهج الفصاحه
حدیث397
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
برّدوا طعامکم یبارک لکم فیه؛
غذای خود را سرد کنید تا برکت یابد.
نهج الفصاحه
حدیث398
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
بئس الطّعام طعام العرس یطعمه الأغنیاء و یمنعه المساکین؛
چه بد است غذای عروسی که ثروتمندان از آن بخورند و فقیران محروم مانند.
نهج الفصاحه
حدیث399
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ للطّاعم الشّاکر من الأجر مثل ما للصّائم الصّابر؛
پاداش آن که غذا می خورد و شکر می گزارد مانند روزه دار صبور است.
نهج الفصاحه
حدیث400
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ اللَّه لیرضی عن العبد أن یأکل الأکله فیحمده علیها أو یشرب الشّربه فیحمده علیها؛
خداوند از بنده خشنود می شود به اینکه غذا بخورد و خدا را سپاس گزارد، یا آب بیاشامد و خدا را سپاس گزارد.
نهج الفصاحه
حدیث401
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
إنّ أطیب طعامکم ما مسّته النّار؛
بهترین غذاهای شما آن است که به آتش پخته شود.
نهج الفصاحه
حدیث402
پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
أکرموا الخبز فإنّ اللَّه أنزله من برکات السّماء و أخرجه من برکات الأرض؛
نان را گرامی شمارید زیرا خداوند آن را از برکات آسمان فرو فرستاده و از برکات زمین بیرون آورده است.
نهج الفصاحه
حدیث403
پیامبراکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
اجتنبوا الخمر فإنّها مفتاح کلّ شرّ؛
از شراب بگریزید که کلید همه بدیهاست.
نهج الفصاحه
حدیث404
قالَ الاْمامُ علی - علیه السلام - :
مَنْ شَرِبَ مِنْ سُؤْرِ أخیهِ تَبَرُّکاً بِهِ، خَلَقَ اللّهُ بَیْنَهُما مَلِکاً یَسْتَغْفِرُ لَهُما حَتّی تَقُومَ السّاعَةُ ؛
امام علی - علیه السلام - فرمودند:
کسی که دهن خورده برادر مؤمنش را به عنوان تبرّک میل نماید، خداوند متعال ملکی را مأمور می گرداند تا برای آن دو نفر تا روز قیامت طلب آمرزش و مغفرت نماید.
اختصاص شیخ مفید، ص 189
حدیث405
قالَ الاْمامُ علی - علیه السلام - :
کُلُوا ما یَسْقُطُ مِنَ الْخوانِ فَإنَّهُ شِفاءٌ مِنْ کُلِّ داء بِإذْنِ اللّهِ عَزَّوَجَلَّ، لِمَنْ اَرادَ أنْ یَسْتَشْفِیَ بِهِ ؛
امام علی - علیه السلام - فرمودند:
آنچه اطراف ظرف غذا و سفره می ریزد جمع کنید و بخورید، که همانا هرکس آن ها را به قصد شفا میل نماید، به اذن حق تعالی شفای تمام دردهای او خواهد شد.
مستدرک الوسائل، ج 16، ص 291، ح 19920
حدیث406
قالَ الاْمامُ علی - علیه السلام - :
أطْعِمُوا صِبْیانَکُمُ الرُّمانَ، فَإنَّهُ اَسْرَعُ لاِلْسِنَتِهِمْ ؛
امام علی - علیه السلام - فرمودند:
به کودکان خود انار بخورانید تا زبانشان بهتر و زودتر باز شود.
امالی طوسی، ج 1، ص 372
حدیث407
قال رَسُولُ اللّهِ - صلی الله علیه وآله - :
لا تُشْبِعُوا، فَیُطْفأ نُورُ الْمَعْرِفَةِ مِنْ قُلُوبِکُمْ؛
رسول خدا - صلی الله علیه و آله - فرمودند:
شکم خود را از خوراک سیر و پر مگردانید، چون که سبب خاموشی نور عرفان و معرفت ـ در افکار و ـ قلب هایتان می گردد.
مستدرک الوسائل، ج 16، ص 218، ح 19646
حدیث408
قال رَسُولُ اللّهِ - صلی الله علیه وآله - :
مَنْ قَلَّ طَعامُهُ، صَحَّ بَدَنُهُ، وَ صَفا قَلْبُهُ، وَ مَنْ کَثُرَ طَعامُهُ سَقُمَ بَدَنُهَ وَ قَسا قَلْبُهُ؛
رسول خدا - صلی الله علیه و آله - فرمودند:
هر که خوراکش کمتر باشد بدنش سالم و قلبش با صفا خواهد بود، و هر کس خوراکش زیاد باشد امراض جسمی بدنش و کدورت، قلبش را فرا خواهد گرفت.
بحارالأنوار، ج 59، ص 268، ح 53
حدیث409
قال رَسُولُ اللّهِ - صلی الله علیه وآله - :
مَنْ وَجَدَ کَسْرَةً اَوْ تَمْرَةً فَأکَلَهَا لَمْ یُفارِقْ جَوْفَهُ حَتّی یَغْفِرَاللّهُ لَهُ؛
رسول خدا - صلی الله علیه و آله - فرمودند:
هر کس تکّه ای نان یا دانه ای خرما در جائی ببیند، و آن را بردارد و میل کند، مورد رحمت و مغفرت خداوند قرار می گیرد.
بحارالأنوار، ج 63، ص 430، ح 12
حدیث410
امام صادق علیه‌السلام می فرمایند:
شُربُ السَّویقِ بِالزَّیتِ یُنبِتُ اللَّحمَ ، ویَشُدُّ العَظمَ ، ویُرِقُّ البَشَرَةَ ، ویَزیدُ فِی الباهِ؛
خوردن سویق با روغن زیتون، گوشت می‌رویانَد، استخوان را استحکام می‌بخشد، پوست را نازک می‌کند و بر توان جنسی می‌افزاید .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 306 ، حدیث 7
حدیث411
پیامبراکرم صلی الله علیه و آله و سلّم می فرمایند:
الأَکلُ عَلَی الشِّبَعِ یورِثُ البَرَصَ؛
خوردن از روی سیری، پیسی می‌آورد.
الأمالی للصدوق، صفحه 636، حدیث 854
حدیث412
امام علی علیه‌السلام می فرمایند:
إذَا اشتَری أحَدُکُم لَحماً فَلیُخرِج مِنهُ الغُدَدَ؛ فَإِنَّهُ یُحَرِّکُ عِرقَ الجُذامِ؛
هر گاه کسی از شما گوشت خرید، غدّه‌ها را از آن بیرون آورَد؛ زیرا آنها رگ جذام را تحریک می‌کنند.
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 254 ، حدیث 5
حدیث413
امام رضا علیه‌السلام می فرمایند:
اِستَکثِروا مِنَ اللُّبانِ وَاستَبقوهُ وَامضَغوهُ، وأحَبُّهُ إلَیَّ المَضغُ؛ فَإِنَّهُ یَنزِفُ بَلغَمَ المَعِدَةِ ویُنَظِّفُها، ویَشُدُّ العَقلَ، ویُمرِئُ الطَّعامَ .
فراوان کُندُر بخورید، آن را در دهان نگه دارید و بِجَوید. برای من ، جویدن آن ، دوست‌داشتنی‌تر است؛ بلغمِ معده را می‌زداید و آن را تمیز می‌کند، عقل را استحکام می‌بخشد و غذا را می‌گوارَد.
مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 423 ، حدیث 1442
حدیث414
امام رضا علیه‌السلام می فرمایند:
یَنبَغی أن تَحذَرَ . . . أن تَجمَعَ فی جَوفِکَ البَیضَ وَالسَّمَکَ فی حالٍ واحِدَةٍ ؛ فَإِنَّهُما إذَا اجتَمَعا وَلَّدا القولَنجَ ، ورِیاحَ البَواسیرِ، ووَجَعَ الأَضراسِ .
باید از این بپرهیزی که . . . تخم‌مرغ و ماهی را هم‌زمان در معده گِرد آوری؛ چون هر گاه این دو با یکدیگر گِرد آیند، قولنج، باد بواسیر و دندان‌درد به وجود می‌آورند .
بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 321
حدیث415
امام صادق علیه‌السلام می فرمایند:
السَّویقُ یُنبِتُ اللَّحمَ ، ویَشُدُّ العَظمَ؛
سویق ، گوشت می‌رویاند و استخوان را استحکام می‌بخشد .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 305 ، حدیث 3 66
حدیث416
امام باقرعلیه‌السلام می فرمایند:
ما أعظَمَ بَرَکَةَ السَّویقِ ! إذا شَرِبَهُ الإِنسانُ عَلَی الشِّبَعِ أمرَأَهُ وهَضَمَ الطَّعامَ ، وإذا شَرِبَهُ الإِنسانُ عَلَی الجوعِ أشبَعَهُ ، ونِعمَ الزَّادُ فِی السَّفَرِ وَالحَضَرِ السَّویقُ؛
سویق، چه قدر پُربرکت است! اگر انسان در حالی که سیر است ، آن را بخورد ، غذا را گوارش می‌دهد و اگر در حالی که گرسنه است ، بخورد ، او را سیر می‌سازد . سویق ، چه نیکو توشه‌ای در سفر و در حضر است !
بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 278 ، حدیث 13
حدیث417
امام صادق علیه‌السلام می فرمایند:
السَّویقُ یَهضِمُ الرُّؤوسَ؛
سویق،کلّه‌پاچه را هضم می‌کند .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 306 ، حدیث 10
حدیث418
امام علی علیه‌السلام می فرمایند:
من‌کانَت هِمَّتُهُ ما یَدخُلُ بَطنَهُ ، کانَت قِیمَتُهُ ما یَخرُجُ مِنهُ؛
هر که هــمّ و غـمّش چیزی بـاشد که وارد شکمش می‌شود ، ارزشش به اندازه همان چیزی است که از شکمش خارج می‌شود .
غرر الحکم : 8830
حدیث419
امام صادق علیه‌السلام می فرمایند:
لاَ تَدَعُوا آنِیَتَکُمْ بِغَیْرِ غِطَاءٍ ؛ فإنَّ الشَّیْطَانَ إذَا لَمْ تُغَطَّ الآنِیَةُ بَزَقَ فِیها ، وَأخَذَ مِمَّا فِیهَا مَا شَاءَ؛
ظرفهای خود را بدون در پوش نگذارید ؛ زیرا هر گاه روی ظرفها پوشیده نباشد ، شیطان در آنها آب دهان می‌اندازد و هر چه بخواهد از آنها بر می‌دارد .
مستدرک الوسائل : 8 / 295 / 9485
حدیث420
قِلَّةُ الغِذاءِ أکرَمُ لِلنَّفسِ ، وأدوَمُ لِلصِّحَّةِ .
کم‌خوری، مایه گرامی داشتن بیشترِ خویش است و سلامت را بیشتر استمرار می‌بخشد .
غرر الحکم ، حدیث 6819
حدیث421
امام علی علیه‌السلام :
قِلَّةُ الأَکلِ یَمنَعُ کَثیراً مِن أعلالِ الجِسمِ .
کم‌خوری ، مانع بسیاری از بیماری‌های جسم می‌شود .
غرر الحکم ، حدیث 6768
حدیث422
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
إنَّ أهلَ البَیتِ لَیَقِلُّ طُعمُهُم ؛ فَتَستَنیرُ بُیوتُهُم .
ساکنان یک خانه ، در اثر کم خوردن غذا ، خانه‌شان نورانی می‌گردد .
کنز العمّال ، جلد 3 ، صفحه 391
حدیث423
امام صادق علیه‌السلام می فرمایند:
الاَکْلُ عِندَ اَهلِ المُصیبَةِ مِن عَمَلِ الجاهِلیَّةِ وَ السُّنَّةُ البَعْثُ اِلَیْهِم بِالطَّعامِ؛
غذا خوردن نزد مصیبت‌زدگان و با خرج آنان، از رفتارهای جاهلیت است و سنّت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله فرستادن غذا برای مصیبت‌زدگان است.
من لایحضره الفقیه، ج 1، ص 182.
حدیث424
امام کاظم علیه‌السلام می فرمایند:
اِنَّ رَسولَ اللّه‌ِ صلی‌الله‌علیه‌و‌آله کانَ اِذا اَتاهُ الضَّیْفُ اَکَلَ مَعَهُ وَ لَمْ یَرْفَعْ یَدَهُ مِنَ الْخِوانِ حَتّی یَرْفَعَ الضَّیْفُ یَدَهُ؛
رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله هرگاه میهمان داشتند، با او غذا می‌خوردند و دست از سفره و غذا نمی‌کشیدند، تا آن‌که میهمان دست از غذا خوردن بکشد.
کافی، ج 6، ص 286 .
حدیث425
پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله :
مَنْ قَلَّ طَعْمُهُ صَحَّ بَدَنُهُ وَ مَنْ کَثُرَ طَعْمُهُ سَقُمَ بَدَنُهُ وَ قَسا قَلْبُهُ؛
هر کس کم بخورد، سالم می‌ماند و هر کس زیاد بخورد تنش بیمار می‌شود و قساوت قلب پیدا می‌کند.
نهج الفصاحه، ح 2779.
حدیث426
امام رضا علیه‌السلام می فرمایند :
کَثْرَةُ اَکْلِ الْبَیْضِ وَ اِدْمانُهُ یورِثُ الطُّحالَ وَ ریاحا فی رَأسِ الْمَعِدَةِ وَ الاِْمْتِلاءُ مِنَ الْبَیْضِ الْمَسْلوقِ یورِثُ الرَّبوَ وَ الاِْبْتِهارَ؛
زیاد خوردن تخم مرغ و معتاد شدن به آن، بیماری ورم طحال می‌آورد و ایجاد کننده بادهایی در سرِ معده است و زیاد خوردن تخم‌مرغ آب پز، نفَس تنگی و نفَس بریدگی می‌آورد.
بحارالأنوار، ج 59، ص 321 .
حدیث427
از امام صادق علیه‌السلام درباره تره پرسیدند، فرمودند:
آن را بخورید، چرا که در آن، چهار ویژگی است: دهان را خوشبو می‌کند، بادها را از بدن می‌برد، بواسیر را ریشه کن می‌کند، و برای کسی که پیوسته بخورد، مایه ایمنی از جذام است.
کافی، ج 6، ص 365، ح 4 .
حدیث428
امام صادق علیه‌السلام :
اَلْجَزَرُ اَمانٌ مِنَ القُولَنْجِ وَ الْبَواسیرِ وَ یُعینُ عَلَی الجِماعِ؛
هویج، مایه ایمنی از قولنج و بواسیر است و آمیزش جنسی را تقویت می‌کند.
کافی، ج 6 ، ص 372، ح 2
حدیث429
امام صادق علیه‌السلام می فرمایند :
نِعْمَ اللُّقْمَةُ الْجُبْنُ، تُعْذِبُ الْـفَمَ وَ تُطَیِّبُ النَّـکْهَةَ وَ تَهْضِمُ ما قَبْلَهُ وَ تُشَهِّی الطَّعامَ؛
چه خوب لقمه‌ای است پنیر، دهان را تر و تازه و خوشبو می‌کند، غذای قبلی را هضم و غذا را مطبوع می‌سازد.
بحارالأنوار، ج 63، ص 105، ح 11 .
حدیث430
مردی به امام صادق علیه‌السلام گفت: فدایت شوم! در بدنم احساس ضعف می‌کنم. امام علیه‌السلام به او فرموند: شیربخور، چرا که گوشت می‌رویاند و استخوان را محکم می‌کند.
کافی، ج 6، ص 336، ح 7.
حدیث431
پیامبراکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله و سلم می فرمایند :
کندر بخورید؛ زیرا همان‌طور که انگشت، عرق را از پیشانی پاک می‌کند، کندر هم سوزش قلب را می‌برد و کمر را محکم و عقل را زیاد می‌کند و ذهن را ذکاوت و چشم را جلا می‌بخشد و فراموشی را از میان می‌برد.
طب النبی صلی‌الله‌علیه‌و‌آله ، ص 6.
حدیث432
امام صادق علیه‌السلام می فرمایند :
اَلْبَصَلُ یَذْهَبُ بِالنَّصَبِ وَ یَشُدُّ الْعَصَبَ وَ یَزیدُ فِی الْخُطی وَ یَزیدُ فِی الْماءِ وَ یَذْهَبُ بِالحُمَّی؛
پیاز، خستگی را می‌برد، اعصاب را قوی می‌کند، قدم‌ها را چاپک و نیروی جنسی را زیاد می‌کند و تب را می‌برد.
کافی، ج 6، ص 374، ح 2 .
حدیث433
امام صادق علیه‌السلام می فرمایند :
اَطْعِمُوا الْمَبطونَ خُبزَ الاَْرُزِّ، فَما دَخَلَ جَوْفَ الْمَبطونِ شَیْ‌ءٌ اَنْفَعُ عَنْهُ، اَما اِنَّهُ یَدْبَغُ الْمَعِدَةَ وَ یَسُلُّ الدّاءَ سَلاًّ ؛
به کسی که دل درد (اسهال)، دارد نان برنجی بدهید، چرا که برای دل درد چیزی مفیدتر از آن نیست. بدانید که آن، معده را پاک و درد را کاملاً آرام می‌کند.
کافی، ج 6، ص 305، ح 2 .
حدیث434
امام رضا علیه‌السلام می فرمایند:
جماع پی‌درپی بدون غسل باعث جنون فرزند می‌شود. زیاد خوردن تخم مرغ و استمرار بر آن، باعث بیماری طحال و گاز معده می‌شود.
طب الرضا، ص 75.
حدیث435
امام رضا علیه‌السلام می فرمایند:
انباشته کردن شکم از تخم مرغ آب‌پز باعث گرفتگی قلب و تنگی نفس می‌شود.
طب الرضا، ص 75.
حدیث436
امام رضا علیه‌السلام می فرمایند:
زیاد خوردن گوشت حیوانات وحشی (حلال گوشت) و گاو باعث تغییر (به‌هم‌ریختگی) عقل و سرگردانی فهم و کندذهنی و فراموشی می‌شود.
طب الرضا، ص 75.
حدیث437
پیامبراکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله و سلم می فرمایند :
عَلَیْکُمْ بِالاْءِهلیلَجَ الاَْسْوَدَ فَاِنَّهُ مِنْ شَجَرَةِ الْجَنَّةَ وَ طَعْمُهُ مُرٌّ و فیهِ شِفاءٌ مِنْ کُلِّ داءٍ؛
هلیله سیاه بخورید، که از درختان بهشت است. مزه آن تلخ است ولی شفای هر دردی است.
طب النبی، ص 31 .
حدیث438
امام صادق علیه‌السلام می فرمایند:
لَوْ یَعْلَمُ النّاسُ ما فِی التُّفّاحِ، ماداوَوْا مَرضاهُمْ اِلاّ بِهِ، اَلا وَ اِنَّهُ اَسْرَعُ شَیْ‌ءٍ مَنْفَعَةً لِلْفُؤادِ خاصَّةً وَ اِنَّهُ نَضوحَةٌ؛
اگر مردم می‌دانستند چه خواصی در سیب وجود دارد، بیماران خود را تنها با آن درمان می‌کردند. سیب سریع‌تر از هر چیزی به قلب فایده می‌رساند؛ به‌ویژه آن‌که خوشبو کننده است.
طب الائمّة، ص 135 .
حدیث439
امام علی علیه‌السلام می فرمایند:
مَنْ غَرَسَ فی نَفْسِهِ مَحَبَّةَ اَنواعِ الطَّعامِ، اِجْتَنی ثِمارَ فُنونِ الاَْسْقامِ ؛
هر کس در دل خود، نهال علاقه به غذاهای گوناگون را بکارد، محصول بیماری‌های گوناگون از آن می‌چیند.
غررالحکم، ح 9219 .
حدیث440
پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله و سلم می فرمایند :
هر غذایی که بر آن نام خدا برده نشود، درد است و هیچ برکتی در آن نیست و کفاره نبردن نام خدا این است که چنانچه سفره پهن است، نام خدا را ببری و به خوردن غذا ادامه دهی.
تاریخ دمشق، ج 60، ص 325 .
حدیث441
امام رضا علیه‌السلام می فرمایند:
خداوند تبارک و تعالی هیچ خوردنی و نوشیدنی را حلال نکرده است مگر آن‌که در آن سود و صلاحی بوده و هیچ خوردنی و نوشیدنی را حرام ننموده، مگر آن‌که در آ ن زیان و نابودی و فسادی بوده است، پس هر چیز سودمندی نیرو بخش جسم، که باعث تقویت بدن است حلال شده است و هر چیزی که قوای جسمانی را از بین ببرد و یا موجب مرگ شود حرام است.
مستدرک الوسائل، ج 16، ص 333، ح 2 .
حدیث442
امام علی علیه‌السلام می فرمایند :
أَکْلُ السَّفَرْجَلِ قُوَّةٌ لِلْقَلْبِ الضَّعیفِ وَهُوَ یُطَیِّبُ الْمِعْدَةَ وَ یُذَکِّی الْفُؤادَ وَ یُشَجِّعُ الْجَبانَ وَ یُحَسِّنُ الْوَلَدَ؛
خوردن بِه، قلب ضعیف را قوی، معده را پاک، ترسو را شجاع و فرزند را زیبا می‌کند.
تحف العقول، ص 101.
حدیث443
امام علی علیه‌السلام :
کُلُوا التُّفّاحَ فَاِنَّهُ یَدْبَغُ المَعِدَةَ؛
سیب بخورید، چرا که معده را پاک می‌کند.
کافی، ج 6، ص 357، ح 11.
حدیث444
پیامبراکرم صلی الله علیه وآله و سلم می فرمایند :
مَنْ اَحَبَّ اَنْ یُحِبّهُ اللَّهُ وَ رَسولُهُ فَلْیَاْکُلْ مَع ضَیفِهِ؛
هر کس دوست دارد که خدا و رسولش او را دوست داشته باشند، با میهمان خود غذا بخورد.
تنبیه الخواطر، ج 2، ص 116 .
حدیث445
پیامبراکرم صلی الله علیه وآله و سلم می فرمایند :
طَعامُ السَّخیِّ دَواءٌ وَ طَعامُ الشَّحیحِ داءٌ؛
غذای سخاوتمند، داروست و غذای بخیل، درد.
بحارالأنوار، ج 71 ، ص 357، ح 22.
حدیث446
امام رضا علیه السلام می فرمایند :
اَلسَّخیُّ یَأکُلُ مِن طَعامِ النَّاسِ لِیَاْکُلوا مِنْ طَعامِهِ ، وَ البَخیلُ لا یَاْکُلُ مِنْ طَعامِ النَّاسِ لِئَلّا یَأکُلوا مِنْ طَعامِهِ؛
سخاوتمند، از غذای مردم می‌خورد، تا مردم از غذای او بخورند، اما بخیل از غذای مردم نمی‌خورد تا آنها نیز از غذای او نخورند.
عیون اخبار الرضا، ج 1، ص 15، ح 26.
حدیث447
امام رضا علیه السلام می فرمایند :
شُرْبُ الْماءِ الْبارِدِ عَقیبَ الشَّیْ‌ءِ الحارِّ وَ عَقیبَ الحَلاوَةِ یَذْهَبُ بِالاَْسْنانِ... وَ مَنْ اَرادَ اَلاّ یَفْسُدَ اَسْنانُهُ فَلا یَأکُلْ حُلْوا اِلاّ بَعْدَ کَسْرَةِ خُبزٍ؛
خوردن آب سرد بعد از چیزهای گرم و شیرینی، دندان‌ها را از بین می‌برد ... هر کس می‌خواهد دندان‌هایش فاسد نشود، شیرینی نَخورد، مگر پس از خوردن لقمه‌ای نان.
بحارالأنوار، ج 62، ص 321، ح 325.
حدیث448
امام صادق علیه السلام می فرمایند :
نِعْمَ الطَّعامُ الزَّیْتُ یُطَیِّبُ النَّکْهَةَ وَیَذْهَبُ بِالْبَلْغَمِ وَیُصْفِی اللَّوْنَ وَیَشُدُّ الْعَصَبَ وَیَذْهَبُ بِالْوَصَبِ وَیُطْفِئُ الْغَضَبَ؛
زیتون غذای خوبی است، دهان را خوشبو می‌کند، بلغم را از بین می‌برد، رنگ پوست را صفا می‌بخشد، اعصاب را محکم می‌کند، مرض را می‌برد و خشم را خاموش می‌کند.
مکارم الاخلاق، ص 190.
حدیث449
امام صادق علیه السلام می فرمایند :
اَلْخِلالُ بَعْدَ الطَّعامِ، یَشُدُّ اللِّثاتِ وَ یَجْلِبُ الرِّزْقَ وَ یُطَیِّبُ النَّـکْهَةَ؛
خلال کردن بعد از غذا، لثه‌ها را محکم، روزی را زیاد و دهان را خوشبو می‌کند.
احقاق الحق، ج 12، ص 283 .
حدیث450
امام صادق علیه السلام می فرمایند :
... وَ السَّعْتَرُ وَ الْمِلحُ... یُطَیِّبانِ النَّـکْهَةَ؛
آویش و نمک، دهان را خوشبو می‌کنند.
مکارم الاخلاق، ج 1، ص 416، ح 1410.
حدیث451
امام صادق علیه السلام می فرمایند :
کانَ رَسولُ اللّه‌ِ صلی الله علیه و آله اِذا اَفْطَرَ بَدَاَ بِحَلْواءَ یُفْطِرُ عَلَیْها، فَاِنْ لَمْ یَجِدْ فَسُکَّرَةٍ اَو تَمَراتٍ، فَاِذا اَعوَزَ ذلِکَ کُلَّهُ فَماءٍ فاتِرٍ وَ کانَ یَقولُ: یُنَقِّی الْمَعِدَةَ وَ الْکَبِدَ وَ یُطَیِّبُ النَّـکْهَةَ وَ الْفَمَ وَ یُقَوِّی الاَْضْراسَ... ؛
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله با حلوا افطار می‌کردند و اگر حلوا نبود، با چیز شیرین دیگر و یا چند دانه خرما و اگر نبود، با آب گرم و می‌فرمودند: آب گرم معده و جگر را پاک، دهان را خوشبو و دندان‌ها را تقویت میکند.
کافی، ج 4، ص 152، ح 4.
حدیث452
امام صادق علیه السلام می فرمایند :
مَنْ اَصابَهُ ضَعْفٌ فی قَلْبِهِ اَو بَدَنِهِ فَلْیَأکُلْ لَحْمَ الضَّأنِ بِاللَّبَنِ فَاِنَّهُ یُخْرِجُ مِنْ اَوصالِهِ کُلَّ داءٍ وَ غائِلَةٍ وَ یُقَّوی جِسْمَهُ وَ یَشُدُّ لِثَـتَهُ؛
هر کس به ضعفی در قلب یا بدن خویش گرفتار شد، باید گوشت گوسفند با شیر بخورد، چرا که این خوراک، هر درد و بلایی را از اندام وی بیرون می‌بَرَد و تن او را تقویت و لثه‌اش را محکم می‌کند.
محاسن، ج 2، ص 259، ح 1819 .
حدیث453
امام صادق علیه السلام می فرمایند :
ما أَدَرْتَ عَلَیْهِ لِسانَکَ فَأَخْرَجْتَهُ فَابْلَعْهُ وَما أَخْرَجْتَهُ بِالْخَلالِ فَارْمِ بِهِ؛
بعد از غذا زبان را دور دهان بگردان، هرچه با زبان درآمد فرو ببر، و آنچه را با خلال بیرون آوردی از دهان بیرون افکن.
مکارم الأخلاق، ص152 .
حدیث454
پیامبراکرم صلی الله علیه و آله می فرمایند:
نِعمَ الطَّعامُ الزَّبیبُ... وَ یُطَیِّبُ النَّـکْهَةَ؛
چه خوب خوراکی است مویز؛ ... و دهان را خوشبو می‌کند.
اختصاص، ص 124.
حدیث455
پیامبراکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله می فرمایند:
زَیـِّنوا مَوائِدَکُم بِالْبَقْلِ؛ فإِنَّها مَطرَدَةٌ لِلشَّیاطینِ مَعَ التَّسمیَةِ؛
سفره‌هایتان را با سبزی، زینت دهید ؛ زیرا سبزی با بسم اللّه الرحمن الرحیم، شیطان را طرد می‌کند.
مکارم الأخلاق، ص 176.
حدیث456
پیامبراکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله :
اَلْجَماعَةُ بَرَکَةٌ وَ السَّحوُر بَرَکَةٌ وَ اِطْعامٌ مِنَ اللَّیْلِ بَرَکَةٌ. تَسَحَّروا تَزْدادوا قُوَّةً، تَسَحَّروا تُصیبُوا السُّنَّةَ، تَسَحَّروا وَ لَوْ بِجُرْعَةٍ مِنْ ماءٍ ؛
جماعت، غذای سحر و غذا دادن در شب، برکت است. سحری بخورید تا نیرویتان زیاد شود. سحری بخورید تا به سنّت عمل کرده باشید؛ سحری بخورید هر چند یک جرعه آب باشد.
(تیسیر المطالب، ص 282. )
حدیث457
پیامبراکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله :
اِذا وُضِعَتِ الْمائِدَةُ حَفَّتها اَرْبَعَةُ آلاْفِ مَلَکٍ، فَاِذا قالَ الْعَبْدُ: بِسمِ اللّه‌ِ قالَتِ الْمَلائِکَةُ: بارَکَ اللّه‌ُ عَلَیْکُم فی طَعامِکُم ثُمَّ یَقولونَ لِلشَّیْطانِ اُخْرُجْ یا فاسِقُ، لا سُلطانَ لَکَ عَلَیْهِمْ؛
هرگاه سفره پهن می‌شود، چهار هزار فرشته در اطراف آن گرد می‌آیند. چون بنده بگوید: بسم اللّه فرشتگان می‌گویند: خداوند، به غذایتان برکت دهد! سپس به شیطان می‌گویند: ای فاسق! بیرون شو. تو بر آنان، راه تسلّط نداری.
کافی، ج 6، ص 292
حدیث458
پیامبراکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله :
کُلوا جَمیعا وَ لا تَفَرَّقوا فَاِنَّ الْبَرَکَةَ مَعَ الْجَماعَةِ؛
با هم غذا بخورید و پراکنده نباشید، که برکت با جماعت است.
بحارالأنوار، ج 66، ص 349
حدیث459
امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
پر خوری که انسان را به رنج اندازد از زیرکی و دریافت نیز او را باز دارد.
(غررالحکم ، باب پرخوری)
حدیث460
امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
کسی که زیاد کند سیری خود ر پر خوری و امتلاء او را به رنج اندازد.
(غررالحکم ، باب پرخوری)
حدیث461
امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
چگونه پاک و صاف گردد فکر و اندیشه کسی که سیری و پرخوری را ادامه می دهد.
(غررالحکم ، باب پرخوری)
حدیث462
امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
کم است کسی که غذای بسیار خورد و بیمار نگردد.
(غررالحکم ، باب پرخوری)
حدیث463
امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
هنگامی که شکم از مال مباح پر شد، دل از رسیدن به صلاح کور گردد. (وای به حال مال حرام)
(غررالحکم ، باب پرخوری)
حدیث464
امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
برای پارسایی ، سیری بد قرین و همراهی است.
(غررالحکم، باب پرخوری)
حدیث465
امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
بپرهیز از ادامه پر خوری که به راستی این کار دردها را بر انگیزد و بیماریها را تحریک کند.
(غررالحکم ، باب پرخوری)
حدیث466
امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
بپرهیز از پرخوری که هر کس بدان دچار شد در دهایش بسیار و خواب هایش آشفته و پریشان گردد.
(غررالحکم ، باب پرخوری)
حدیث467
امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
سیر غذا خوردن، گردن فرازی و تبختر به بار آرد و پارسایی را تباه سازد.
(غررالحکم ، باب پرخوری)
حدیث468
امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
ادامه پر خوری انواع دردها را به جای بگذارد.
(غررالحکم ، باب پرخوری)
حدیث469
امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
سیر غذا خوردن ، بیماریها را زیاد کند.
(غررالحکم ، باب پرخوری)
حدیث470
امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
پر خوری ، پرده و حجاب زیرکی گردد.
(غررالحکم ، باب پرخوری)
حدیث471
امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
پر خوری حکمت و فرزانگی را تباه سازد.
(غررالحکم ، باب پرخوری)
حدیث472
حضرت محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
یکی از اقسام اسراف این است که هر چه می خواهی بخوری.
(نهج الفصاحه ، ح 918)
حدیث473
امام علی (علیه السلام) می فرمایند:
ترنج را پیش از غذا و پس از آن بخورید که خاندان محمد صلّی اللّه علیه و آله این کار را انجام می دادند.
غررالحکم ، باب خوردن
حدیث474
امام علی (علیه السلام) می فرمایند:
کسی که خوراکش زیاد باشد تندرستی او اندک، و هزینه زندگی بر او سنگین خواهد بود.
غررالحکم ، باب خوردن
حدیث475
امام علی (علیه السلام) می فرمایند:
پر خوری و خواب زیاد، بدن را تباه کند و زیان به بار آورد.
غررالحکم ، باب خوردن
حدیث476
امام علی (علیه السلام) می فرمایند:
پرخوری از حرص پیدا شود و حرص بدترین عیبهاست.
غررالحکم ، باب خوردن
حدیث477
امام علی (علیه السلام) می فرمایند:
بر شما باد به میانه روی در خوراکی ها که این کار از اسراف دورتر، و برای تندرستی بهتر و برای انجام عبادت کمک کار بهتری است.
غررالحکم ، باب خوردن
حدیث478
امام علی (علیه السلام) می فرمایند:
کسی که در خوردن به اندک اکتفا کند تندرستی او بسیار و اندیشه اش شایسته باشد.
غررالحکم ، باب خوردن
حدیث479
امام علی (علیه السلام) می فرمایند:
کسی که غذایش کم شد، هزینه زندگی برایش سبک خواهد شد.
غررالحکم ، باب خوردن
حدیث480
امام علی (علیه السلام) می فرمایند:
کسی که خوراکش کم باشد دردهایش کم است.
غررالحکم ، باب خوردن
حدیث481
امام علی (علیه السلام) می فرمایند:
کم خوری از بسیاری از بیماری های تن جلوگیری کند.
غررالحکم ، باب خوردن
حدیث482
امام علی (علیه السلام) می فرمایند:
خوراکت را کم کن تا بیماری را کم کنی.
غررالحکم ، باب خوردن
حدیث483
امام علی (علیه السلام) می فرمایند:
برای ورع و پارسایی گرسنه ماندن کمک کار خوبی است.
غررالحکم ، باب گرسنگی
حدیث484
امام علی (علیه السلام) می فرمایند:
گرسنه ماندن کمک کار خوبی برای مبارزه با سرمست شدن و شکستن عادتهای ناپسند است.
غررالحکم ، باب گرسنگی
حدیث485
امام علی (علیه السلام) می فرمایند:
گرسنگی را نان خورش خود قرار ده ، و خود را به قناعت مؤدّب.
غررالحکم ، باب گرسنگی
حدیث486
امام علی (علیه السلام) می فرمایند:
گرسنگی بهتر از فروتنی (در برابر ثروتمندان و مال اندوزان برای لقمه نانی) است.
غررالحکم ، باب گرسنگی
حدیث487
امام علی (علیه السلام) می فرمایند:
گرسنه ماندن (و خود را گرسنه نگاه داشتن) بهترین دارو (برای بسیاری از بیماری ها) است.
غررالحکم ، باب گرسنگی
حدیث488
امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
مؤمن غذای سیر نمی خورد در صورتی که برادرش گرسنه باشد.
غررالحکم و دررالکلم ، باب مؤمن
حدیث489
پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله وسلم می فرمایند :
لَیْسَ لِلصَّبیِّ لَبَنٌ خَیْرٌ مِنْ لَبَنِ اُمِّهِ ؛
برای کودک ، هیچ شیری بهتر از شیر مادرش نیست .
عیون اخبار الرضا ، ج 1، ص 38، ح 69 .
حدیث490
پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله وسلم می فرمایند :
اَدِّبُوا اَوْلادَکُمْ فی بُطونِ اُمَّهاتِهِمْ. قیلَ: وَکَیْفَ ذلِکَ یا رَسُولَ اللّه‌ِ؟ فَقالَ: بِاِطْعامِهِمُ الْحَلالَ؛
فرزندانتان را در رحم مادرانشان تربیت کنید. سئوال شد: این چطور ممکن است، ای رسول خدا؟ فرمودند: با خوراندن غذای حلال (به مادرانشان)
جُنگ مهدوی، ص .132
حدیث491
حضرت علی(علیه السلام) می فرمایند:
قوتُ الاَجسادِ الطَّعامُ وَ قوتُ الاَرواحِ الاِطعامُ؛
غذای جسم، خوردن و غذای روح، خوراندن است.
مشکاة الأنوار، ص 561
حدیث492
حضرت علی(علیه السلام) فرمودند:
نِعمَ العَونُ عَلی أسرِ النَّفسِ وَ کَسرِ عادَتِهَا التَّجَوُّعُ؛
گرسنگی، چه خوب یاوری برای اسیر کردن نفس(تربیت نفس) و شکستن عادت آن است!
غرر الحکم: ح 9944
حدیث493
پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند:
نَحنُ قَومٌ لا نَأکلُ حَتّی نَجوعَ وَ اِذا اَکلنا لا نَشبَعُ؛
ما قومی هستیم که تا گرسنه نشویم غذا نمی خوریم و تا سیر نشده ایم دست از غذا می کشیم.
(سنن النبی، ص 226 )
حدیث494
امام علی (علیه السلام) فرمودند:
مَن غَرَسَ فی نَفسِهِ مَحَبَّةَ اَنواعِ الطَّعامِ، اِجتَنی ثِمارَ فُنونِ الاَسقامِ؛
هر کس در دل خود، نهال علاقه به غذاهای گوناگون را بکارد، محصول بیماری های گوناگون از آن می چیند.
(غررالحکم، ح 9219 )
حدیث495
اَلمُؤمِنُ یأکلُ فی مِعاءٍ واحِدَةٍ وَ المُنافِقُ یأکلُ فی سَبعَةِ أمعاءٍ؛
مؤمن کم خوراک است و منافق پرخور.
(وسائل الشیعه، ج 24 ، ص 240)
حدیث496
پیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند:
کلوا جَمیعا وَ لا تَفَرَّقوا فَاِنَّ البَرَکةَ مَعَ الجَماعَةِ
با هم غذا بخورید و پراکنده نباشید، که برکت با جماعت است.
(بحارالأنوار، ج 66، ص 349)
حدیث497
پیامبرخدا(صلی الله علیه وآله) می فرمایند:
نرمه سر استخوان های پرندگان را نخورید؛چرا که سِل می آورد.
(کنز العمّال،ج15،ص264)
حدیث498
پیامبر خدا(صلی الله علیه وآله) می فرمایند:
بر شما باد گوشت؛ چرا که گوشت می رویاند.هر کس بر او چهل صبح بگذرد وگوشت نخورد،بدخوی می شود.هر کس بدخوی شد،به او گوشت بخورانید.هر کس چربی آن را بخورد،آن چربی برای او بیماری فرود می آورد.
(بحار الانوار،ج66،ص67،ح43)
حدیث499
پیامبرخدا (صلی الله علیه وآله) می فرمایند:
هر کس چهل روز گوشت نخورد، بدخوی می شود.گوشت بخورید؛چرا که بر شنوایی تان می افزاید.
الفردوس،ج3،ص627،ح5960
حدیث500
پیامبر خدا(صلی الله علیه وآله) می فرمایند:
هر کس چهل روز پیوسته گوشت بخورد، سنگ دل می شود.
(بحار الانوار،62،ص294)
حدیث501
امام علی (علیه السلام) می فرمایند:
دوست داشتنی ترین عضو گوسفند برای پیامبر(صلی الله علیه وآله)، سر دست بود.
التاریخ الکبیر،ج6،ص391
حدیث502
حضرت امام علی (علیه السلام) می فرمایند:
از پرخوری دوری کنید که مایه ی سنگدلی، تنبلی نسبت به نماز و تباهی و بیماری بدن است.
غررالحکم، ح 2742.
حدیث503
حضرت امام علی (علیه السلام) می فرمایند:
هر کس خوراکش اندک باشد، اندیشه اش زلال است.
غررالحکم، ح 8462.
حدیث504
حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
با خوردن و آشامیدن زیاد دلها را نمیرانید؛ زیرا همان گونه که زراعت بر اثر آب زیاد از بین می رود، دلها نیز بر اثر پرخوری می میرد.
تنبیه الخواطر، ج1، ص 46.
حدیث505
حضرت امام صادق(علیه السلام) می فرمایند:
برای قلب مؤمن چیزی زیانبارتر از پرخوری نیست، پرخوری موجب دو چیز می شود:
1-سنگدلی
2-تحریک شهوت
مستدرک الوسایل، ج12، ص 94.
حدیث506
حضرت امام علی(علیه السلام) می فرمایند:
کم خوری نشانه ی پاکدامنی است و پرخوری نشانه ی اسراف و زیاده روی.
مستدرک الوسایل، ج16، ص 213.
حدیث507
رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
آن که غذا کم خورد، معده اش سالم ماند و صفای دل یابد و هر که پرخور باشد، معده اش بیمار و قلبش سخت شود.
تنبیه الخواطر، ج1، ص 46.
حدیث508
حضرت امام صادق (علیه السلام) می فرمایند:
خداوند از پرخوری و بیکاری زیاد نفرت دارد.
بحارالانوار، ج76، ص 180.
حدیث509
حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) می فرمایند:
سه کس نزد خدا از همه منفورترند: کسی که روز زیاد می خوابد در حالی که شب اصلا نمازی نخوانده است و کسی که زیاد می خورد و هنگام غذا خوردن نام و حمد خدا نمی گوید و کسی که بی دلیل می خندد.
کنزالعمال، ص 2143.
حدیث510
حضرت امام علی (علیه السلام) می فرمایند:
از پرخوری دوری کنید که مایه ی سنگدلی، تنبلی نسبت به نماز و تباهی و بیماری بدن است.
غررالحکم، ح 2742.
حدیث511
حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
آن که غذا کم خورد، معده اش سالم ماند و صفای دل یابد و هر که پرخور باشد، معده اش بیمار و قلبش سخت شود.
تنبیه الخواطر، ج1، ص 46.
حدیث512
امام علی (علیه السلام) می فرمایند:
کم خوری نشانه ی پاکدامنی است و پرخوری نشانه ی اسراف و زیاده روی.
مستدرک الوسایل، ج16، ص 213.
حدیث513
امام باقر(علیه السلام) می فرمایند:
هر کسی، هنگامی که شکمش انباشته است، دورترین فرد از خداست.
مستدرک الوسایل، ج16، ص 209.
حدیث514
امام صادق(علیه السلام) می فرمایند:
برای قلب مؤمن چیزی زیانبارتر از پرخوری نیست، پرخوری موجب دو چیز می شود:
1-سنگدلی
2-تحریک شهوت
مستدرک الوسایل، ج12، ص 94.
حدیث515
امام کاظم(علیه السلام) می فرمایند:
اگر مردم در خوردن اعتدال می روزیدند، بدنهای شان سالم می ماند.
وسایل الشیعه، ج 16، ص 406.
حدیث516
حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
با خوردن و آشامیدن زیاد دلها را نمیرانید؛ زیرا همان گونه که زراعت بر اثر آب زیاد از بین می رود، دلها نیز بر اثر پرخوری می میرد.
تنبیه الخواطر، ج1، ص 46.
حدیث517
حضرت امام علی (علیه السلام) می فرمایند:
هر گاه خداوند بخواهد بنده ی خود را اصلاح گرداند، سه چیز نصیب او کند، کم گویی، کم خوری و کم خوابی.
مستدرک الوسایل، ج16، ص 213.
حدیث518
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
لتکن لک فی کل شیء نیه صالحة حتی النوم و الأکل؛
در هر چیز باید نیتی نیک داشته باشی، حتی در خوردن و خواب.
مکارم الاخلاق، ج2، ص 370.
حدیث519
امام صادق علیه‌السلام :
اَلرَّضاعُ واحِدٌ وَ عِشْرونَ شَهْرا، فَما نَقَصَ فَهُوَ جَورٌ عَلَی الصَّبیِّ ؛
شیرخواری ، 21 ماه است . پس هر چه کم شود ، ظلم بر کودک است .
کافی ، ج 6، ص 40، ح 3 .
حدیث520
پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله :
لَیْسَ لِلصَّبیِّ لَبَنٌ خَیْرٌ مِنْ لَبَنِ اُمِّهِ ؛
برای کودک ، هیچ شیری بهتر از شیر مادرش نیست .
عیون اخبار الرضا ، ج 1، ص 38، ح 69 .
حدیث521
پیامبراکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله :
اَطْعِمُوا الْمَرأَةَ فی شَهْرِها الَّذی تَلِدُ فیهِ التَّمْرَ فَاِنَّ وَلَدَها یَکونُ حَلیما نَقیّا ؛
به زن، در ماهی که زایمان کرده ، خرما بدهید، چرا که فرزند او بردبار و پاک می‌شود .
مکارم الأخلاق ، ص 169 .
حدیث522
حضرت امام صادق (علیه السلام) می فرمایند:
خداوند از پرخوری و بیکاری زیاد نفرت دارد.
بحارالانوار، ج76، ص 180.
حدیث523
حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) می فرمایند:
سه کس نزد خدا از همه منفورترند: کسی که روز زیاد می خوابد در حالی که شب اصلا نمازی نخوانده است و کسی که زیاد می خورد و هنگام غذا خوردن نام و حمد خدا نمی گوید و کسی که بی دلیل می خندد.
کنزالعمال، ح 2143.
حدیث524
پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله :
لا تَدَعُوا الْعَشاءَ وَ لَوْ عَلی حَشَفَةٍ اِنّی اَخْشی عَلی اُمَّتی مِنْ تَرْکِ العَشاءِ الْهَرَمَ فَاِنَّ العَشاءَ قُوَّةُ الشَیْخِ وَ الشّابِّ ؛
شام را ترک نکنید، هر چند به خوردن دانه خرمای خشکیده‌ای باشد. من بر امّتم از این بیم دارم که با ترکِ خوردن شام، پیری و شکستگی به سراغشان آید؛ چرا که خوردنِ شام، مایه نیرومندی پیر و جوان است.
محاسن ، ج 2، ص 421، ح 202 .
حدیث525
مَنْ اَرادَ الْـبَقاءَ و لا بَقاءَ: فَلْیُباکِرِ الْغَداءَ وَلْیُجَوِّدِ الْحِذاءَ وَلْیُخَفَّفِ الرِّداءَ وَلْیُقِلَّ مُجامَعَةَ النِّساءِ. قیلَ یا رَسولَ اللّه‌ِ وَ ما خِفَّةُ الرِّداءِ؟ قالَ: قِلَّةُ الدَّیْنَ ؛
هر کس ماندگاری می‌خواهد ـ و البته ماندگاری [ابدی] وجود ندارد ـ باید صبحانه را زودتر بخورد، کفش مناسب بپوشد، ردای (بالاپوش) خود را سبک کند و کمتر با زنان بیامیزد. پرسیدند: ای پیامبر خدا! سبک بودن رَدا به چیست؟ فرمودند: به کم بودنِ بدهی.
من لایحضره الفقیه ، ج 3، ص 555، ح 4902 .
حدیث526
رسول اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند:
إن الله لیرضی عن العبد أن یأکل الأکله فیحمده علیها أو یشرب الشربه فیحمده علیها؛
خداوند از بنده ای که پس از خوردن لقمه غذا و یا آشامیدن جرعه ای او را سپاس می گوید، خشنود می گردد.
نهج الفصاحه ح 791